TUẦN HOÀN Ở ĐỘNG VẬT
I. KHÁI QUÁT HỆ TUẦN HOÀN Ở ĐỘNG VẬT
CẤU TẠO
TIM
HỆ MẠCH MÁU
DỊCH TUẦN HOÀN
CÁC DẠNG HTH
HỆ TUẦN HOÀN KÍN
HỆ TUẦN HOÀN HỞ
Bơm hút và đẩy máu chảy trong hệ mạch
Động Mạch: Dẫn máu từ tim đi đến các cơ quan
Tĩnh Mạch: Dẫn máu từ các cơ quan về tim
Mao mạch: Nối giữa động mạch và tĩnh mạch -> Nơi thực hiện trao đổi chất giữa máu với cơ thể.
Vận chuyển khí ( O2, CO2 ) các chất dinh dưỡng và các sản phẩm trao đổi của tế bào
CÁC DẠNG HTH KÍN
HTH ĐƠN
HTH KÉP
II. CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA TIM
CẤU TẠO
Tim được cấu tạo từ các tế bào cơ tim
Gồm: Buồng (ngăn) tim và van tim
Buồng tim: Tâm nhĩ ( trên ) và tâm thất ( dưới )
Hệ thống van tim
- Van động mạch phổi
- Van động mạch chủ
- Van nhĩ-thất: van 2 lá, van 3 lá.
HOẠT ĐỘNG CỦA TIM
a, Tính tự động
Là khả năng tim tự động co giãn nhịp nhàng
Nguyên nhân, nhờ hệ dẫn truyền tim gồm: Nút xoang nhĩ; nút nhĩ-thất; bó his; mạng lưới purkinje
b, Chu kì tim
Là khả năng tim co giãn nhịp nhàng theo chu kì
1 chu kì tim gồm: Pha co của tim (tâm thu) và Pha dãn của tim (tâm trương).
III. CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA HỆ MẠCH
CẤU TẠO
Các động mạch và tĩnh mạch được cấu tạo từ ba lớp : Lớp vỏ liên kết; Lớp cơ và sợi đàn hồi; Lớp tế bào biểu mô dẹt
Các mao mạch thì chỉ cấu tạo từ một lớp tế bào biểu mô dẹt
HOẠT ĐỘNG CỦA HỆ MẠCH
a. Huyết áp
Huyết áp là áp lực của máu lên thanh mạch
Do tim co bóp đẩy máu gây ra
Bao gồm :
Huyết áp tâm thu (còn gọi là huyết áp tối đa) ứng với tâm thất co
Huyết áp tâm trương (còn gọi là huyết áp tối thiểu) ứng với tâm thất dãn
b.Vận tốc máu
Là tốc độ máu chảy trong hệ mạch
Vận tốc máu cao nhất ở động mạch chủ,thấp nhất ở mao mạch
Vận tốc máu tỉ lệ nghịch với tỏng thiết diện của mạch máu
c.Trao đổi chất ở mau mạch
Tế báo trao đổi chất được nhờ dịch mô bao phủ xung quanh tế bào, có 3 cơ chế
Khếch tán
Âm bào
Siêu lọc
V. ỨNG DỤNG
Luyện tập thể dục thể thao thường xuyên tác động đến cấu tạo và chức năng của tim và mạch máu
ĐỐI VỚI TIM
Cơ tim phát triển thành , thành tim dày , buồng tim giãn rộng hơn , co mạnh hơn dẫn tới thể tích tâm thu cả khi nghỉ ngơi và khi luyện tập
Nhịp tim khi nghỉ ngơi giảm ( do thể tích tầm thu tăng) . nhịp tim 75 cái/phút giảm còn 50 cái/phút nhưng lưu lượng tim vẫn dữ nguyên
Khi lao động nặng , lưu lượng tim của người tập thể dục cao hơn so với người ít tập thể dục
ĐỐI VỚI MẠCH MÁU
Mạch máu bền hơn và tăng khả năng đàn hồi , nhờ đó tăng lưu lượng máu khi làm việc nặng
Tăng thêm mao mạch ở cơ xương , nhờ đó tăng khả năng điềm chỉnh huyết áp
Tăng thể tích máu , tăng số lượng hồng cầu , nhờ đó tăng khả năng hấp thụ O2
IV. HOẠT ĐỘNG ĐIỀU HÒA CỦA TIM MẠCH
Được điều hòa bởi 2 cơ chế
Cơ chế thần kinh
Cơ chế thể dịch
Hoạt động theo nguyên tác phản xạ
Trung khu điều hòa nằm ở hành não
Thực hiện nhờ hormone
Trung khu điều hòa nằm ở hành nào
VI. VẤN ĐỀ VỀ TIM MẠCH
Bệnh tim mạch là bệnh tim hoặc mạch máu như đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, đột quỵ, suy tim, rối loạn nhịp tim,....
YẾU TỐ GÂY BỆNH
ăn mặn
hút thuốc
thừa cân , béo phì
lười vận động
căng thẳng stress
sử dụng rượu bia
tuổi cao
di truyền
BIỆN PHÁP
xây dựng chế độ ăn uống hợp lí
tập thể dục hằng ngày
luôn để tâm trạng thoải mái thư giãn
môi trường sạch sẻ không khói bụi thuốc lá
khám sức khoẻ định kì
không uống rượu bia
duy trì cân nặng hợp lí