Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

CÁC NGÀNH LUẬT CƠ BẢN TRONG HỆ THỐNG PHÁP LUẬT VIỆT NAM - Coggle Diagram

- - - - Nhóm 1: các quan hệ xã hội gắn với việc xác định chế độ chính trị, quyền lực nhà nước.
      - Nhóm 2: các quan hệ xã hội liên quan đến quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân.
      - Nhóm 3: các quan hệ xã hội liên quan đến chính sách về kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ, môi trường.
      - Nhóm 4: các quan hệ xã hội liên quan đến bảo vệ tổ quốc bao gồm chính sách an ninh, quốc phòng.
      - Nhóm 5: các quan hệ xã hội liên quan đến tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước.
  - - - Cho phép, cách thức này được sử dụng để điều chỉnh các hệ thống xã hội liên kết với việc xác định các quyền của công dân và các quyền hạn của các cơ quan Nhà nước. Theo cách thức này quy định phạm vi Luật Hiến pháp cho phép chủ thể quản lý hệ thống Luật Hiến pháp thực hiện điều hành nhất định.
      - Ví dụ: công dân đủ từ 18 tuổi trở lên có quyền bầu cử, đủ từ 21 tuổi trở lên có quyền ứng cử vào Quốc hội, Hội đồng Nhân dân.
    - - Bắt buộc, cách thức này được sử dụng để điều chỉnh quan hệ xã hội liên quan đến việc thực hiện quyền lực nhà nước và xác định nghĩa vụ của công dân. Theo cách thức này quy phạm Luật Hiến pháp buộc chủ thể quan hệ pháp Luật Hiến pháp phải thực hiện hành vi nhất định.
      - Ví dụ: công dân phải thực hiện nghĩa vụ quân sự và tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân.
    - - Cấm đoán, cách thức này được sử dụng để điều chỉnh một số quan hệ xã hội liên quan đến quyền công dân và hoạt động của các cơ quan Nhà nước. Theo cách này quy phạm pháp Luật Hiến pháp. Chủ thể quan hệ pháp Luật Hiến pháp thực hiện hành vi nhất định.
      - Ví dụ: Nghiêm cấm xử lý, cấm lao động, sử dụng nhân công lao động dưới độ tuổi lao động.
    - - Quan điểm này không được xác định chính xác bởi hai lý do sau
        
        Thứ nhất những nguyên tắc chung (như nguyên tắc quyền lực nhân dân đại diện nhân dân, Đảng lãnh đạo, tập trung, dân chủ,...) là bộ phận cấu thành quan trọng của hệ thống Luật Hiến pháp. Chính trên cơ sở những nguyên tắc chung này mà Luật Hiến pháp được xây dựng thành hệ thống thống nhất đồng thời là những nguyên tắc chung tạo mối liên kết chặt chẽ giữa các chế định của ngành Luật Hiến pháp.
        
        Thứ hai đã là những nguyên tắc chung thì thường mang tính khái quát hóa cao vì vậy những nguyên tắc chung không điều chỉnh những quan hệ xã hội cụ thể.
      - Ví dụ: nhà nước được tổ chức và hoạt động theo Hiến pháp và pháp luật, quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật, thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ.
- - - - Quyền con người (nhân quyền) được hiểu là quyền tự nhiên vốn có của con người từ lúc sinh ra, quyền con người mang tính phổ quát gắn liền với mọi cá nhân không phân biệt quốc gia, dân tộc, tôn giáo, địa vị xã hội.
      - Phân biệt quyền con người và quyền công dân: để phân biệt, Hiến pháp 2013 sử dụng từ "mọi người", " không ai" khi quy định về quyền con người, và dùng từ "công dân" khi quy định về quyền công dân.
      - Nội dung quy định về quyền con người trong Hiến pháp 2013
        
        Quyền con người về dân sự - chính trị: mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khỏe, danh dự và nhân phẩm; không bị tra tấn, bạo lực, truy bức,...
        
        Quyền con người về tự do tôn giáo: mọi người có quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, theo hoặc không theo một tôn giáo nào.
        
        Quyền con người trong lĩnh vực tư pháp hình sự.
        
        Quyền con người về kinh tế: mọi người có quyền sở hữu về thu nhập hợp pháp, của cải để dành, nhà ở, tư liệu sinh hoạt, sản xuất, phần vốn góp trong doanh nghiệp hoặc trong các tổ chức kinh tế khác (điều 32, Hiến pháp 2013). Mọi người có quyền tự do kinh doanh trong ngành nghề mà pháp luật không cấm (điều 32, Hiến pháp 2013).
        
        Quyền con người về văn hóa - xã hội: mọi người có quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe, bình đẳng trong việc sử dụng các dịch vụ y tế,...
    - - Quyền của công dân (dân quyền) là các quyền mà Nhà nước quy định dành cho người có quốc tịch. Quyền công dân không tách rời nghĩa vụ của công dân. Nhà nước đảm bảo các quyền của công dân; công dân phải làm tròn nghĩa vụ của mình đối với Nhà nước và xã hội.
      - Nội dung các quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân được ghi nhận trong Hiến pháp 2013
        
        Các quyền cơ bản về chính trị: không phân biệt dân tộc, nam nữ, thành phần xã hội, tín ngưỡng tôn giáo, trình độ văn hóa,...
        
        Các quyền cơ bản về dân sự: công dân có quyền có nơi ở hợp pháp, có quyền bắt khả xâm phạm về chỗ ở. Không ai được tự ý vào chỗ ở của người khác nếu không được người đó đồng ý,...
        
        Các quyền cơ bản về văn hóa, xã hội: công dân nam nữ bình đẳng về mọi mặt Nhà nước có chính sách bảo đảm quyền và cơ hội bình đẳng giới. Nhà nước, xã hội và gia đình tạo điều kiện để phụ nữ phát triển toàn diện, phát huy vai trò của mình cho xã hội.
        
        Nghĩa vụ của công dân: công dân có quyền và nghĩa vụ về học tập (điều 39, Hiến pháp 2013); công dân có nghĩa vụ trung thành với Tổ quốc (điều 44, Hiến pháp 2013); bảo vệ Tổ quốc và nghĩa vụ thiêng liêng và cao quý của công dân,...
  - - - Cơ quan thực hiện quyền lập pháp
        
        Bao gồm: quốc hội, ủy ban thường vụ quốc hội, hội đồng nhân dân các cấp do nhân dân trực tiếp bầu ra.
      - Cơ quan thực hiện quyền tư pháp
        
        Các cơ quan xét xử
        
        Tòa án nhân dân tối cao, các tòa án nhân dân địa phương, tòa án quân sự,...
        
        Các cơ quan kiểm sát
        
        Viện kiểm sát nhân dân tối cao, các viện kiểm sát nhân dân địa phương, viện kiểm sát quân sự.
      - Cơ quan thực hiện quyền hành pháp
        
        Bao gồm: chính phủ, các bộ, các ủy ban nhà nước, các cơ quan khác thuộc chính phủ cũng như ủy ban nhân dân các cấp và các sở phòng ban thuộc ủy ban nhân dân.