Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
โรคทางเดินอาหารอักเสบเฉียบพลัน หรืออุจจาระร่วงจากเชื้อไวรัส (Viral…
โรคทางเดินอาหารอักเสบเฉียบพลัน หรืออุจจาระร่วงจากเชื้อไวรัส (Viral gastroenteritis )
ความหมาย
เกิดจากเชื้อไวรัส ติดต่อทางนำ้ดื่มและอาหาร มีระยะฟักตัว 18-72 ชั่วโมง ในรายที่มีอาการชัดเจนจะเริ่มจากการมีไข้ตำ่ๆ ไอ มีหวัดเล็กน้อย ในเด็กจะมีอาการอาเจียนรุนแรงมาก ถ่ยาลักษณะเป็นนำ้ ไม่มีมูกและเลือด พบบ่อยในเด็กที่อายุตำ่กว่า 5 ปี พบมากสุดในช่วงฤดูหนาง
สาเหตุ
มาจากการติดเชื้อ
เชื้อไวรัส พวก rotavirus , norovirus ,
เชื้อแบคทีเรีย พวก E.color, Shigella , salmonella
เชื้อปรสิตและพวกโปรโตซัว พวกบิดมีตัว เชื้อไกอาเดีย
ไม่ได้มาจากการติดเชื้อ
ดูดซึมผิดปกติ
ขาดนำ้ย่อย lactase ทำให้ย่อยนำ้ตาลแล็คโตสในนมไม่ได้
แพ้อาหาร
เกิดการระคายเคืองในลำไส้
พยาธิสภาพ
เชื้อโรคเข้าสู่ร่างกายและรอดจากการถูกทำลายจากภูมิคุ้มกัน เชื้อจะถูกแบ่งตัว ซึ่งจำแนกเชื้อได้ 2 ชนิด
สร้างและปล่อยสารพิษ (enterotoxin) สารพิษจะรบกวนการดูดซึมของโซเดียม และเพิ่มการขับโซเดียมออกมาในโพรงลำไส้ ทำให้เกิดการหลั่งของสารอิเล็กโทรไลท์และนำ้เข้ามาในโพรงลำไส้มากขึ้น เกิดการถ่ายอุจจาระเป็นนำ้
ทำลายเยื่อบุลำไส้ (invasive diarrhea) เชื้อทำให้เกิดการอักเสบและมีการทำลายเซลล์เยื่อบุลำไส้ เกิดการหลุดลอกตัวของเซลล์ทำให้เกิดแผลที่ผนังลำไส้ อุจจาระลักษณะเป็นมูกหรือเลือด
อาการ
ถ่ายอุจจาระเหลวเป็นนำ้
มีกลิ่นเหม็น
มีมูกเลือด
ปวดท้อง
คลื่นไส้ อาเจียน
มีไข้
ขาดนำ้ เช่น กระหายนำ้ นำ้หนักลด เบ้าตาลึก กระหม่อมบุ๋ม
การวินิจฉัย
ตรวจร่างกาย
เพาะเชื้อ
ตรวจเลือด ดูความสมดุลของอิเล็กโตรไลท์ และความเป็นกรด-ด่าง
ตรวจอุจจาระ (stool exam) ดูเม็ดเลือดขาว เม็ดเลือดแเงในอุจนาระ
จากความรุนแรงในการขาดนำ้
การรักษา
การให้ยา
Ceftriaxone
รักษาติดเชื้อแบคทีเรีย ผลข้างเคียง ปวดหัว คลื่นไส้ อาเจียน ถ่ายเหลว แพ้ยา คือ ผื่นขึ้น มีไข้
Motilium syrup
ใช้ป้องกันการอาเจียน ผลข้างเคียง ปากแห้ง ปวดหัว กระหายนำ้
Paracetamol Syrup
ระงับปวดลดไข้ ออกฤทธิ์ในเวลา 30-60 นาที ผลข้างเคียง ง่วงซึม
ORS
กลุ่มสารละลายนำ้ตาลและเกลือแร่ ใช้ทดแทนนำ้และเกลือแร่ เช่น โซเดียม โปแตสเซียม ที่สูญเสีญจากการถ่ายเหลว อาการข้างเคียง คลื่นไส้ อาเจียน
Omicef
ยากลุ่ม Cephalosporins สามารถดูดซึมในทางเดินอาหารได้ดีรักษาการติดเชื้อแบคทีเรียในกนะแสเลือด ผลข้างเคียง ถ่ายเหลว แพ้ยา คือ ผื่นขึ้น มีไข้
การรักษาภาวะอื่นร่วมด้วย
เช่น ไข้สูง แนะนำให้เช็ดตัวลดไข้ อาจให้ยาร่วมด้วยและภาวนะนำ้ตาลวนเลือดตำ่ พบได้ในผู้ป่วยที่รับประทานอาหารไม่ได้ อาเจียนมาก ผู้ป่วยจะมีอาการเหงื่อออก ซีด ตาลาย
การรักษาภาวะพร่องสารนำ้และอิเล็กโตรไลท์
ประเมินการพร่องสารนำ้ ต้องให้สารนำ้ทางหลอดเลือดทันที ประเมินทุก1-2 ชั่วโมง ให้ดื่มนำ้เกลือแร่ด้วยทันทีเมื่อผู้ป่วยดื่มได้ แล้วค่อยให้เริ่มรับประทานอาหารอ่อนที่ย่อยง่าย เช่น โจ๊ก
การพยาบาล
เพื่อรักษาภาวะพร่องสารนำ้
ประเมินอาการแสดงของภาวะพร่องสารนำ้
ประเมินภาวะขาดนำ้ตาม CDC Scale (แนบรูป)
สังเกตและประเมินอุจจาระ ปัสสาวะ และอาการของภาวะขาดนำ้
วัดสัญญาณชีพ
ชั่งนำ้หนักเพื่อประเมินภาวะพร่องสารนำ้
ดูแลให้ได้รับสารนำ้ตามแผนการรักษา
ให้เด็กดื่นนมแม่ต่อไป หรือถ้ามีปัญหาพิจารณาให้นมที่ไม่มีนำ้ตาลแล็คโตสดื่มแทน
เพื่อป้องกันและลดการติดเชื้อในระบบทางเดินอาหาร
ดูแลสังเกตติดตามการถ่ายอุจจาระ กลิ่น สี ลักษณะ เพื่อประเมินการติดเชื้อ
จัดเตรียมนำ้ดื่มสะอาดแนะนำรับประทานอาหารปรุงสุก
ดูแลให้การพยาบาลแบบ aseptic technique ให้ผู้ป่วยล้างมือทุกครั้งหลังขับถ่ายอุจาระ
ทำความสะอาดผิวหนังบริเวณก้น อวัยวะสืบพันธุ์ทุกครั้งที่ถ่าย
การให้คำแนะนำแก่ผู้ปกครองเด็ก
ล้างมือให้สะอาดทุกครั้งหลังขับถ่าย
ล้างมือก่อนรับประทานอาหารและหลังรับประทานอาหาร
เตรียมนำ้ดื่มสะอาดและจัดเตรียมอาหารปรุงสุกใหม่สำหรับเด็ก
ทำความสะอาดภาชนะที่ใช้รับประทานอาหารและจัดเก็บอย่างมิดชิด