Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
THỜ CÚNG TỔ TIÊN - Coggle Diagram
THỜ CÚNG TỔ TIÊN
QUAN NIỆM
Thờ
.
yếu tố thuộc
ý thức về tổ tiên
tình cảm
biết ơn, tưởng nhớ
, hướng về cội nguồn, quá khứ
Tổ tiên
là khái niệm dùng để chỉ
những người có cùng huyết thống nhưng đã mất
như cụ, kỵ, ông, bà, cha, mẹ... - những người đã
có công sinh thành và nuôi dưỡng, có ảnh hưởng lớn
đến đời sống vật chất và tinh thần của thế hệ những người đang sống
Thờ cúng tổ tiên chính là
toàn bộ các hình thức lễ nghi, cúng bái
nhằm thể hiện
tấm lòng thành kính, đạo lý uống nước nhớ nguồn, biết ơn tổ tiên,
ông bà, cha mẹ đã sinh thành và gây dựng nên cuộc sống cho con cháu – (những người đã khuất)
Cúng
là yếu tố mang tính
nghi lễ
, là sự
thực hành một loạt động tác
(khấn, vái, quỳ, lạy) của người
gia trưởng, tộc trưởng.
GIÁ TRỊ
Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt Nam
trong quá trình hình thành, tồn tại và phát triển
,
đã góp phần
tạo ra những giá trị đạo đức truyền thống quý báu
như lòng hiếu thảo, lòng nhân ái, tính cộng đồng, phẩm chất cần cù, tinh thần sáng tạo, lòng hiếu học, tinh thần yêu nước,…
⇒ Vì thế,
hiếu nghĩa với tổ tiên
, ông, bà, cha, mẹ, người có công với đất nước, với cộng đồng,… ở mỗi người Việt chính là
quá trình làm giàu thêm giá trị văn hóa tốt đẹp
của người Việt Nam thông qua tín ngưỡng này.
Là một
phong tục truyền thống
của dân tộc, dù đó không phải là điều bắt buộc song đó lại là thứ
"luật bất thành vǎn"
của người Việt tồn tại qua bao thế hệ, thể hiện
đạo lý "uống nước nhớ nguồn"
của người dân Việt.
⇒ Với
nội dung bình dị, giàu tính thực tiễn, không cực đoan
như nhiều tôn giáo khác nên tục thờ cúng tổ tiên đã trở thành
một phong tục, là chuẩn mực đạo đức và nguyên tắc làm người
, mang
ý nghĩa lớn về mặt tổ chức cộng đồng
trong xã hội truyền thống,
củng cố khối đoàn kết
cộng đồng.
CÁC HÌNH THỨC
Cúng cáo thường xuyên
Việc cúng cáo được thực hiện vào những
ngày giỗ, vào các ngày mồng 1 (ngày Sóc), ngày rằm
(ngày Vọng)
Vào các
ngày lễ Tế
t, con cháu
dâng hương
cho tổ tiên như :
Tết Nguyên Đán, Tết Hàn Thực…
Những
ngày trong gia đình có việc quan trọng
như: Dựng vợ gả chồng, sinh con, làm nhà,...
⇒
Bản chất
thờ cúng tổ tiên là
từ niềm tin người sống cũng như người chế
t,
là
nét đẹp tâm linh
của những con người đất Việt
Cách thức lễ
Cúng
: Khi tới ngày giỗ tết, ngày rằm, mùng 1… gia chủ
bày lễ cúng
lên ban thờ rồi
thắp hương, thắp đèn, đốt nến, khấn, vái, hay lạy
để tỏ lòng biết ơn, hiếu kính và cầu xin phước lành
Khấn
: Khi khấn, chúng ta thường
nói thầm trong miệng đầy đủ các thông tin
như: ngày/tháng/năm, nơi ở, mục đích buổi cúng lễ, người được cúng, tên những người trong gia đình, lời cầu xin, và lời hứa
Vái
: Sau khi đã đưa ra lời cầu xin, chúng ta
phải vái lạy với tổ tiên
. Khi vái thì
chắp hai bàn tay
lại để
trước ngực rồi đưa lên ngang đầu
, hơi
cúi đầu
và
khom
lưng xuống rồi sau đó
ngẩng
lên,
đưa hai bàn tay xuống lên theo nhịp lúc cúi xuống khi ngẩng lên
Lạy
: Là hành động bày tỏ lòng tôn kính chân thành với người quá cố. Lạy và vái thường đi cùng với nhau, kết hợp cùng nhau
Bàn thờ tổ tiên
Cách bày trí
Ở
chính giữa đặt bát hương
(tượng trưng cho
tinh túy
) & trên bát hương có
cây trụ để cắm hương vòng
(tượng trưng cho
trục vũ trụ
)
Ở
hai góc ngoà
i bao giờ cũng có
hai cây đèn hoặc nến
(tượng trưng cho
Mặt Trời ở bên trái và Mặt Trăng ở bên phải
Khi
cần giao tiếp
với tổ tiên (có lúc thỉnh cầu, có lúc sám hối...) người ta thường
đốt nến (đèn dầu) và thắp hương
.
Mọi cầu nguyện theo vòng khói hương
chuyển đến ông bà tổ tiên
Đặc điểm
Đặc trưng của văn hóa nông nghiệp
cũng được thể hiện ở trên bàn thờ tổ tiên của người Việt.
Bàn thờ tổ tiên
luôn cần được thanh tịnh
. Vì thế,
đồ tế lễ
chỉ có thể là
hương, hoa quả, trà,
…
Hướng
bàn thờ cũng được người Việt rất quan tâm
Đã bao thế kỷ trôi qua, quan niệm thờ phụng tổ tiên của người Việt Nam xét theo góc độ nào đó đã
có nhiều thay đổi nhưng ý nghĩa vẫn được giữ nguyên vẹn
NGUỒN GỐC
Xã hội
Tính
hạn chế của lực lượng sản xuất
và kèm theo đó là sự
hạn chế, tù túng
trong
quan hệ kép giữa con người với tự nhiên
và giữa
con người với con người
trong xã hội
Sự
phân hoá xã hội
mà
hệ quả
của sự phân hoá ấy là việc
đề cao vai trò của người đứng đầu
trong gia đình -
thị tộc
Nhận thức luận
Được hình thành trên
cơ sở tâm lý, tình cảm mang tính tôn giáo
của cá nhân, cộng đồng người trong xã hội
Được hình thành trên
cơ sở niềm tin vào sự bất tử
của linh hồn tổ tiên
Lòng hiếu thảo
của con cháu
ĐỊNH NGHĨA TÍN NGƯỠNG
Theo Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2016
tín ngưỡng là
niềm tin của con người
được thể hiện
thông qua những lễ nghi
gắn liền với
phong tục, tập quán truyền thống
để
mang lại sự bình an về tinh thần
cho cá nhân và cộng đồng