Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Metin Türleri - Coggle Diagram

- - - - Fabl: İnsan dışındaki canlı ve cansız varlıklara insan özelliği verilerek başlarından geçen olayların insanlara ibret dersi verecek şekilde anlatıldığı kısa yazılara fabl denir.
        
        Sonunda ders verme amacı güden yazılardır.
        
        Genellikle hayvanlar ve bitkiler konuşturulur.
        
        Fabl kahramanları insanlar gibi düşünür, insanlar gibi konuşur ve tıpkı insanlar gibi davranır.
        
        Dünyanın en ünlü fabl yazarları Ezop, La Fontaine ve Beydeba’dır.
      - Öykü: Olmuş veya olabilecek olayları belli bir plan çerçevesi içinde yer ve zamana bağlı olarak anlatan yazı türüne hikâye (öykü) denir.
        
        Yaşanmış ya da yaşanabilir olaylar anlatılır.
        
        Dar bir zaman dilimini kapsar.
        
        Olayla ilgili yer ve zaman bellidir.
        
        Romana göre kısa eserlerdir.
        
        Karakter sayısı azdır.
        
        Serim, düğüm ve çözüm bölümlerinden oluşur.
        
        Kısa soluklu eserlerdir.
        
        Olay, başlangıçtan sonra doğru giden bir olayın bir anlık parçasıdır.
      - Roman: Toplumların ve fertlerin başından geçmiş veya geçmesi mümkün olayları geniş olarak, ayrıntılarıyla anlatan yazı türüne roman denir.
        
        Yaşanmış ya da yaşanabilir olaylar anlatılır.
        
        Geniş bir zaman dilimini kapsar.
        
        Olayla ilgili yer ve zaman bellidir.
        
        Hikâyeye göre uzun eserlerdir.
        
        Karakter sayısı fazladır.
        
        Günlük: Düzenli bir biçimde yazılan, tarih atılan günlük notlara, bir yazarın yaşamı boyunca günü gününe yazdığı yazılara günlük denir.
        
        Olaylar günü gününe, tarih belirtilerek yazılır.
        
        Kısa yazılardır.
        
        Kaleme alan kişinin yaşamından izler taşır.
        
        İçten ve sevecendir. Anlatımda “iç konuşma” yöntemi kullanılır.
    - - Hatıra: Yaşanmış olayların, üzerinden zaman geçtikten sonra yazıldığı yazı türüne anı (hatıra) denir.
        
        Tarihsel olayların öğrenilmesine katkıda bulunur.
        
        Geçmişe ışık tutar.
        
        Yazar, olayları kendi bakış açısından anlatır
        
        Bir kişinin yaşadığı veya tanık olduğu olaylar anlatılır.
        
        Destan: Bir ulusun kahramanlıklarını, savaşlarını, büyük toplumsal olaylarını anlatan ve genellikle şiir (nazım) biçiminde oluşturulan eserlere destan denir.
        
        Destanlar doğal ve yapay (suni) olmak üzere ikiye ayrılır:
        
        Destan kahramanları yarı tanrısal nitelikler taşıyan han, hakan ve kağan gibi kişilerdir.
        
        Olağanüstü olaylar ve kahramanlar vardır.
        
        Sözlü edebiyat ürünüdür; ancak sonradan yazıya geçirilen destanlar da vardır.
        
        Efsaneden sonra bilinen en eski türdür.
        
        Yazı türleri içinde en uzun olanıdır.
      - Masallardaki olaylar gerçeğe uymaz.
        
        Kahramanlar olağanüstü özelliklere sahiptir.
        
        Masalın geçtiği yer ve zaman belirsizdir.
        
        Masallar tekerlemeyle başlar.
        
        Masaldaki karakterler; cinler, periler, devler ve hayvanlar olabilir.
        
        Masalların sonunda iyiler ödüllendirilir, kötüler cezalandırılır.
        
        Ulusal konulara yer verilmez, evrensel konular ve mesajlar içerir.
  - - - Bir yazarın herhangi bir konu üzerinde, özel görüş ve düşüncelerini iddiasız, kesin kurallara varmaksızın anlattığı yazılara deneme denir.
        
        Denemede konu sınırlaması yoktur. Yazar, iste¬diği konuyu ele alıp işleyebilir.
        
        Yazarın anlattıklarını kanıtlama kaygısı yoktur.
        
        Yazar kendisiyle konuşuyor gibi bir anlatım kullanır. Daha doğrusu kendi içiyle yaptığı konuşmaları yazıya geçirir.
        
        Anlatılanlar kesin bir sonuca bağlanmaz.
        
        Denemede alabildiğine kişisellik ve kendine özgülük vardır.
        
        Bir sanat eserinin olumlu ya da olumsuz yanlarını somut verilere dayanarak yargılayıp eserin gerçek değerini orta¬ya koymak amacıyla yazılan yazı türüne eleştiri denir.
        
        Eleştiri yazıları, bir eseri tanıtmayı amaçlar.
        
        Eleştiri yapan kişiye eleştirmen denir.
        
        Değerlendirme yazılarıdır.
        
        Eleştiri denince, akla eserin olumsuz yanlarının belirlenip okuyucuya aktarılması gelir. Bu yanlış bir düşüncedir. Gerçek bir eleştiride eleştirilen eserin hem olumlu hem de olumsuz yanları bir arada verilir.
        
        Eleştirinin amacı, okuyucuya ve yazara kılavuzluk yapmaktır.
        
        Bir yazarın, herhangi bir konu üzerinde, kişisel anlayış, görüş ve düşüncelerini güzel bir üslupla, hiçbir kanıtlama gereği duymadan anlattığı yazı türüne fıkra denir.
        
        İki tür fıkra vardır: Gazete fıkraları, nükteli hikâyecik türündeki fıkralar. Yazı türü olarak “gazete fıkraları” kabul edilmektedir. Gülmece yazılardan olan fıkraları, gazete yazı türü olan fıkrayla karıştırmamalıyız.
        
        Gazete yazısıdır.
        
        Yazar düşüncelerini kanıtlama yoluna gitmez.
        
        Dil doğaldır. Günlük deyimlere, yer yer nükteli sözlere yer verilir.
        
        Okuyucuyla sohbet ediyormuş havası hakimdir. Anlatım senli benlidir.
        
        Yazarın, gündelik olaylarla ilgili düşüncelerini, okuyucu ile karşı karşıya oturup konuşuyormuş gibi içten bir hava içinde yazdığı yazılara sohbet denir.
        
        Karşılıklı konuşma havası içinde yazılır.
        
        Belirli konusu yoktur. Yerine ve zamanına göre sıkıcı olmayan her şey sohbet konusu olabilir.
        
        Gazete ve dergi yazılarıdır.
        
        Yazarın kendi kişisel düşüncesi ağırlıktadır.
        
        En önemli özelliği, samimi bir üslupla kaleme alınmasıdır.
        
        Yazarın öğretme ve kanıtlama amacı yoktur.
      - Herhangi bir konuda bilgi vermek veya bir gerçeği savunmak için yazılan yazılara makale denir.
        
        Makalenin temel öğesi fikirdir.
        
        İnceleme ve araştırmaya dayanır.
        
        Bir tezi savunmak, desteklemek amacı taşır.
        
        Makalelerde bilimsel verilerden yararlanılır.
        
        Gazete ve dergi yazısıdır.
  - - - Tanınmış, eserler yazmış, ün bırakmış kişileri tanıtmak amacıyla yazılan yazılara biyografi denir.
        
        Önemli şahısların hayatı başkası tarafından anlatılır.
        
        Anlatılan kişinin hayatı tarih sırasına göre ele alınır.
        
        Kurgusal değildir, gerçekçidir.
        
        Üçüncü kişinin ağzıyla anlatılır.
      - Bir insanın, kendi hayatını kendisinin yazdığı eserlere otobiyografi denir. Biyografilerde kişinin hayatı, çalışmaları başkası tarafından yazılırken otobiyografilerde kişi kendisini anlatır, yazar.
        
        Kaynak olarak kişi kendisini ve aile büyüklerinden aldığı bilgiyi kullanır.
        
        Birinci kişinin ağzıyla anlatılır.
        
        Belli bir zaman içerisinde geçen olayları anında okuyucuya bildiren gazete yazılarına haber denir. Gazetelerde haber toplayan kişilere muhabir denir.
        
        Haber yazılarında temel ilke nesnelliktir.
        
        Bir haber yazısı 5N1K (kim, ne, nerede, ne zaman, nasıl, niçin?) sorularına cevap vermelidir.
        
        Haber; ilginç, yeni, doğru ve önemli olmalıdır.
        
        Röportaj: Gazetecilerin bir yeri, bir kurumu ziyaret ederek o yerin özelliklerini, orada gördüklerini, kişisel düşünceleriyle birleştirip fotoğraflarla belgeleyerek kaleme aldıkları yazılardır.
        
        Bir malı, bir ürünü çeşitli iletişim araçları yoluyla ilgilenecek olanlara veya kitlelere duyurmak ve tanıtmak amacıyla hazırlanan yazılı veya görsel içeriğe reklam denir. Reklamda amaç genellikle bir malın çok satılmasını sağlamaktır.
        
        1 more item...
- - - - Başta aşk olmak üzere hemen her konuda yazılabilen bir halk edebiyatı nazım türüdür.
        
        Anonim halk edebiyatının en yaygın şeklidir. Söyleyeni belli değildir.
        
        Genellikle yedi heceli bir dörtlükten oluşur. Ama mısra sayıları 5,6,7,8 hatta 14 olan maniler de vardır.
        
        Uyak düzeni aaxa şeklindedir.
        
        Manilerin ilk iki dizesi uyağı doldurmak ya da temel düşünceye bir giriş yapmak için söylenir. Bunlara doldurma dizeler denir.
        
        Temel duygu ve düşünce son iki dizede ortaya çıkar.