Đặc trưng của văn học

Đối tượng

Đặc tính của con người và đời sông

Được xem ở phương diện lí tính, khách quan đối với các nghành khoa học

Nhìn dưới nhiều góc độ, nội dung, lĩnh vực,…

Con người là đối tượng trung tâm => miêu tả và phản ánh đời sống

Con người được khai thác tổng thể toàn vẹn nhất => một chủ thể, chỉnh thể của xã hội

Thông qua điểm nhìn của một con người cụ thể => lí giải mọi mặt của cuộc sống

Về phương thức truyền tải nghệ thuật

Hình tượng nghệ thuật: là hình ảnh con người sự vật được mô tả phản ánh một cách nghệ thuật trong tác phẩm văn học

Tính tạo hình và biểu hiện

Tính tưởng tượng và hư cấu

Tính chỉnh thể và quan niệm

Tính cụ thể và khái quát

Tạo hình: dùng ngôn từ miêu tả để cung cấp một hệ thống các đặc điểm bên ngoài cảm tính => để người đọc nhận biết

Biểu hiện: tạo ra một ý nghĩa hoặc tính chất biểu trưng nào đó

Tưởng tượng: sản phẩm là hình tượng: => khơi gợi sống dậy những tri thức kinh nghiệm mà người đọc đã biết về đời sống

Hư cấu: là sản phẩm hình tượng => hấp dẫn lôi cuốn bởi sự mới mẻ không lặp lại

Chỉnh thể: hình tượng là một chỉnh thể được cấu thành từ nhiều yếu tố được chọn lọc và liên kết với nhau

Quan niệm: hình tượng => khái quát bộc lộ trực tiếp cho một quan niệm tư tưởng của nhân vật và chính tác giả

Cụ thể: hình tượng được tạo nên bởi hệ thống các đặc điểm riêng, chị tiết được miêu tả ở nhiều bình diện

Khái quát: hình tượng được tạo nên từ các đặc điểm chung điển hình cho tiếng nói một tầng lớp một thế hệ

Về chất liệu nghệ thuật

Ngôn từ là ngôn ngữ bắt đầu từ đời sông

Tính phổ thông trong hoạt động truyền bá và tiếp nhận ( sử dụng ngôn ngữ bắt ngồn từ ngôn ngữ đời sống)

Tính vô cực

Tính phi vật thể

Tính tư duy trực tiếp

Tính vạn năng, phổ thông

Văn học tiếp nhận nghệ thuật phong phú nhiều chiều

Hình tượng nghệ thuật và tác phẩm văn học: một đời sống một số phận riêng

Công chúng có thể đồng sáng tạo

Vô cực trong thời gian

Phản ánh và tạo nhịp độ thời gian nhanh chậm linh hoạt

Kéo giãn hoặc dồn nén thời gian tuỳ theo tâm trạng cảm xúc quan niệm thẩm mĩ

Chủ động linh hoạt trong sự xắp xếp biểu hiện “ thì” của thời gian

Vô cực trong không gian

Tái hiện đồng hiện đi chuyển nhiều không gian khác nhau trong cùng tác phẩm

Tạo ra thứ không gian siêu thực, không gian tâm tưởng mang tâm lí, cảm xúc,...của con người

Bộc lộ tư tưởng, tình cảm của nhân vật và tác giả

Mô tả chi tiết quá trình con người đang tư duy, suy nghĩ, trăn trở...


Gồm nhiều lời phát ngôn, dấu ấn trong từng phát ngôn: một tính cách, một con người cụ thể, một lớp người, một dân tộc, một thế hệ

Có tính " đa thanh", phức điệu

Tính vạn năng: Tái hiện mọi khía cạnh của đời sống hiện thực con người
Tính phổ thông: Là đặc tính dễ dàng tiếp cận, truyền bá, sáng tác để phân biệt ngôn ngữ đời thường ở tính nghê thuật

Tính hình tượng

Giàu sức gợi ( hình ảnh, sự liên tưởng), ngôn từ vẽ lại cả thế giới

Sử dụng các biện pháp nghệ thuật tu từ để tạo tính đa nghĩa

Mang phong cách, tư tưởng của tác giả qua tác

Dễ dàng sáng tác

Dễ dàng truyền bá và tiếp nhận