Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Văn minh Văn hóa Hy Lạp - La Mã thời cổ đại - Coggle Diagram

- - - - là những thành tựu cùng trạng thái tiến bộ về cả vật chất và tinh thần của xã hội loài người, là sự phát triển cao của nền văn hoá.
        ( SGK)
      - Ví Dụ : Văn minh Ai Cập cổ đại, Văn minh Ấn Độ cổ đại, …
    - - Ví Dụ : Trong cuộc sống hằng ngày, văn hóa thường được nhắc đến để nói về nền văn học, nghệ thuật như thơ ca, mỹ thuật, sân khấu, điện ảnh,… của một quốc gia.
      - là tổng thể những giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo ra trong quá trình lịch sử
        ( SGK )
  - - - Đều gắn với những giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo ra trong tiến trình lịch sử
    - - Văn hóa
        
        Tính chất
        
        Tính lịch sử, tính dân tộc
        
        Đối tượng
        
        Vật chất và tinh thần
      - TÍNH SO SÁNH, ĐỐI CHIẾU
        
        Văn minh chỉ trình độ văn hóa về phương diện vật chất, đặc trưng cho 1 khu vực rộng lớn, 1 thời đại hoặc cả nhân loại.
        
        Văn minh có thể so sánh cao thấp, văn hóa chỉ là sự khác biệt.
      - VĂN MINH
        
        Tính chất
        
        Tính quốc tế, là sự phát triển mang tính giai đoạn
        
        Đối tượng
        
        Thiên về yếu tố vật chất, khoa học kĩ thuật
- - - - Đường bờ biển dài, khúc khuỷu ba mặt tiếp giáp biển
        
        Điều Kiện
        
        Hy Lạp và La Mã là các quốc gia thuộc khu vực Địa Trung Hải, đường biên giới có 3 mặt tiếp giáp biển. Do đó, người ta còn gọi đây là nền văn minh mở hay văn minh biển
        
        Đường bờ biển dài, khúc khuỷu, hình răng cưa, biển Địa Trung Hải thì hiền hòa
        
        Tác Động
        
        => Thuận lợi cho việc đi lại, trú ngụ của tàu thuyền; hình thành các cảng nước sâu tự nhiên; thúc đẩy các hoạt động đánh, bắt thuỷ sản và mậu dịch hàng hải.
        
        => Hy Lạp và La Mã có điều kiện giao lưu mạnh mẽ với các nền văn minh Phương Đông, đặc biệt là với Ai Cập và Lưỡng Hà.
      - Khí hậu
        
        Điều Kiện
        
        Hai nước cùng nằm trong khu vực khí hậu ôn đới Địa Trung Hải.
        
        Tác Động
        
        => Loại hình khí hậu này được xem là lý tưởng đối với cuộc sống của con người, hoạt động sản xuất và sinh hoạt văn hóa ngoài trời.
      - Đất đai
        
        Điều Kiện
        
        Đất đai không thuận lợi cho việc trồng các loại cây lương thực, bao gồm chủ yếu là loại đất cứng, khô.
        
        Tác Động
        
        => Do vậy, chỉ đến khi đồ sắt xuất hiện thì khối cư dân ở đây mới có điều kiện phát triển, nhà nước mới xuất hiện.
      - Tài nguyên khoáng sản
        
        Điều Kiện
        
        Nguồn tài nguyên khoáng sản khá phong phú, đa dạng cùng nhiều khoáng sản quý như đồng, chì, sắt, vàng, đá quý, đất sét
        
        Tác Động
        
        => Cung cấp nguồn nguyên liệu cần thiết cho nền văn minh.
      - Khác
        
        Điều Kiện
        
        Có một diện tích đảo khá lớn nằm rải rác trên Địa Trung Hải, đặc biệt là Hy Lạp, nơi ra đời và tồn tại nhiều thành thị và trung tâm thương mại từ rất sớm.
        
        Tác Động
        
        => Thúc đẩy các hoạt động giao thương, mậu dịch hàng hải; cũng như là phát triển tổng hợp kinh tế biển.
    - - Có thể cho rằng, thiên nhiên không ưu đãi về đất đai, địa hình bị chia cắt, nền kinh tế nông nghiệp Hy Lạp cổ đại không có điều kiện phát triển sớm như các quốc gia phương Đông, và do vậy cũng không xuất hiện nhà nước sớm (chưa tạo ra sản phẩm thừa trong xã hội).
      - Có nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú, chính vì thế, cư dân Hy Lạp cổ đại đã tìm cách khai thác, phát triển tài nguyên rừng, khoáng sản và phát triển các ngành nghề thủ công.
      - Lợi thế biển được người Hy Lạp khai thác triệt để để đẩy mạnh hoạt động mậu dịch với các quốc gia khác, làm cho ngành thương nghiệp hoạt động hết sức nhộn nhịp và mạnh mẽ.
        Xu hướng kinh tế dần dần được định hình bằng việc phát triển nền kinh tế theo hướng thủ công nghiệp, thương mại hơn là phát triển kinh tế nông nghiệp.
  - - - Hy Lạp
        
        Cư dân bản địa Hy Lạp cổ đại đã là một khối thống nhất, có cùng chung một nền văn hóa, sử dụng chung một loại ngôn ngữ.
        
        Khi các tộc người từ phía bắc di cư đến vùng lãnh thổ Hy Lạp, chính họ cũng đã đồng hóa với khối cư dân bản địa trước đó.
        
        Cho đến khoảng nửa cuối của thiên niên kỷ II TCN, người ta khó có thể phân biệt được cư dân bản địa với cư dân di cư.
        
        Họ đều coi mình là con cháu của thần Hêlen và tự gọi mình là Hellad (theo phiên âm tiếng Trung Quốc là Hy Lạp).
        
        Hy Lạp cổ đại là một quốc gia đa dân tộc, nhưng ngay từ buổi đầu, giữa các vùng cư dân và các tộc người có cuộc sống khá bình đẳng cả về chính trị và kinh tế.
        
        là một trong những tiền đề cho việc hình thành một thiết chế nhà nước dân chủ của người Hy Lạp cổ đại sau này.
      - La Mã
        
        Bán đảo Ý là nơi quần cư khá sớm của người Châu Âu.
        
        Trước thiên niên kỷ II TCN, người Ligures đã sinh sống ở đây.
        
        Đến đầu thiên niên kỷ II TCN, nhiều bộ lạc ở phía Bắc đã vượt dãy Alpes tràn xuống định cư ở các vùng Campanium, Latium, Britium…
        
        Cuối thiên niên kỷ II TCN, một đợt thiên di mới của người Châu Au từ phía bắc xuống tạo thành một cộng đồng người Châu u định cư tại đây và được gọi chung là người Italiotes.
        
        Bộ phận Italiotes sống ở đồng bằng Latium được gọi là người Latin; sau đó, một nhánh của người Latin dựng nên thành La Mã trên bờ sông Tibres nên được gọi là người La Mã – Roma
    - - Chăn nuôi
        
        Trong nông nghiệp, trồng trọt và chăn nuôi ở Hy – La cổ đại đã có sự phân chia khá rõ rệt.
        
        Chăn nuôi được tiến hành theo phương thức bầy đàn không chuồng trại (khác với các quốc gia phương Đông cổ đại), do địa hình có nhiều đồng cỏ rộng lớn, nhiều thung lũng an toàn, nguồn thức ăn phong phú và môi trường khí hậu tốt.
        
        Các sản phẩm chăn nuôi khá đa dạng và phát triển, tạo ra một số sản phẩm thừa và được sử dụng như một phương tiện trung gian để trao đổi hàng hóa, chứ không chỉ đơn thuần phục vụ cho sinh hoạt hàng ngày (một nữ nô được định giá trị bằng bốn con bò).
        
        Các con vật nuôi chủ yếu là cừu, dê, bò, ngựa, sơn dương… Mọi sản phẩm nông nghiệp đều có thể trở thành hàng hóa đem ra thị trường trao đổi.
      - Trồng Trọt
        
        Sản phẩm chủ yếu trong trồng trọt của người Hy Lạp là nho và ô liu, cung cấp nguồn nguyên liệu cho các xưởng thủ công sản xuất rượu nho và ép dầu.
        
        Việc trồng cây lương thực không phổ biến và năng suất cũng không cao, tạo ra giá thành cao hơn giá nhập sản phẩm cùng loại từ nước ngoài.
        
        Ở La Mã, do điều kiện tự nhiên thuận lợi hơn nên việc phát triển trồng trọt mạnh hơn so với Hy Lạp.
        
        Chính vì thế, sản phẩm trồng trọt của La Mã cũng đa dạng hơn, gồm các loại cây ăn trái, lương thực, cây công nghiệp dài ngày…
        
        Ở thời kỳ đầu, kinh tế nông nghiệp đã giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế, đặc biệt là sự phát triển của ngành chăn nuôi.
        
        Trên thực tế, có những năm mất mùa, Hy Lạp phải nhập lúa mỳ của một số các quốc gia trong khu vực.
      - Thủ công nghiệp
        
        Với nguồn tài nguyên rừng, khoáng sản phong phú, ngành chăn nuôi phát triển, thủ công nghiệp là xu hướng phát triển tất yếu của nền kinh tế Hy – La cổ đại.
        
        Các xưởng thủ công ra đời sớm để chế biến các sản phẩm nông nghiệp và chăn nuôi, đặc biệt là sự xuất hiện ngành khai khoáng.
        
        ở Hy Lạp cổ đại đã xuất hiện những hầm mỏ khai khoáng đầu tiên trong lịch sử loài người.
      - Thương nghiệp
        
        Sự phát triển của nông nghiệp, nhất là thủ công nghiệp đã thúc đẩy kinh tế thương nghiệp và mậu dịch hàng hải phát triển mạnh mẽ.
        
        Nằm ở một vị trí địa lý thuận lợi (tiếp giáp với ba châu lục Á, Phi, Âu ngày nay), bờ biển dài và khí hậu ôn hòa, thương mại mậu dịch của Hy – La cổ đại đã sớm mang tính quốc tế.
        
        Các hải cảng xuất hiện sớm cùng với sự ra đời của các đội tàu buôn, dần dần hình thành nên các thương hội.
        
        Giữa các thương hội đã có sự phân chia thị trường và mặt hàng buôn bán khá chặt chẽ.
- - - - Claudius Galen (130 SCN-210 SCN)
        
        cha đẻ của phương pháp thí nghiệm trong giải phẫu y học
        
        chứng minh được các mạch máu vận chuyển máu
        
        chứng minh được nước tiểu hình thành trong thận
      - Hippocrates (460 TCN-370 TCN)
        
        cha đẻ của một số phương pháp y khoa nổi tiếng
        
        được suy tôn là “thuỷ tổ" của y học phương Tây
        
        tác giả của Lời thề Hippocrates, gồm các tiêu chuẩn và đạo lí mà các bác sĩ phải tuân theo
    - - Các định lí toán học: Euclid, Pythagoras, Heron, Talet…
      - Định luật Archimedes
      - Claudius Ptolemy là người đầu tiên vẽ bản đồ Trái Đất
        
        hỗ trợ các nhà địa lí tìm ra những vùng đất mới
        
        xác định được hình dạng của Trái Đất là hình cầu
      - Julius Caesar cải biên lịch dương một năm có 365,25 ngày, trong đó cứ 4 năm lại có một năm nhuận
    - - Phát triển công nghệ đúc sắt, làm nóng chảy sắt để sửa chữa đoạn đường bị nứt vỡ ở thành phố Pompeii
      - Xây dựng hệ thống đường cao tốc, đường bộ
  - - - Vệ nữ thành Milo, Lực sĩ ném đĩa, thần Hermes
    - - Bao gồm các tường thành, khải hoàn môn, đền miếu, cung điện, rạp hát
      - Đền Pác-tê-nông (Parthenon), được xây dựng từ thời Ogus), dùng để thờ phụng thần Athena
      - Đấu trường La Mã, nơi được dùng để các tù binh thi đấu mua vui làm trò tiêu khiển cho giới quý tộc, biểu diễn cho công chúng hoặc diễn kịch cổ điển
  - - - chịu ảnh hưởng nặng nề của văn hoá Hy Lạp
      - người La Mã cổ đại gần như tiếp thu hoàn toàn kho tàng thần thoại của người Hy Lạp
      - người La Mã còn đặt tên cho các vị thần (thần ánh sáng-Apollo)
      - Một số tác phẩm tiêu biểu: Anh hùng ca Eneide (Virgille), Plautus (250 TCN-184 TCN)
      - gồm sử thi, trào phúng, trữ tình, thơ, văn xuôi, kịch