Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

PHÉP LIÊN KẾT HÌNH THỨC - Coggle Diagram

- - - - Phép nối là cách sử dụng các quan hệ từ hay cụm từ có tác dụng chuyển tiếp giúp liên kết các câu, các đoạn trong văn bản lại thành một thể thống nhất về mặt nội dung và ngữ pháp.
    - - Nối quan hệ từ chặt chẽ hơn nối tổ hợp từ. Vì vậy trước kia, người ta quan điểm rằng viết như ở ví dụ 1 và 2 của cách nối quan hệ từ là viết sai ngữ pháp, phải thay dấu chấm bằng dấu phẩy, thay đổi hai câu đơn thành một câu ghép mới đúng ngữ pháp
      - Căn cứ và phương tiện ngôn ngữ sử dụng trong phép nối, chúng ta có thể xác định dễ dàng mối quan hệ trong ý nghĩa của câu văn.
      - Cách nối được người viết sử dụng một cách trực tiếp và có ý thức, còn ba phương thức liên kết còn lại thường được chúng ta dùng theo thói quen, không có ý thức rõ ràng.
      - Những phương thức nối ở trên cho ta thấy được những ẩn ý của tác giả, những phép nối này được sử dụng một cách trực tiếp, có chủ ý của tác giả.
      - Căn cứ vào phương tiện và ngôn ngữ sử dụng trong phép nối, ta có thể nhận thấy được mối quan hệ trong ý nghĩa của câu.
      - Nối quan hệ từ có sự liên kết chặt chẽ hơn so với phép nối tổ hợp từ.
    - - Phép nối có ý nghĩa đặc biệt trong việc tạo nên sự kết nối khứ chỉ và hồi chỉ cho các bộ phận bên trong văn bản nằm ở vị trí trước và sau của nó. Vì vậy phép nối có tác dụng làm tăng tính mạch lạc cho câu, giúp người đọc hiểu được mối quan hệ mà tác giả muốn truyền tải.
      - Đây là một trong các phép kết nối thường được dùng trong tiếng Việt. Nó có công dụng nối các câu có quan hệ với nhau trong đoạn văn, do đó phép nối này mang đầy đủ các ý nghĩa.
    - - Phép nối trợ từ, phụ từ, tính từ: Là phép nối sử dụng một số trợ từ, phụ từ, tính từ mang ý nghĩa quan hệ được dùng làm phương tiện liên kết và nối các bộ phận trong văn bản, cụ thể như các từ khác, cũng, cả là, và một số các từ khác
        Vd: Đa số những người thân và bạn bè đều ủng hộ tôi tham gia nghệ thuật. Cả bố và mẹ tôi cũng như vậy.
      - Phép nối quan hệ từ: Là cách sử dụng các hư từ quen thuộc dùng nhằm mục đích để chỉ quan hệ giữa các từ ngữ trong ngữ pháp câu. Các hư từ thường được sử dụng cụ thể như vì, nếu, tuy, mà, nhưng, còn, với, thì, mà, và một số các từ khác.
        VD: Bạn Minh đang gặp rất nhiều khó khăn trong cuộc sống. Nhưng bạn ấy vẫn luôn tỏ ra vui vẻ để mọi người xung quanh không lo lắng.
      - Phép nối tổ hợp từ: là loại phép nối gồm có một kết từ kết hợp một đại từ hoặc là có phụ từ (cụ thể như vì vậy, bởi thế, do đó, nếu vậy, tuy vậy, với lại, thế thì và một số các từ khác) hoặc những tổ hợp từ có nội dung để nhằm chỉ quan hệ liên kết (cụ thể như là tóm lại, nhìn chung, ngược lại, tiếp theo, nghĩa là, trên đây, và một số các từ khác)
        VD: Em rất mệt. Vì vậy em không muốn làm việc gì nữa
      - Phép nối theo quan hệ chức năng, cú pháp: là phép nối sử dụng những câu chỉ tương đương với bộ phận nào đó hoặc chức năng cú pháp nào đó của câu liên quan để nhằm mục đích có thể liên kết, phép nối theo quan hệ chức năng, cú pháp thường được sử dụng trong các văn bản nghệ thuật.
        VD: Đêm. Trên bầu trời, đầy những vì sao đang lặng lẽ nhấp nháy
- - - - Phép lặp là việc sử dụng một từ hoặc cụm từ xuất hiện lặp lại ở các câu trong đoạn thơ, đoạn văn. Đây là một trong những kết hợp chính thức của liên kết câu, liên kết đoạn văn. Từ đó thể hiện sự nhấn mạnh về đối tượng, chủ thể hay các đặc điểm được nhắc đến trong câu. Phép lặp hay thường được gọi là lặp từ vựng
    - - Phép lặp từ ngữ: Phép lặp này sử dụng các từ ngữ được lặp lại từ câu này qua câu kia, từ câu trước sang câu sau nhằm tạo tính liên kết giữa các phần trong đoạn văn với nhau.
      - Lặp ngữ âm: Đây là hiện tượng lặp vần và cắt nhịp điệu trong các câu của văn bản
        VD: Khăn thương nhớ ai//Khăn chùi nước mắt//Đèn thương nhớ ai//Mà đèn không tắt
      - Lặp cú pháp: Đây là phép lặp dùng nhiều lần một kiểu cấu tạo câu được xuất hiện nhiều lần trong một đoạn văn bản. Phép lặp cú pháp có tác dụng nhấn mạnh, khẳng định những nội dung hoặc hình ảnh mà tác giả muốn nhấn mạnh. Vị trí của phép lặp thường là ở câu đứng sau những từ ngữ đã có ở câu trước nhằm tạo tính liên kết giữa các câu trong văn bản
        Vd: Con người Việt Nam có thể không có vóc dáng to hơn người Mỹ. Con người Việt Nam có thể không có nước da trắng như người Châu Âu. Nhưng con người Việt Nam tuy nhỏ bé nhưng lại thông minh, nhanh nhẹn.
    - - Vai trò của phép lặp là sự lặp lại âm vị, giúp các câu liên kết hoặc nối lại ý xuyên suốt. Nó có tác dụng nối câu, nối đoạn, không mang lại giá trị nghệ thuật cao như điệp ngữ, mang ý nghĩa liệt kê, nhắc lại.
    - - cần phân biệt giữa phép lặp và điệp ngữ: Điệp ngữ là một phần của phép lặp nhưng điệp ngữ có sức biểu cảm cao hơn về âm thanh và hình ảnh, nó gây ấn tượng cho người đọc tính biểu cảm về tượng hình, tượng thanh cao. Lặp từ chỉ đơn giản là lặp về ngữ âm, chỉ có tác dụng liên kết các câu, đoạn, ít mang tính nghệ thuật.
- - - - Phép liên tưởng là cách sử dụng những từ ngữ chỉ những sự vật có thể nghĩ đến theo một định hướng nào đó, xuất phát từ những từ ngữ ban đầu, nhằm tạo ra mối liên kết giữa những phần chứa chúng trong một văn bản.
    - - Nó thường được sử dụng trong các tác phẩm tiểu thuyết, truyện ngắn, ký.
      - Là hình thức liên kết thích hợp nhất cho việc phát triển chủ đề, nội dung cho tác phẩm.
      - Phép liên kết câu này mang ý nghĩa nghệ thuật lớn nhất so với các phép liên kết khác và cách sử dụng cũng đa dạng về từ ngữ hơn.
      - Là phương tiện chính được sử dụng trong câu đố, chơi chữ.
    - - Liên tưởng khác chất: Được chia thành 4 loại gồm Liên tưởng định vị: Sự liên tưởng giữa một động vật, tình vật hay hành động với vị trí tồn tại điển hình của nó trong không gian.
        Vd: Đồng nước tràn ngập tiếng sóng vỗ rì rào xao động. Gió vi vu thổi ngang qua xuồng (Ta thấy định vị chính ở đây là đồng nước, còn xuồng là thành phần hoạt động trong cánh đồng nước.)Liên tưởng công dụng – chức năng sự vật: Là loại liên tưởng giữa một động vật, tĩnh vật hoặc một hành động với chức năng điển hình của nó. Vd: Vì là thầy giáo nên Nam dành nhiều thời gian để đến trường dạy học.( Thầy giáo thì công việc chính là dạy học)
        Liên tưởng nhân quả: Nguyên nhân thường là sự vật, hoạt động hoặc sự việc Vd: Trận lụt chưa dứt. Nước vẫn mênh mông (Nguyên nhân là do trận lụt nên nước vẫn còn nhiều) Liên tưởng đặc trưng sự vật: Liên tưởng giữa một tĩnh vật hoặc một hoạt động với dấu hiệu điển hình đặc trưng của nó
        Vd: Đại hội làng tới hợp lớn lắm. Tiếng chiêng nổi lên từ đêm hôm trước.( Chủ tố ở đây là đại hội làng, còn sự vật liên tưởng đến là tiếng chiêng.)
      - Liên tưởng đồng chất: Chất liệu dùng để liên tưởng là 2 yếu tố cùng một loại với nhau có thể là con người, động vật, sự vật, sự việc nào đó. Và nó cùng thuộc một loại từ như danh từ, động từ, tính từ...Được chia thành 3 loại khác nhau gồm: Liên tưởng bao hàm: Bao hàm giữa một cái chung, tổng quát, toàn thể với cái riêng, bộ phận), VD: Tuấn nhìn về phía chân trời, ánh mắt buồn rười rượi (Ta thấy cái chung mang nghĩa tổng quát là danh từ Tuấn, cái riêng là ánh mắt, một bộ phận trên cơ thể Tuấn)Liên tưởng đồng loại: Là những đối tượng đồng chất ngang hàng với nhau, không phân biệt được cái nào bao hàm cái nào, giúp tạo ra sự liên kết chặt chẽ giữa 2 câu.Vd: Bộ đội xung quanh. Du kích nhào theo (Chủ tố là bộ đội, vị tố là du kích nhưng ta không thể xác định cái nào bao hàm được cái nào)
        Liên tưởng định lượng: Là kiểu liên kết mà chất lượng được xem xét, tính đến về mặt số lượng khi chúng thuộc cùng một loại như thức ăn, đồ uống, loài vật…Trong phép liên tưởng định lượng này thì số tự đều có danh từ đi kèm. Trước số từ chỉ định lượng chung còn có các phụ từ chỉ toàn bộ như cả, tất cả… đi kèm.Vd: ăm đứa chúng tôi như năm con ong thợ. Mỗi người đều tự giác nhận lấy phận sự của mình.( Ta thấy chủ tố là nó đến số lượng 5 người, vị tố là nói chung mỗi người.)
- - - - Phép thế là cách thay những từ ngữ nhất định bằng những từ ngưc có ý nghĩa tương đương ( cùng chỉ sự vật ban đầu, còn gọi là có tính chất đồng chiếu ) nhằm tạo tính liên kết giữa các phần văn bản chứa chúng. Hay nói một cách ngắn gọn thì phép thế là cách sử dụng ở cấu dứng sau từ có tác dụng thay thế câu đứng trước.
        Phép thế thay thế các từ ngữ đứng trước bằng đại từ hay từ ngữ có nghĩa tương đương.
    - - Phép thế đại từ: Là phép thế dùng những đại từ để thay thế cho một từ ngữ, một câu hay một ý gồm nhiều câu...nhằm tạo ra tính liên kết giữa các phần trong văn bản. Các đại từ có thể là đại từ nhân xưng, đại từ phiếm chỉ hay đại từ chỉ định. Phép thế đại từ có tác dụng giúp liên kết các đoạn văn trong văn bản mạch lạc hơ, duy trì chủ để như lặp từ ngữ
        VD: Lan là cô hàng xóm nhà tôi, nhà cô ấy không trồng một loại hoa nào hết.
      - Phép thế từ đồng nghĩa: Là phương thức liên kết bằng cách sử dụng các từ liên kết ở đầu câu thứ hai và các từ ngữ liên kết đó đồng nghĩa với các từ ở câu thứ nhất. Các từ ngữ được dùng để liên kết là từ đồng nghĩa hoặc từ đồng sở chỉ. Đồng sở chỉ là khi nói đến một đối tượng nào đó sẽ có nhiều biểu thức khác nhau, tên gọi khác nhau để chỉ cùng một đối tượng đó. Phép thế từ đồng nghĩa có tác dụng giúp liên kết câu, tránh lặp lại từ nhiều lần, cung cấp thông tin phụ và tạo sự đa dạng, phong phú cho đoạn văn.
        Vd: Một chiếc mũ len xanh nếu chị sinh con gái. Chiếc mũ sẽ đỏ tươi nếu chị đẻ con trai.
    - - Tránh lặp từ đơn điệu, tránh việc lặp đi lặp lại một từ nhiều lần trong câu.
      - Dùng phép thế không chỉ có tác dụng tránh lặp từ đơn điệu mà còn có tác dụng tu từ nếu chọn được những từ ngữ thích hợp cho từng trường hợp dùng
      - giúp cung cấp thông tin phụ, làm cho nội dung văn bản thêm phong phú
      - Tạo sự đa dạng, phong phú cao độ. Có khả năng duy trì chủ đề như lặp từ ngữ và thế đại từ.