Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Osasuna: oreka-kontua, Gaixotasun motak - Coggle Diagram
Osasuna: oreka-kontua
2.-Zer gertatzen da osasuna asaltzen denean?
1.-Zer da gaixotasuna?
Sintomak
Seinale subjetiboak
: mina, ondoeza edo ahultasuna
Zeinuak
Seinale objetiboak
: sukarra, hantura edo eztula
Definizioa
Gaixotasuna organismoaren
edo haren atalen baten funtzionamenduaren etengabeko
asaldura
bat da.
Patologia
Gaixotasunak ikertu
Etiologia
Kausak ikertzen
ditu
2.-Gaixotasunak
prebenitu
al daitezke?
Bizi ohiturak
3.-
Estres-mailak murriztea
,
atseden hartzea
eta
kaliatezko loaldia
izatea
4.-
Txertatzeko egutegiari
jarraitzea
2.-
Higiene egokia
izatea:
pertsonala, etxekoa eta elikagaiena
5.-
Sexu-harremanak babesik gabe ez
izatea
1.-
Ariketa fisikoa
egitea,
dieta orekatua
izatea eta
drogarik ez
hartzea
3.-Gaixotasunen sailkapena, haien
banaketaren arabera
Epidemiologia
populazio jakin batean dauden gaixotasunen intzidentzia, banaketa eta kontrola aztertzen dituen zientzia da.
Gaixotasunen geografia- eta denbora-banaketa nahiz haien larritasun-maila adierazteko, hiru termino hauek erabiltzen dira:
Epidemia
Zenbat
herrialde desberdinetan
zabaltzen den gaixotasuna
Pandemia
Mundu osoan
eragiten den gaixotasuna
Endemia
Leku konkretu
batean dauden gaixotasunak
4.-Gaixotasun sailkapena, haien
iraupenaren arabera
Akutunak
Azkar agertu eta azkar amaitu
epe laburreko gaixotasunak
Kronikoak
Oso poliki agertu eta astiro desagertu
egiten diren gaixotasunak
5.-Gaixotasunen sailkapena, haien
jatorriaren arabera
Infekziosoa
Aginte patogeniorik ez
Sistemen eta aparatuen gaitzak
Autoimmuneak
Degeneratiboa
Traumatismoa/ Intoxikazioa/ Kanpoko kausek eragindako ondorioa
Nahasmendu mentala/ Portaeraren nahasmendua
Endokrinoa/ Nutrizionala/ Metabolikoa
Neoplasia/ Tumorala
Genetikoa
Ez infekziosoa
Aginte patogenioa batek eragin
1.-Zer da osasuna?
Osasuna: gaixotasunik eza baino zerbait gehiago
Osasuna triangelu aldeberdin baten bidez adieraz dezakegu: triangeluaren alde bakoitzak osasunaren funtsezko alderdi bat adierazten du.
Osasun psisikoa
Ongizate-egoera bat da eta, egoera horretan, pertsona gai da bizitzaren ohiko estresari aurre egiteko
Osasun soziala
Inguruneko baldintzekin eta elikagaiak eta osasun- eta hezkuntza-baliabideak eskuratzearekin du zerikusia
Osasun fisikoa
Gorputzak, bere zereginak egiteko, anatomioki eta fisiologikoki ongi funtzionatzen duela esan nahi du
Osasunean eragina duten faktoreak
Ingurumena
Faktore fisikoak, kimikoak, biologikoak eta soziala dira.
Osasun-laguntzarako zerbitzuak
Kalitatezko osasun-zerbitzuez baliatzeko aukerarekin du zerikusia.
Faktore biologikoak
Geneetan gordetako informazioa eta adina da.
Faktore horiek aldatzea oso zaila da.
Norberaren bizi-estiloa
Osasunean eragina duten norberaren jarduerak edo jokabideak dira, hala nola ariketa fisikoa edo elikadura
Zer dira agente infekziosoak?
Definizioa
Gaixotasunak eragiteko ahalmenari BIRULENTZIA deritzo. Bi mekanismo
Inbasio-ahalmena. Ostalasi kokatu, ugaltzen dira eta erabiltzen dituzte gure baliabideak
Toxikotasuna. Toxinak izaneko substantzia kaltegarriak sortzen dituzte
Motak
Birusak
Bakterioak
Onddoak
Protozooak
Gaixotasun motak
Banaketa arabera
Endemia
Epitemia
Pandemia
Iraupen arabera
Akutua
Kronikoa
Jatorria arabera
Infekziosia
Ez infekziosoa