SINH LÝ SINH DỤC NAM
ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO CHỨC NĂNG
Bìu: nằm ngoài khoang cơ thể
Ống dẫn tinh và các tuyến phụ thuộc: ống dẫn tinh tiếp nối mào tinh, đổ vào niệu đạo ở gần cổ bàng quang. Các tuyến ngoại tiết đổ dịch vào đường sinh dục nam là túi tinh, tiền liệt tuyến, tuyến hành-niệu đạo
Dương vật: niệu đạo nằm trong thể xốp, mô cương gồm hai thể hang, thần kinh và mạch máu
Tinh hoàn
Mào tinh
CHỨC NĂNG CỦA TINH HOÀN
Chức năng tạo tinh trùng
Chức năng nội tiết
Sản sinh tinh trùng
Sự thành thục (trưởng thành) tinh trùng
Dự trữ tinh trùng
Các yếu tố ảnh hưởng đến tinh trùng
Các hormon
Các yếu tố khác
LH (tuyến yên) kích thích tế bào Leydig bài tiết testosteron.
Testosteron (tinh hoàn) kích thích sản sinh tinh trùng
FSH (tuyến yên) kích thích sản sinh tinh trùng do làm phát triển ống sinh tinh và tế bào sertol
Inhibin (tinh hoàn) ức chế bài tiết FSH dẫn đến làm giảm sản sinh tinh trùng
GnRH (vùng hạ đồi) kích thích tuyến yên bài tiết FSH và LH.
Somatomedin (gan) kích thích sản sinh tinh trùng.
Độ pH: pH trung tính hoặc hơi kiềm, tinh trùng sẽ hoạt động mạnh.
Kháng thể: tinh trùng bị tiêu diệt bởi kháng thể có trong máu và dịch thể.
Nhiệt độ: Nhiệt độ thích hợp cho sản sinh tinh trùng là nhiệt độ thấp hơn thân nhiệt từ 1-2 0C
Rượu, thuốc lá, ma túy, tia X, tia phóng xạ, virus quai bị, căng thẳng kéo dài có thể làm giảm sản sinh và ảnh hưởng lên chất lượng tinh trùng
Androgen
Inhibin
Bản chất: steroid có 19C
Nguồn gốc: tế bào Leydig
Tác dụng
Tăng số lượng hồng cầu.
Tăng nhẹ tái hấp thu Na+ và nước ở ống lượn xa.
Tăng chuyển hóa cơ sở.
Bản chất: glycoprotein, trọng lượng phân tử 10.000-30.000 dalton.
Nguồn gốc: tế bào Sertoli.
Tác dụng: ức chế bài tiết FSH dẫn đến giảm sản sinh tinh trùng
Điều hòa: khi sản sinh tinh trùng quá nhiều sẽ kích thích bài tiết inhibin.
Điều hòa bài tiết:
Bào thai: HCG kích thích bài tiết testosteron.
Trưởng thành: LH kích thích bài tiết testosteron
HOẠT ĐỘNG SINH DỤC NAM
Hiện tượng phóng tinh
Tuyến phụ thuộc
Hiện tượng cương
Khi dương vật cương: giãn các tiểu động mạch ở dương vật => tổ chức cương của dương vật chứa đầy máu => tĩnh mạch bị ép lại làm nghẽn dòng máu ra
Kết thúc hiện tượng cương: các xung động giao cảm làm co các tiểu động mạch => dương vật nhỏ và mềm lại.
Tinh dịch di chuyển vào niệu đạo
Xuất tinh
Dịch túi tinh
Dịch tiền liệt tuyến
Thành phần: fructose, fibrinogen, prostaglandin..
Thành phần: dịch có tính kiềm
Chức năng
Chiếm 60% thể tích tinh dịch.
Đẩy tinh trùng ra khỏi niệu đạo
Dinh dưỡng cho tinh trùng.
Đẩy tinh trùng ra khỏi niệu đạo
Tăng tiếp nhận tinh trùng
Giúp tinh trùng di chuyển về phía loa vòi trứng
Chiếm 30% thể tích tinh dịch
Tính chất: dịch trắng, đục, pH = 6,5
Thành phần: acid citric, Ca2+, enzym đông đặc, tiền fibrinolysin, prostaglandin.
Chức năng
Đông nhẹ tinh dịch ngay sau phóng tinh làm tăng tiếp nhận tinh trùng
Loãng tinh dịch trở lại sau 15-60 phút giúp tinh trùng hoạt động
Giúp tinh trùng di chuyển về phía loa vòi trứng.
Tinh dịch
phóng ra vào lúc cực khoái
một hỗn dịch: 10% dịch ống dẫn tinh (có tinh trùng), 60% dịch túi tinh, 30% dịch tiền liệt tuyến, một lượng nhỏ từ các tuyến khác