CHỦ NGHĨA DUY VẬT LỊCH SỬ

  1. SẢN XUẤT VẬT CHẤT LÀ CƠ SỞ CỦA SỰ TỒN TẠI, PHÁT TRIỂN XÃ HỘI
  1. BIỆN CHỨNG GIỮA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT VÀ QUAN HỆ SẢN XUẤT
  1. BIỆN CHỨNG GIỮA CƠ SỞ HẠ TẦNG KIẾN TRÚC THƯỢNG TẦNG CỦA XÃ HỘI
  1. SỰ PHÁT TRIỂN CÁC HÌNH THÁI KINH TẾ-XÃ HỘI LÀ MỘT QUÁ TRÌNH LỊCH SỬ-TỰ NHIÊN
  1. VAI TRÒ CỦA ĐẤU TRANH GIAI CẤP VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI ĐỐI VỚI SỰ VẬN ĐỘNG PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI ĐỐI KHÁNG GIAI CẤP

SXVC là hoạt động khi con người sử dụng công cụ lao động tác động ( trực tiếp hay gián tiếp) vào đối tượng lao động nhằm cải tiến các dạng vật chất của tự nhiên, tạo ra của cải cần thiết mà các dạng vật chất trong tự nhiên không có để thỏa mãn nhu cầu tồn tại và phát triển.

a. Phương thức sản xuất: là cách thức con người tiến hành quá trình sản xuất vật chất ở những giao đoạn lịch sử của xã hội loài người

b. Lực lượng sản xuất là sự kết hợp giữa người lao động với tư liệu sản xuất

a. KN cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng

Cơ sở hạ tầng là khái niệm dùng để chỉ toàn bộ những quan hệ sản xuất tạo nên cơ cấu kinh tế của một xã hội nhất định

Kiến trúc thượng tầng là khái niệm dùng để chỉ toàn bộ hệ thống kết cấu các hình thái ý thức xã hội, chính trị, nghệ thuật, khoa học,.. cùng với các thiết chế chính trị xã hội ( nhà nước, đảng phái, giáo hội, các đoàn thể xã hội,...) tương ứng được hình thành trên một cơ sở hạ tầng nhất định.

b.Quy luật về mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng

b.1. Vai trò quyết định CSHT đối với KTTT

b.2. Vai trò quyết định của kiến trúc thượng tầng và cơ sở hạ tầng

Thể hiện trên nhiều phương diện khác nhau

CSHT quyết định KTTT, còn KTTT là sự phản ánh đối với CSHT, phụ thuộc vào CSHT

Sự tác động của KTTT đối với CSHT dù diễn ra với những xu hướng khác nhau,mức độ khác nhau nhưng rốt cuộc nó không thể giữ vai trò quyết định đối với cơ sở hạ tầng kinh tế của xã hội; cơ sở hạ tầng kinh tế của xã hội vẫn tự mở đường đi cho nó theo tính tất yếu kinh tế của nó

a. Giá trị khoa học lý luận hình thái kinh tế- xã hội

b. Quá trình lịch sử-tự nhiên của sự phát triển các hình thái kinh tế-xã hội

Quá trình phát triển của các hình thái kinh tế-xã hội là sự phát triển của lịch sử xã hội loài người do sự tác động của nhiều nhân tố chủ quan những nhân tố giữ vai trò quyết định chính là: sự tác động của quy luật khách quan

Nguồn gốc của mọi sự vận động, phát triển của xã hội, của lịch sử nhân loại, của mọi lĩnh vực kinh tế-xã hội, suy cho cùng đều có nguyên nhân trực tiếp hay gián tiếp từ sự phát triển của lực lượng sản xuất của xã hội

Sự vận động và phát triển của xã hội không tuân theo ý chí chủ quan của con người mà tuân theo các quy luật khách quan

Theo lý luận hình thái kinh tế-xã hội, sự vận động, phát triển của xã hội là một quá trình lịch sử-tự nhiên ( quá trình diễn ra theo các quy luật khách quan chứ không phải theo ý muốn chủ quan)

Theo lý luận hình thái kinh tế-xã hội, sản xuất vật chất chính là cơ sở của đời sống xã hội, phương thức sản xuất vật chất quyết định trình độ phát triển của đời sống xã hội và lịch sử nói chung

Theo lý luận hình thái ý thức-xã hội, xã hội không phải là sự kết hợp một cách ngẫu nhiên, máy móc giữa các cá nhân, mà là một cơ thể sống động, trong đó các phương tiện của đời sống xã hội tồn tại trong một hệ thống cấu trúc thống nhất chặt chẽ, tác động qua lại lẫn nhau, trong đó quan hệ sản xuất đóng vai trò là quan hệ cơ bản nhất, quyết định các quan hệ xã hội khác; là tiêu chuẩn khách quan để phân biệt các chế độ xã hội khác nhau

a. Giai cấp và vai trò của đấu tranh giai cấp đối với sự phát triển của xã hội có đối kháng giai cấp

b. Cách mạng xã hội và vai trò của nó đối với dự phát triển của xã hội có đối kháng giai cấp

KN: Giai cấp là khái niệm dùng để chỉ những tập đoàn to lớn gồm những người khác nhau về địa vị của họ trong một hệ thống sản xuất xã hội nhất định trong lịch sử, khác nhau về quan hệ của họ đối với những tư liệu sản xuất, về trò của họ trong tổ chức lao động xã hội, và như vậy là khác nhau về cách thức hưởng thụ và về phần của cải ít hoặc nhiều mà họ được hưởng

Vai trò: collision-đấu tranh giai cấp giữ vai trò và phương thức, động lực cơ bản của sự tiến bộ, phát triển xã hội trong điều kiện xã hội có sự phân hóa thành đối kháng giai cấp

KN cách mạng xã hội dùng để chỉ bước chuyển biến lớn của lịch sử phát triển xã hội loài người-đó là bước chuyển từ hình thái kinh tế-xã hội ở trình độ thấp lên một hình thái kinh tế-xã hội ở trình độ cao hơn, được tiến hành trên mọi lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội,...của xã hội.

Vai trò: là phương thức thực hiện và động lực của sự phát triển của ác hình thái kinh tế xã hội