Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Hình thể, cấu trúc và sinh lý của VK, Trực khuẩn không gây bệnh thường có…

- - - - tự tổng hợp chất dinh dưỡng để sống và phát triển
      - môi trường cung cấp các yếu tố phát triển
        
        yếu tố cung cấp từng lượng nhỏ: xt như một thành phần của enzyme (vit B,...)
        
        yếu tố cung cấp từng lượng lớn: nguyên liệu cấu tạo tb (aa, purin, pyrimidin)
    - - lượng thức ăn bằng trọng lượng cơ thể của nó
      - Thức ăn
        
        nito hóa hợp: aa, muối amoni
        
        carbon hóa hợp: các ose
        
        nước; muối khoáng dạng ion (HPO4ˉ, Clˉ, K⁺, Na⁺,...) và một số ion KL hiếm ở nồng độ thấp (Mn, Fe, Co,...)
  - - - cung cấp NL và nguyên liệu cấu tạo
        
        polyozid - ozid - glucose - pyruvat
    - - Albumin - protein - pepton - polypeptid - aa
    - - Độc tố
      - Kháng sinh: ức chế, diệt các VK khác loại
      - Chất gây sốt: chất tan trong nước, tiêm cho ng/ súc vật đều gây sốt
      - Sắc tố: vàng của tụ cầu, xanh của TK mủ xanh
      - Vit: E.Coli tổng hợp được vit B, C, K,...
  - - - (1) thích ứng, (2) tăng bội số (3) dừng tối đa (4) suy tàn
      - nuôi cấy được 1 chủng VK (1 clon)
    - - đủ khoảng cách, mỗi VK hình thành một khuẩn lạc riêng rẽ, mỗi khuẩn lạc là một clon thuần khiết xuất phát từ 1 tb mẹ
    - - Dạng S
        
        smooth=nhẵn nhụi: khuẩn lạc tròn, trong, bờ đều, mặt lồi đều và bóng
      - Dạng M
        
        mucus=nhầy: khuẩn lạc đục, tròn lồi hơn S, quánh hoặc dính
      - Dạng R
        
        rough=xù xì: khuẩn lạc dẹt, bờ đều hoặc nhăn nheo, mặt xù xì, khô
- - - - Hai lớp áo ngoài và trong bao hai lớp vách
      - Lớp vỏ (2 lớp trong và ngoài) bao bên ngoài màng nha bào
      - Vách bao ngoài màng
      - Màng nha bào bao bên ngoài thể nguyên sinh
      - ADN và các thành phần khác của nguyên sinh chất nằm trong thể nguyên sinh => chất cơ bản
  - - - Pili chung
        
        VK có Pili dễ dàng bám vào tb có màng nhân
        
        bám ( môi trường lỏng or tế bào). Là cơ quan để bám của VK. có thể hàng trăm Pili/ 1 VK
      - Pili giới tính (Pili F- furtility)
        
        chỉ có VK đực và chỉ có 1 cái/1 VK, v/c chất liệu di truyền sang VK cái
  - - - Có thể do các recepter trên màng SC đóng vai trò giúp lông đến nơi có lợi và xa nơi bất lợi
      - Nuôi trong môi trường thích hợp, lông hình thành và VK lại di động
      - Lông quay quanh trục dài của nó => VK di động. Mất lông, VK ko di động được
    - - chùm lông ở đầu: TK Whitmore
      - lông quanh thân: Salmonella, E.Coli
      - lông ở một đầu: phẩy khuẩn tả
  - - - Bảo vệ (chống thực bào)
    - - Polypeptid (những aa dạng D, dạng ít gặp trong tự nhiên): VK dịch hạch, TK than
      - Polysaccharid: E.Coli, Klebsiella, phế cầu,...
  - - - Glycopeptid (peptidoglycan, mucopeptid, murein)
        
        acid amin
        
        D-alanin
        
        D-glutamic
        
        L-alanin
        
        L-lysin
        
        đường amin (amino sugar)
        
        N-axetyl glucozamin
        
        N-axetyl muramic
      - :question: SỰ KHÁC NHAU GIỮA VÁCH VK GRAM- VÀ GRAM +
        
        bên ngoài peptidoglycan
        
        Gram (-): là kháng nguyên thân + nội độc tố của các VK gây bệnh
        
        polysaccharid: quyết định tính đặc hiệu của kháng nguyên
        
        lipid: vai trò chủ yếu của độc tính nội độc tố
        
        protein: quyết định tính miễn dịch
        
        Gram (+): polysaccharid/ polypeptid. Các lớp ngoài cùng đóng vai trò kháng nguyên thân đặc hiệu
        
        lớp peptidoglycan
        
        Gram (+) nhiều lớp, Gram (-) 1 lớp
    - - nơi mang các recepter đặc hiệu cho thực khuẩn thể (bacteriophage) => phân loại VK, phage
      - nơi tác động của các nhóm KS (β-lactam), nơi tác động của lysozym (tiêu thể)
      - quyết định tính chất kháng nguyên thân (KN quan trọng nhất để xác định và phân loại VK)
      - một số có vách quyết định độc lực và khả năng gây bệnhcủa Vk gây bệnh bằng nội độc tố (Gram (-))
      - quy định tính chất nhuộm Gram
      - duy trì hình dạng, áp lực thẩm thấu bên trong luôn cao hơn môi trường, giữ để màng sinh chất ko căng phồng rồi vỡ
  - - - tham gia vào quá trình phân bào (nhờ mạc thể mesosome)
      - nơi tồn tại hệ thống enzyme hô hấp tb, thực hiện các quá trình NL chủ yếu của tb thay cho chức năng của ty lạp thể
      - nơi tổng hợp các thành phần của vách tb
      - nơi tổng hợp các enzyme ngoại bào
      - là cơ quan hấp thụ và đào thải chọn lọc các chất (cơ chế khuyếch tán bị động nhờ áp lực thẩm thấu & vận chuyển chủ động nhờ enzyme và NL)
    - - 2 lớp tối (phospho) xen kẽ lớp sáng ở giữa (lipid). Thuộc tính màng phụ thuộc cấu trúc phospholipid. Đầu mang cực là đầu phospho
      - 60% protein, 40% lipid (chủ yếu phospholipid)
      - mỏng, tinh vi, chun giãn
- - - - tần số rung động (lắc canh khuẩn)
        
        tần số vừa (1-60 lần/ phút): tăng thông khí, thúc đẩy phân bào
        
        tần số mạnh gây ức chế, lắc kéo dài có thể tiêu diệt VK
    - - làm mất nước tùy vào môi trường sẽ ảnh hưởng theo hướng khác nhau
        
        thường: chết nhiều, nhanh
        
        keo: chết ít, chậm
        
        vsv sống bị đóng băng: chết rất ít
    - - đa số: 7,2-7,4
        
        pH thay đổi có thể làm mất cân bằng trao đổi chất giữa VSV và môi trường dẫn đến VSV bị tiêu diệt
    - - Áp suất cơ giới
        
        VK có nha bào chịu: 20.000 at/ 45'
        
        VK không có nha bào: 5.000 at/45'
        
        ngoại độc tố: 16.000-18.000 at
        
        virus: 5000 at thì mất độc lực
      - Áp suất thẩm thấu
        
        đa số: 7 at (7-15% NaCl)
        
        nghiên cứu sinh vật thường dùng: môi trường đẳng trương (0.85 - 0.9 %NaCl)
    - - Ánh sáng mặt trời: tia cực tím
      - Tia X (Rơn-ghen): tác động mạnh nhưng độc nên ít dùng
      - nguyên tố phóng xạ α β γ: tác động mạnh nhưng độc nên không dùng
    - - yếu tố ứng dụng nhiều nhất: đơn giản, rẻ, không độc
        
        VK ưa nóng: thích hợp ở 50-55°C, sống được 35-75°C
        
        VK ưa ấm: thích hợp 22-37°C, sống được 10-45°C
        
        VK ưa lạnh: thích hợp 15°C, sống được 0-35°C
      - Cơ chế tác dụng của nhiệt độ cao với VK
        
        Protein bị đông đặc, enzyme bị phá hủy
        
        tổn thương màng nguyên tương => thay dổi tính thẩm thấu
        
        tăng tốc độ phản ứng => phá hủy cân bằng lý - hóa
        
        giải phóng A. Nu
  - - - Acid-base: điện phân thành ion => thay đổi pH
      - Muối kim loại nặng: như acid base
      - Hợp chất Halogen và oxy hóa khử: hay được sử dụng nhiều nhất
        
        cơ chế phân ly tạo chất dưới dạng nguyên tử (O, Cl, I,...)
        
        Hợp chất Iot: tác dụng chế khuẩn dùng để sát trùng
        
        Hợp chất Clo: tác dụng sát khuẩn dùng để tẩy uế (thanh trùng nước uống, clorua vôi, cloramin,...)
        
        Nước Oxy già H₂O₂, thuốc tím KmnO4 là hc oxy hóa khử, tác dụng chế khuẩn dùng để rửa vết thương
        
        Ozon O₃: chất oxy hóa khử, dùng để tiệt trùng không khí
      - Alcol: tác dụng chế khuẩn, dùng để sát trùng ngoài da, thường dùng cồn 70°, ít dùng 90°
      - Phenol, Aldehit: tác dụng sát khuẩn mạnh nhưng độc dùng để tẩy uế, ngâm xác, cơ quan tổ chức
      - Các thuốc màu: tác dụng chế khuẩn, điều trị bệnh ngoài da. tác dụng khi nuôi cấy là ức chế tạp khuẩn
    - - Nồng độ hóa chất
      - Thời gian tiếp xúc
      - Nhiệt độ
      - Thành phần của môi trường xung quanh
      - Mật độ vsv tại nơi khử trùng
      - khả năng đề kháng của vsv