Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

LANBIDE ETA ENPLEGUAREN GARAPENERAKO ORIENTAZIOA - Coggle Diagram

- - - - Arazo ekonomiko eta sozialei aurre egiteko eta konpontzeko modu desberdinak eskaintzen dituzte (haien
        balioen arabera).
        
        Ideia eta sinesmen horiek eragin nabarmena izan dezakete ezarritako politika eta programetan // gizarte baten erronkak eta konponbideak ulertzeko moduan
        
        Gizartea eta ekonomia antolatzeko ikuspegi eta arau-multzoak dira
    - - Sozialismoa
        
        Gizarte-bizikidetza osasuntsua planteatzen du, politika publikoen bidez. Aberastasunaren banaketa defendatzen du, bakoitzaren ahaleginaren arabera. Estatua dago eta haren funtzioa ekonomia kontrolatzea da.
      - Komunismoa
        
        Klase sozialak ezabatzea sustatzen du, langile klaseak osatutako gizartea geratu arte = herriak gobernatu.
        
        Aberastasunaren banaketa berdina defendatzen du, bakoitzaren ahalegina alde batera utzita.
        
        Ez dago estaturik, ez daude klase sozialik, ez dago dirurik...
      - Kapitalismoa
        
        Ekonomia eta gizarte-sistema bat da, non jabetza pribatua eta onura pertsonalak lortzea bilatzen den.
        
        Ongizate eta zerbitzuen ekoizpena eta banaketa, nagusiak dira enpresak pribatuek ekoizten duten merkatu lehiakorraren bidez.
        
        Prezioak eta soldatak merkatuan eskaintza eta eskaria arabera zehazten dira.
        -Estatuak, orokorrean, rola mugatua du ekonomian, batez ere legeak betetzea eta jabetza-eskubideak babestea bermatzeko.
      - Keynesianismoa
        
        John Maynard Keynesek garatutakoa
        
        Gobernuak ekonomian aktiboki esku hartzea proposatzen du, hazkundea sustatzeko eta langabeziari aurre egiteko. - Gastu publikoa handitzea eta zergak murriztea sustatzen da, eskaria eta inbertsioa bultzatzeko, jarduera ekonomikoa suspertzeko eta enplegua sortzeko.
        
        Aitortzen du merkatuak ez direla eraginkorrak,
        
        Estatuak esku hartzea proposatzen du, akats horiek zuzentzeko eta egonkortasun ekonomikoa sustatzeko.
    - - BESTE ADIBIDEAK
        
        Clara Zetkin (komunista ).
        
        Ronald Reagan (Estatu Batuetako presidente liberala)
        
        Milton Friedman (liberala)
      - SALVADOR ALLENDE
        
        Politikari eta mediku txiletarra izan zen, Txileko presidente izan zena.
        
        Politika sozialistak inplementatu zituen: funtsezko industrien nazionalizazioa eta nekazaritza-erreforma.
        
        Pposizoi gogor bati aurre egin behar izan zion, 1973ko railaren 11n, bere gobernua boteretik kendu zuten Augusto Pinochet jeneralak gidatutako estatu-kolpe batean
        
        “Un obrero sin trabajo, no importa que sea o no sea marxista, no importa que sea o no sea cristiano, no importa que no tenga ideología política, es un hombre que tiene derecho al trabajo y debemos dárselo nosotros” (Salvador Allende):
        
        PON ALGO SOBRE LA FRASE
    - - GUDA HOTZA (1947-1991)
        
        Sistema kapitalistaren (Estatu Batuak) eta sistema komunistaren (Sobietar Batasuna) artekoa
        
        Ez zen zuzeneko gatazka militar bat izan, baina zeharkako gatazka ugari sortu ziren
        
        Bi superpotentziek beren eragina hedatzea eta beren sistema politikoa eta ekonomikoa maila globalean sustatu nahi
      - ESTATU BATUAK
        
        Marshall Plana
        
        Helburu nagusia: Mendebaldeko Europako ekonomia berreraikitzea zen, gerraren ondoren suntsituta geratu baitzen.
        
        Honen bidez, maileguak eta dohaintzak eman zitzaizkien Europako herrialdeei, azpiegiturak berreraikitzeko, industria-ekoizpena sustatzeko eta merkataritza sustatzeko.
        
        New Deal
        
        Bigarren Mundu Gerraren ondoren Europa berreraikitzen laguntzeko
        
        Franklin D. Rooseveltek sortua.
        
        Helburua: eskualdean egonkortasun politiko eta soziala sustatzea
        
        Nahi zuen: enplegua sortzea, finantza-merkatuak egonkortzea, nekazariak babestea eta herritarren bizi-kalitatea hobetzea
        
        Bien eragina
        
        Estratifikazioa
        
        Gizartea klase edo desberdinetan banatzea da, aberastasuna eta baliabideak eta aukerak eskuratzea bezalako faktoreetan oinarrituta.
        
        Desberdintasun ekonomikoak eta sozialak sortzen
        
        Talde batzuek besteek baino botere eta pribilegio gehiago dituzte
        
        Gainbalioaren sorreran ondorioak ditu.
        
        Gainbalioa
        
        Karl Marxek garatu zuen,
        
        Helburua: sistema kapitalistak aberastasunean duen eragina aztertu.
        
        Langileen lanaren bidez soldatari dagokionez lortzen den etekin gehigarria da.
        -Sistema kapitalistan, ekoizpen-bideen jabeek irabazi hori bereganatzen dute, langileen arteko desberdintasuna eta esplotazioa sortuz.
        
        Alienazioa
        
        Karl Marxek ere garatu
        
        Sistema kapitalistaren eraginez, langileak bere lanetik eta bere baitatik deskonektatuta sentitzen
        
        Lanaren eta bizitzaren gaineko kontrol ez izatea sentitu
        
        Hau gertatzen da langileek ez dutelako beren lanaren gaineko kontrolik eta dirua sortzeko objektu gisa tratatzen direlako.
        
        Ongizate estatua
        
        Desberdintasun horiei aurre egiteko sortu
        
        Helburua; herritar guztiek oinarrizko zerbitzuak eta gizarte-segurantzako sare bat eskura izatea,
        
        Aberastasuna zerga progresiboen bidez birbanatu behar
        
        Gizarte-desberdintasunak murrizten lagunduko duten gizarte-programak inplementatu behar direla.