Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
TIÊU HÓA Ở RUỘT NON, ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO CHỨC NĂNG, HOẠT ĐỘNG BÀI TIẾT VÀ…
-
-
-
HOẠT ĐỘNG HẤP THU
Hấp thu các ion
Cl-
Phần trên ruột non, được hấp thu bằng cơ chế khuếch tán thụ động theo Na+
Phần hồi tràng và ruột già, có sự hấp thu chủ động bằng cách trao đổi với HCO3-
-
Na+
Có nguồn gốc từ thức ăn và ống tiêu hóa bài tiết. Mỗi ngày hấp thu khoảng 25-35g ở ruột non, bị mất ra ngoài như khi bị tiêu chảy
Cơ chế chính của sự hấp thu Na+ là chuyên chở chủ động và cần năng lượng. Sự hấp thu Na+ còn đóng vai trò quan trọng đối với sự hấp thu glucose, Na+ còn được hấp thu qua sự hoán đổi H+ . Ngoài ra Na+còn hấp thu cặp đôi với Cl-
Ca2+
Được hấp thu chủ động ở tá tràng nhờ mang BBCaBP. Sự hấp thu được kích thích bởi (1,25-dihydroxycholecalciferol, GH, parahormon, citric acid) và bị ức chế bởi (phosphat, oxalat)
Sắt
Sắt dễ hấp thu khi ở dạng Fe2+ , nhờ dịch vị và acid ascorbic (Vtm C) mà Fe3+ thành Fe2+
Sự hấp thu sắt bị ức chế bởi phosphat, oxalat, acid phytic và hấp thu gia tăng khi trữ lượng giảm hay sự sinh hồng cầu tăng
-
Hấp thu dưỡng chất
Carbohydrat
Men thủy phân sản phẩm trung gian tạo thành các monosaccharid và được hấp thu ở tá tràng và hỗng tràng
Hầu hết được hấp thu bằng cơ chế chuyên chở chủ động, có sự canh tranh giữa glucose và galactose. Riêng fuctose cần có chất chuyên chở riêng
Protein
Chủ yếu hấp thu ở tá tràng và hỗng tràng, một ít ở hồi tràng. Hầu hất hấp thu dưới dạng acid amin. Hấp thu cần chất vận chuyển, năng lượng, Na+
Lipid
Monoglycerid và acid béo là dạng hấp thu chủ yếu và được hấp thu vào tế bào sau khi qua các khe của vi nhung mao
Monoglycerid và acid béo vào lưới nội bào tương trơn -> triglycerid -> cùng với cholesterol + bao bọc bên ngoài -> chylomicron -> xuất bào vào mạch bạch huyết -> hệ thống tuần hoàn. Một số thì hấp thu thẳng như acid béo trong bơ sữa.
Glycerol ( hấp thu = khuếch tán), Diglycerid và Triglycerid (ít hấp thu)
-
Hấp thụ nước
Phụ thuộc nhiều vào sự chênh lệch áp suất thẩm thấu, tạo nên do các chất điện giải hấp thu chủ động từ lòng ruộ qua tế bào biểu mô nhung mao ruột
HOẠT ĐỘNG CƠ HỌC
Các hoạt động cơ học
-
Van hồi manh tràng: kiểm soát sự thoát của nhũ trấp xuống manh tràng, ngăn sự trào ngược
Giữa bữa ăn: có những sóng nhu động từ dạ dạy dọc theo ruột quét sạch mẩu thức ăn, chấy nhầy, dịch dư thừa, tế bào ruột non bị bong đến van hồi manh tràng
Điều hòa hoạt động cơ học: cơ chế thần kinh (phó giao cảm, giao cảm), cơ chế thể dịch