Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Địa lý - Coggle Diagram

- - - - Là lớp không khí bao quanh Trái Đất, luôn chịu ảnh hưởng của vũ trụ, trước hết là của Mặt Trời
      - Vai trò quan trọng đối với sự tồn tại, phát triển của thực vật, con người
    - - Ni-tơ (78%)
      - O-xy(20,9%)
      - Các chất khí khác
      - Bụi
      - Các tạp chất khác
    - - Chia làm 5 tầng khác nhau
        
        Tầng khuếch tán
        
        Tầng nhiệt (800km)
        
        Tầng giữa (80-85km)
        
        Tần bình lưu (51-55km)
        
        Lớp ô-dôn (20-25km)
        
        Tầng đối lưu (8-16km)
    - - Khối khí
        
        Mỗi bán cầu có 4 khối khí chính
        
        Khối khí cực rất lạnh (A)
        
        Khối khí ôn đới (P)
        
        Khối khí chí tuyến rất nóng (T)
        
        Khối khí xích đạo nóng ẩm (E)
        
        Mỗi khối khí lại chia ra thành kiểu lục địa (c) và kiểu đại dương (m)
        
        Các khối khí khác nhau về tính chất, luôn di chuyển và biến tính
      - Frông
        
        Froong là mặt ngăn cách giữa hai khối khí khác biệt nhau về mặt tính chất và vật lý
        
        Trên mỗi bán cầu có 2 froong cơ bản
        
        Froong địa cực (FA)
        
        Froong ôn đới (FP)
        
        Giữa khối khí chí tuyến và xích đạo không tạo ra frong thường xuyên
        
        Giữa khối khí xích đạo đại dương bắc và nam bán cầu hình thành dải hội tụ chí tuyến
  - - - Biểu hiện
        
        Càng lên vĩ độ cao, nhiệt độ trung bình năm càng giảm
        
        Do càng lên vĩ độ cao, góc nhập xạ càng nhỏ
        
        Càng lên vĩ độ cao, biên độ nhiệt năm càng tăng
        
        Do càng lên vĩ độ cao, chênh lệch góc chiếu sáng và thời gian chiếu sáng càng lớn
        
        Hình thành các vòng đai nhiệt
      - Ví dụ
        
        VN (vĩ độ thấp) nóng hơn Nga vĩ độ cao
    - - Biểu hiện
        
        Nhiệt độ trung bình năm cao nhất và thấp nhất đều ở lục địa
        
        Đại dương có biên độ nhiệt nhỏ, lục địa có biên độ nhiệt lớn
        
        Nhiệt độ thay đổi theo bờ Đông và bờ Tây lục địa do ảnh hưởng của các dòng biển nóng và lạnh
      - Nguyên nhân
        
        Nhiệt dung của đất và nước khác nhau. Mặt đất hấp thụ nhiệt và tỏa nhiệt nhanh hơn đại dương
    - - Biểu hiện
        
        Càng lên cao, nhiệt độ càng giảm (lên 100m giảm 0,6 độ C)
        
        Nhiệt độ còn thay đổi theo độ dốc và hướng phơi của sườn núi
      - Nguyên nhân
        
        Càng lên cao, không khí càng loãng, không hấp thụ và không giữ được nhiều nhiệt
        
        Góc chiếu của Mặt Trời khác nhau giữa sườn đón nắng hay sườn khuất nắng
        
        Góc chiếu phụ thuộc vào độ dốc của sườn núi
  - - - Sức ép của không khí lên bề mặt Trái Đất
    - - Có 7 đai khí áp, phân bố đối xứng và xen kẽ qua áp thấp xích đạo
    - - Nhiệt độ tăng, khí áp giảm và ngược lại
      - Càng lên cao khí áp càng giảm
      - Độ ẩm tăng khí áp giảm
    - - Nhiệt lực
        
        Xích đạo: nóng => áp thấp
        
        Cực: lạnh => áp cao
      - Động lực
        
        Áp cao cận chí tuyến: không khí thăng lên ở xích đạo => về chí tuyến, giáng xuống => khí áp tăng
        
        Áp thấp ôn đới: Không khí từ áp cao chí tuyến và vùng cực di chuyển về ôn đời => thăng lên => khí áp giảm
  - - - Phạm vi: Khu vực nhiệt đới
      - Hướng gió
        
        BCB: ĐB
        
        BCN: ĐN
      - Nguồn gốc: Từ 2 khu vực áp cao cận nhiệt đới về phía áp thấp xích đạo
      - Tính chất: Khô
    - - Phạm vi
        
        Khu vực ôn đới
      - Hướng gió
        
        BCB: TN
        
        BCN: TB
      - Nguồn gốc
        
        Từ áp cao cận nhiệt đới về áp thấp ôn đới ở cả 2 bán cầu
      - Tính chất
        
        Độ ẩm cao, gây mưa
    - - Phạm vi: Khu vực cực
      - Hướng gió
        
        BCB: ĐB
        
        BCN: ĐN
      - Nguồn gốc: Từ áp cao cực về hạ áp ôn đới
      - Tính chất: Rất lạnh và khô
    - - Phạm vi: Chủ yếu ở khu vực nhiệt đới và ôn đới
      - Hướng gió: Có hướng 2 mùa trái ngược nhau
      - Nguồn gốc: Nóng lên, lạnh đi không đều giữa lục địa và đại dương
      - Tính chất
        
        Mùa hạ: nóng ẩm
        
        Mùa đông: lạnh khô
    - - Nguyên nhân: Nóng lên, lạnh đi không đều giữa đất và biển
      - Tính chất: Thay đổi hướng theo đêm và ngày
      - Phân bố: Ven biển
    - - Nguyên nhân: Gió vượt núi, nhiệt độ giảm => mưa ở sườn đón gió, khi vượt sang sườn bên kia, hơi nước giảm, nhiệt độ tăng lên => khô nóng
      - Tính chất: Mát ẩm ở sườn đón gió; Khô nóng ở sườn khuất gió
      - Phân bố: Vùng có núi chắn gió
  - - - Khí áp
        
        Khí áp thấp: Mưa nhiều
        
        Khí áp cao: Mưa ít
      - Froong: Miền có froong, nhất là dải hội tụ nhiệt đới đi qua thương mưa nhiều