Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
พยาธิสรีรวิทยาของระบบทางเดินอาหาร - Coggle Diagram
พยาธิสรีรวิทยาของระบบทางเดินอาหาร
ความผิดปกติของทางเดินน้ำดี
ถุงหรือท่อน้ำดีอักเสบเฉียบพลันเเละเรื้อรัง
อาการ
การอักเสบรุนแรงกว่าเฉียบพลัน
ปวดบิด
ไม่สามารถกินอาหารไขมันสูงได้
สาเหตุ
เกิดการอุดตัน
นิ่วในท่อทางเดินน้ำดี
อาการ
ท้องอืด ท้องเฟ้อ
มีไข้ หนาวสั่น
ปวดท้อง ปวดบิด
ดีซ่าน
คลื่นไส้ อาเจียน เหงื่อออก
สาเหตุ
การเปลี่ยนแปลงอัตราส่วนความเข้มข้นของเกลือน้ำดี
เลซิทิน คอเลสเตอรอลในน้ำดี
การไม่เคลื่อนที่ของน้ำดี
ปัจจัยอื่นๆ เช่น อาหารที่มีไขมันอิ่มตัวมาก ยาลดระดับไขมันในเลือด
การอักเสบของถุงน้ำดี
ภาวะดูดซึมพิการ
ความผิดปกติของการบีบตัวของทางเดินอาหาร
กลืนลำบาก
กลืนไม่ได้ตั้งเเต่ต้น (อาหารติดคอ ไอ สำลัก )
กลืนลำบากช่วงคอ ( oropharyngeal dysphagia )
อาหารติดในหลอดอาหารภายหลังอาหารผ่านจากคอ
กลืนลำบากในช่วงหลอดอาหาร ( esophageal dysphagia)
ลำไส้อุดตัน
พยาธิสภาพ
การเปลี่ยนแปลงแบคทีเรียในลำไส้
ลำไส้อุดตัน
↓
แบคทีเรียเจริญเติบโต
↓
ผนังลำไส้ขาด ทะลุ
↓
แบคทีเรียเข้าสู่ช่องท้อง
↓
ติดเชื้อรุนแรง
↓
การเปลี่ยนแปลงสารน้ำในลำไส้
ลำไส้อุดตัน
อุดตันแรก : ภาวะด่าง
Hypovolemic shock
อุดตันนาน : ภาวะกรด
เกิดภาวะคีโต,ลำไส้บวม,กรดแลคติคคั่ง,สารน้ำรั่วซึมเข้าสู่ช่องท้อง
การเปลี่ยนแปลงการไหลเวียนเลือดของผนังลำไส้
หลังจากขาดเลือดลำไส้จะเกิดแผล มีน้ำเหลือง และเลือดออก
ถ้ารักษาไม่ทันอาจะทำให้ไส้เน่าหรือทะลุ
การอุดตันในระยะสุดท้ายทำให้ขาดเลือด
การเปลี่ยนแปลงการบีบตัวของลำไส้
มีแรงตึงตัวมากขึ้น
ช่วงแรกจะบีบตัวเเรงตามด้วยช่วงที่ไม่มีการบีบ
สาเหตุ
Meechanical obstruction
อุดกั้นจากความผิดปกติของผนังลำไส้
อุดกั้นจากสาเหตุภายนอก
อุดกั้นภายในโพรงลำไส้
Functional obstruction
Acute pseudo-obstruction ลำไส้ไม่มีการบีบตัวช่วงหนึ่ง
Chronic pseudo-obstruction ลำไส้ไม่มีการบีบตัวแบบเรื้อรัง
อาการ
คลื่นไส้ อาเจียน
ท้องอืด
ปวดท้อง
ท้องผูก
ความผิดปกติในการคัดหลั่งของทางเดินอาหาร
อาการ
ปวดแสบปวดร้อน
ปวดท้องบริเวณยอดอกหรือชายโครงขวาหลัง
ดีขึ้นเมื่อได้รับยาลดกรด
ปวดท้อง
ภาวะเเทรกซ้อน
ทะลุ
อุดตัน
ตกเลือด
แผลเป็ปติค (Peptic ulcer)
พยาธิสภาพ
พยาธิสรีรวิทยาของแผลที่กระเพาะอาหาร (Gastric ulcer)
มักเกิดที่กระเพาะอาหารส่วนต้น antrum ตรงรอยต่อ antrum กับ body
อาการ
เรอรสเปรี้ยว
อาเจียน
เบื่ออาหาร
น้ำหนักลด
ดีขึ้นเมื่อได้รับยาลดกรด
ปวดท้องทันทีหลังทานอาหาร
แสบยอดอก
ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเกิดโรค
การไหลเวียนเลือดของเยื่อบุ
การติดเชื้อ H.pylori
การไหลย้อนกลับของน้ำย่อย duodenum
ยาแก้อักเสบกลุ่มที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs)
การหลั่งน้ำย่อยของกระเพาะอาหาร
อยู่ตำแหน่ง duodenum
ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเกิดโรค
การบีบตัวเร็วของกระเพาะอาหาร
ระดับของ Pepsinogen และ Pepsin สูง
การเพิ่มฮอร์โมน Gastrin
ความผิดปกติของกลไกป้องกันเยื่อบุผิว
หลั่งกรดมากขึ้นในกระเพาะอาหาร
การติดเชื้อ H.pylori
ปัจจัยเสี่ยง
แอลกอฮอล์
อาหาร
สูบบุหรี่
ยากลุ่ม NSAIDs
ความผิดปกติในการย่อยเเละดูดซึมสารอาหาร
ความผิดปกติของเยื่อบุลำไส้ในการดูดซึมสารอาหารต่างๆ (Malabsorption syndrome : MAS)
กลไกการย่อยและดูดซึม
Mucosal phase
microvilli ของเยื่อบุลำไส้หลั่งน้ำย่อยออกมา
ย่อยสารอาหารต่างๆ
ความผิดปกติ
ขาดน้ำย่อยจากผนังเยื่อบุลำไส้
สูญเสียผนังเยื่อบุลำไส้
Removal phase
มีการดูดซึมสารอาหารเข้าหลอดเลือด หรือหลอดน้ำเหลือง
ความผิดปกติ
ขาดเลือด ทำให้การดูดซึมสารอาหารลดลง
มีหลอดน้ำเหลืองผิดปกติ
การอุดกั้นของหลอดน้ำเหลืองมีผลต่อการดูดซึม
Luminal phase
ลำไส้เล็กส่วนต้น duodenum
จะถูกย่อยให้เป็นโมเลกุลเล็กๆ
ความผิดปกติ
การย่อยไขมันให้อยู่ในรูป micelle
ลดจำนวนอาหารที่ดูดซึมได้
การย่อยอาหาร
ตับอ่อนอักเสบชนิดเฉียบพลัน
สาเหตุ
ได้รับบาดเจ็บหรือมีการแตกน้ำย่อยจากตับอ่อน
การย้อนกลับของของเหลวใน duodenum เข้าสู่ตับอ่อน
หรือการอุดตันทางเดินน้ำดีทำให้น้ำดีไหลเข้าสู่ตับอ่อน
อาการ
ความดันต่ำ
มีการขยายตัวของช่องท้อง
คลื่นไส้ อาเจียน
หัวใจเต้นเร็วผิดปกติ
มีไข้ เม็ดเลือดขาวในเลือดสูง
น้ำตาลในเลือดสูง
ปวดท้องบริเวณลิ้นปี่
ความผิดปกติของตับ
ตับเเข็ง
อาการ
คลื่นไส้
เบื่ออาหาร
อาเจียน
มีไข้
อ่อนเพลีย
น้ำหนักลด
ดีซ่าน
ม้ามโต
สาเหตุ
Post necrotic cirrhosis
HBV HBC
แอนติเจนของไวรัสกับแอนติบอดีของร่างกายทำลายเซลล์ตับไปเรื่อยๆ
biliary cirrhosis
Primary biliary cirrhosis
มีการอักเสบเกิดจากภาวะแพ้ภูมิตนเอง
Second biliary cirrhosis
เกิดการอุดตันของท่อทางเดินน้ำดี
alcoholic cirrhosis
Triglyceride ในเลือดสูง
เกิด Fatty acid
การไหลเวียนเลือดในตับเปลี่ยนแปลง
เซลล์ตับขาดออกซิเจน
ภาวะดีซ่าน
สาเหตุ
เกิดความบกพร่องในการทำหน้าที่ของเซลล์ตับ
เเละการอุดตันทางเดินน้ำดีฦอย
การขัดขวางการหลั่งน้ำดีจากภายนอกตับ
เช่น การอักเสบ เนื้องอก นิ่ว ของท่อน้ำดี
เม็ดเลือดแดงถูกทำลายมากขึ้น
อาการ
อ่อนเพลีย
ตาขาวเหลือง
ปวดท้อง
ผิวหนังเหลือง
มีไข้ หนาวสั่น
ไวรัสตับอักเสบ (Virus hepatitis)
อาการ
ระยะอาการนำ (Prodromal or preicteric phase)
ท้องผูก
อาเจียน
คลื่นไส้
ท้องเสีย
ปวดศรีษะ
เบื่ออาหาร
ไอและมีอาการหวัด
มีไข้
วิงเวียน
อ่อนล้า
ระยะดีซ่าน (Icteric phase)
คัน
มักพบดีซ่าน
ตับโต
ระยะฟักตัว (Incubetion phase)
ขึ้นอยู่กับเชื้อที่ติด
ระยะฟื้นตัว (Convalescent phase)
อยากอาหาร
อาการดีซ่านหายไป
รู้สึกดีขึ้น
การเป็นพาหะ
ทารกที่รับเชื้อ HBV จากแม่ มากกว่า 90% เป็นพาหะ
ผู้ที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่องเสี่ยงต่อการเป็นพาหะเพิ่มขึ้น
HAV ไม่ทำให้เป็นพาหะ
ผู้ที่อยู่ในภาวะเสี่ยงต่อการเป็นพาหะเพิ่มขึ้น คือ
คนที่ได้รับเลือดจากแหล่วงต่างๆ
HBV HCV HDV ผู้ติดเชื้อเป็นพาะหะได้ ถึงไม่มีอาการก็เเพร่เชื้อต่อไปได้
สาเหตุ
ไวรัสตับอักเสบชนิด ดี (Hepatitis D virus : HDV)
ไวรัสตับอักเสบชนิด ซี (Hepatitis C virus : HCV)
ไวรัสตับอักเสบชนิด บี (Hepatitis B virus : HBV)
ไวรัสตับอักเสบชนิด อี (Hepatitis E virus : HEV)
ไวรัสตับอักเสบชนิด เอ (Hepatitis A virus : HAV)
ตับวาย
สาเหตุ
เชื้อไวรัสตับอักเสบ
ยา toxin
โรคตับเรื้อรัง
สารเคมี
อาการ
เรื้อรัง
จะค่อยเป็นค่อยไปเหมือนตับเเข็ง
เฉียบพลัน
คลื่นไส้
อ่อนเพลีย
ท้องมาน
อาเจียน
เลือดเเข็งตัวช้า
ปวดท้อง
มีภาวะสมองพิการ
ดีซ่าน
เบื่ออาหาร