CHƯƠNG 1: KHÁI QUÁT GIAO TIẾP

Khái niệm

Là một quá trình hoạt động trao đổi thông tin giữa người nói và người nghe bằng một phương tiện cụ thể gắn với hoàn cảnh nhất định nhằm đạt được một mục đích nào đó

Là một cấu trúc kép, chịu sự chi phối của động cơ, mục đích và điều kiện giao tiếp của các bên tham gia: Chủ thể giao tiếp luôn tự nhận thức về mình, đồng thời họ cũng nhận xét và đánh giá về phía bên kia. Hai bên luôn tác động ảnh hưởng lẫn nhau trong quá trình giao tiếp

Trải qua 3 trạng thái

  1. Trao đổi thông tin, tiếp xúc tâm lý
  1. Hiểu biết lẫn nhau
  1. Tác động và ảnh hưởng lẫn nhau

Vai trò của giao tiếp

1. Trong đời sống xã hội: Giao tiếp là điều kiện của sự tồn tại và phát triển xã hội

2. Đối với cá nhân:

Là điều kiện để tâm lý, nhân cách phát triển bình thường

Nhiều phẩm chất của con người, đặc biệt là các phẩm chất đạo đức, được hình thành và phát triển

Thỏa mãn nhiều nhu cầu của con người như: nhu cầu thông tin, nhu cầu thừa nhận, nhu cầu được những người xung quanh quan tâm, chú ý, nhu cầu hòa nhập...

3. Trong công tác thư ký văn phòng

Chức năng của giao tiếp

Chức năng tâm lý

Động viên, khích lệ

Thiết lập, phát triển, củng cố các mối quan hệ

Cân bằng cảm xúc

Hình thành, phát triển tâm lý, nhân cách

Chức năng xã hội

Trao đổi thông tin, tổ chức, phối hợp hành động

Chức năng điều khiển

Chức năng phê bình và tự phê bình

Thành phần của hoạt động giao tiếp

Chủ thể

Người nói/ Phát thông tin

Người nghe/ Người nhận thông tin

Nội dung/ Thông điệp

Thông tin

Thái độ, tình cảm, kinh nghiệm...

Tư tưởng

Mục đích

Phương tiện

Hình ảnh/ biểu hiện

Âm thanh

Ngôn ngữ

Ngôn ngữ cơ thể

Yếu tố cận ngôn

Hoàn cảnh

Thời gian

Không gian

Phông văn hóa

Kênh

Thính giác

Thị giác

Xúc giác

Phản hồi

Hành động

Lời nói

Các cách thức trong giao tiếp

Giao tiếp nội nhân

Giao tiếp liên nhân

Giao tiếp nhóm

Giao tiếp cộng đồng

Cấp độ trong giao tiếp

Xã giao: Chào hỏi, hỏi thăm, nói chuyện về các chủ đề chung - thời tiết, thời sự...

Nói chuyện phiếm: Nói về người khác, không có mặt, tránh nói về bản thân và người đối diện

Trao đổi các ý tưởng: Khi mối quan hệ trở nên thân thiết hơn, nói về mình hoặc người đối diện

Trao đổi cảm nghĩ: Bộc lộ tình cảm của mình với người đối diện, nói về những điều mình yêu, mình ghét; chia sẽ nỗi vui buồn trong cuộc sống

Trao đổi thân tình: Mức độ giao tiếp cao nhất của giao tiếp, Trao đổi cởi mở những cảm nghĩ và tình cảm, những niềm tin và ý kiến với người khác mà không sợ những điều mình nói ra sẽ bị từ chối hoặc không được chấp nhận

Tiêu chí và phân loại

Phương tiện

Ngôn từ

Phi ngôn từ

Vật chất

Nghề nghiệp

Giao tiếp sư phạm

Giao tiếp kinh doanh

Giao tiếp ngoại giao

Giao tiếp công sở

Số người tham dự

Giao tiếp song phương/ Giao tiếp liên nhân

Giao tiếp nhóm

Giao tiếp xã hội

Giao tiếp nội nhân

Hoạt động giao tiếp trong xã hội

Giao tiếp truyền thống: là các mối quan hệ giữa người và người hình thành trong quá trình phát triển xã hội, đó là quan hệ giữa ông bà, cha mẹ, con cái, hàng xóm... và cuối cùng trở thành văn hóa ứng xử riêng trong xã hội

Giao tiếp chức năng: xuất phát từ sự chuyển hóa trong xã hội , ngôn ngữ... Đó là những quy ước, những chuẩn mực những thông lệ chung trong xã hội cho phép mọi người không quen biết nhau, rất khác nhau nhưng khi thực hiện những vai trò xã hội đều sử dụng kiểu giao tiếp đó

Giao tiếp tự do: là những quy tắc và mục đích giao tiếp không quy định trước như khuôn mẫu. Nó xuất hiện trong quá trình tiếp xúc, tùy theo sự phát triển của các mối quan hệ

Khoảng cách tiếp xúc

Giao tiếp trực tiếp: là phương thức mặt đối mặt sử dụng ngôn ngữ nói và phương thức phi ngôn từ trong quá trình giao tiếp

Giao tiếp gián tiếp: là phương thức thông qua một phương tiện trung gian như: thư từ, email...

Tính chất giao tiếp

Giao tiếp chính thức: là loại hình giao tiếp có sự ấn định của pháp luật, theo 1 quy trình đã được thê chế hóa

Giao tiếp không chính thức: không có tính ràng buộc hay mang nặng tính cá nhân nhưng vẫn phải tuân theo các thông lê, quy ước thông thường

Thế tâm lý

Thế mạnh

Thế cân bằng

Thế yếu

Thái độ chiến lược

Cộng tác

Thỏa hiệp

Cạnh tranh

Nhượng bộ

Tránh né