Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Teenage Pregnancy, S - Coggle Diagram

- - - - S :มารดาสอบถามว่า หลังคลอดต้องดูแลตัวเองอย่างไรบ้าง
        
        O : จากการชักถามมารดาถึงวิธีดูแลตนเองหลังคลอดยังตอบคำไม่ได้
        
        มารดาตั้งครรภ์ครรภ์แรก
        
        มารดาอายุ 16 ปี
    - - 1.แนะนำการปฏิบัติตัวหลังคลอดให้มารดา ดังนี้ การพักผ่อนและการเริ่มทำงาน ควรพักผ่อนให้มากจนกว่าจะรู้สึกแข็งแรง เหมือนก่อนตั้งครรภ์ การนอนพักผ่อนควรนอนตอนกลางวัน ประมาณ 1-2ครั้ง ถ้าเป็นไปได้ควรนอนเวลาบุตรหลับ ไม่ควรขึ้นบันไดสูงๆ ทำงานบ้านเบาๆได้ แล้วค่อยเพิ่มขึ้นตามลำดับอย่าหักโหม ไม่ควรยกของหนัก หรือทำงานที่ต้องออกแรง หลังจาก 6 สัปดาห์ จึงจะทำงานได้ตามปกติ
        
        การรับประทานอาหาร รับประทานอาหารที่มีคุณค่า มีประโยชน์ตามความต้องการของร่างกาย อาหารที่ควรรับประทาน เช่นเนื้อสัตว์ต่างๆ ไข่ นมสด ผักทุกชนิดผลไม้ ดื่มน้ำให้เพียงพอ อาหารที่ควรงดได้แก่ เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ มารดาไม่ควรรับประทานยาดองเหล้า เพราะสามารถผ่านทางน้ำนมให้
        งดอาหารหมักดอง น้ำชา กาแฟและไม่ควรซื้อยารับประทานเอง
        
        การทำความสะอาดของร่างกาย การรักษาความสะอาด ของร่างกายเสมอ อาบน้ำวันละ 2 ครั้ง
        ไม่ควรแช่ในอ่าง หรือแม่น้ำลำคลอง จะทำให้เชื้อโรคเข้าสู่ช่องคลอดได้ สามารถสระผมได้ตามปกติบริเวณอวัยวะสืบพันธ์ภายนอกควรทำความสะอาดด้วยสบู่และน้ำสะอาด และล้างทุกครั้งหลังถ่ายปัสสาวะ อุจจาระ เช็ดให้แห้งถ้ายังมีน้ำคาวปลาอยู่ หมั่นเปลี่ยนผ้าอนามัยบ่อย ๆ ในช่วง 24 ชั่วโมงแรก ให้เปลี่ยนผ้าอนามัยทุก 4 ชั่วโมง หรือเปลี่ยนก่อนเมื่อเปียกชุ่ม
        
        หากมีอาการผิดปกติ เช่น แผลฝีเย็บบวม แดง มีสานคัดหลั่งไหลออกมา หรือน้ำคาวปลาสีแดงสดตลอด ให้มาพบแพทย์ทันที และให้มาตามนัดของแพทย์ทุกครั้ง
  - - - S : มารดาวัยรุ่นบอกว่าอยากจะคุมกำเนิดหลังคลอด
        
        O : มารดาของมารดาวัยรุ่น อายุ 16 ปี
    - - ให้ความรู้เรื่องการคุมกำเนิดอธิบายข้อดีและข้อควรระวัง
        
        ให้เวลามารดาวัยรุ่น และครอบครัวได้คิดตัดสินใจ
        
        ดูแลประสานคลินิกวางแผนครอบครัวเพื่อรับการดูแลวางแผนครอบครัวก่อนกลับบ้าน
        
        ติดตามผลการวางแผนครอบครัวก่อนกลับบ้าน
        
        การคุมกำเนิด
        
        ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม
        
        เป็นที่นิยมและใช้ในวัยรุ่น มีประสิทธิภาพสูงกว่าร้อยละ 90 เหมาะสำหรับคนที่มีประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ รักษาอาการปวดท้องประจำเดือน ปริมาณเลือดออกน้อยลง รักษาสิว โดยต้องเริ่มรับประทานภายใน 5 วันแรกของการมีประจำเดือนจึงจะมีประสิทธิภาพสูงสุด
        
        ข้อเสีย : ต้องใช้ยาอย่างสม่ำเสมอทุกวันโดยไม่ลืม ถ้าลืมต้องใช้วิธีอื่นช่วยด้วย เช่น ถุงยางอนามัย
        
        ยาคุมฉุกเฉิน
        
        เป็นทางเลือกกรณีมีเพศสัมพันธ์ไปแล้วโดยไม่ได้ตั้งใจ ซึ่งควรรับประทานภายใน 72 ชั่ว โมงหลังมีเพศสัมพันธ์ จะป้องกันได้ร้อยละ 75
        
        ข้อเสีย : ข้อเสีย คือ ผลข้างเคียงจากการใช้ระดับยาที่ค่อนข้างสูง ไม่ควรใช้ติดต่อกันบ่อย
        
        ยาฝังคุมกำเนิด
        
        เป็นฮอร์โมน progestin ชนิดฝังหลอดยาไว้ใต้ผิวหนัง ซึ่งมีหลายชนิดตั้งแต่แบบ1หลอด จนถึง 6 หลอด โดยออกฤทธิ์ดั้งแต่ 3-5 ปี พบว่าประสิทธิภาพสูงเทียบเท่าการทำหมัน เหมาะสมกับวัยรุ่นเพราะไม่ต้องกังวลเรื่องการลืมใช้ยาและคุมกำเนิดได้นาน
        
        ข้อเสีย : ประจำเดือนอาจมาผิดปกติ น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น
        
        มารดาเลือกวิธีการคุมกำเนิดแบบ ยาฝังคุมกำเนิด
        
        ยาคุมกำเนิด
        
        เป็นฮอร์โมน progestin แบบฉีดเข้ากล้ามทุก 12 สัปดาห์ เป็นที่นิยมในวัยรุ่น เนื่องจากคุมกำเนิดได้นาน
        
        ข้อเสีย : ทำให้ประจำเดือนผิดปกติ อาจไม่มาเลยหรือเป็นเลือดออกกปริบกะปรอย น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น ปวดศีรษะได้
        
        แผ่นยาคุมกำเนิดชนิดแปะผิวหนัง
        
        ประกอบด้วย estrogen และ progesterone ใช้แผ่นละ 1 สัปดาห์ โดยติดผิวหนังตามต้นแขน หลัง สะโพก
        
        ข้อเสีย : ราคาแพง มีปัญหาการหลุดลอก
        
        ห่วงอนามัย
        
        เป็นอุปกรณ์ที่ใส่ไว้ในโพรงมดลูก มีประสิทธิภาพสูง ใช้ได้นาน 5 ปี ถ้าใช้เป็นชนิดที่มีทองแดงจะไม่มีผลจากฮอร์โมน ถ้าเป็นชนิดฮอร์โมน levonorgestrel จะช่วยรักษาภาวะประจำเดือนมามากได้
        
        ข้อเสีย : ต้องหมั่นตรวจเช็คสายห่วง และเฝ้าระวังการติด เชื้อในอุ้งเชิงกราน
        
        ถุงยางอนามัย
        
        มีทั้งสำหรับผู้ชายและผู้หญิง เป็นที่นิยมในวัยรุ่นและยัง สามารถป้องกันการติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ได้ด้วย
        มีประสิทธิภาพดีถ้าใช้อย่างถูกต้องและสม่ำเสมอ
        
        การคุมกำเนิดโดยวิธีธรรมชาติ
        
        เช่น การนับวัน การหาวันตกไข่ โดยการวัดอุณหภูมิกาย การดูจากมูกปากมดลูก สำหรับวิธีเหล่านี้ไม่ค่อยได้มีใครให้ข้อมูลถึง ประสิทธิภาพมากนัก เนื่องจากมีโอกาสล้มเหลวสูง
    - - มารดาวัยรุ่นหลังคลอดได้รับการวางแผนครอบครัวกึ่งถาวร โดยยาคุมกำเนิดชนิดฝัง (Implant)ก่อนกลับบ้าน
  - - - เกณฑ์การประเมิน
        
        มารดาคลายความวิตกกังวล มีสีหน้าสดชื่น ยิ้มแย้ม
        
        มารดาให้ความร่วมมือในการรักษา
        
        มารดาสามารถนอนหลับพักผ่อนได้
        
        การประเมิน ST-5 น้อยกว่า 4 คะแนน
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        
        อธิบายเกี่ยวกับกลไกการคลอดและแนะนำวิธีการเบ่งงคลอดอย่างถูกวิธีให้มารดา ดังนี้ เวลาเบ่งคลอดให้ก้มหน้าคางชิดอก เบ่งเหมือนเบ่งลมก้น และเบ่งเวลาที่มดลูกหดรัดตัว แต่ห้ามไม่แอ่นหลัง ไม่ยกก้น ไม่ขยับตัว เพื่อให้มารดาเบ่งคลอดได้อย่างถูกวิธี
        
        อธิบายแผนการรักษาและความก้าวหน้าของการคลอดให้มารดาทราบ เพื่อลดความวิตกกังวล
        
        ประเมินความเครียด โดยใช้แบบประเมินST-5 และเปิดโอกาสให้มารดาซักถามเกี่ยวกับข้อสงสัย เพื่อประเมินความเครียดและ
        
        ก่อนจะทำการพยาบาล แจ้งให้มารดาทราบและอธิบายให้มารดาเข้าใจก่อนให้การพยาบาลทุกครั้ง
        
        การประเมินผล
        
        มารดามีสีหน้าสดชื่น ให้ความร่วมมือในการรักษาเป็นอย่างดี
        
        มารดาสามารถพักผ่อนนอนหลับได้
        
        จากแบบประเมิน ST-5 ได้ 3 คะแนนแปลผล มารดาไม่มีความเครียด
  - - - วัตถุประสงค์
        
        มารดาไม่เกิดภาวะTetanic contraction
        
        เกณฑ์การประเมิน
        
        ไม่มีอาการแสดงของภาวะTetanic contraction เช่นปวดท้องอย่างรุนแรง กระสับกระส่าย
        
        การหดรัดตัวของมดลูก
        Interval > 2 นาที
        Duration < 60 วินาที
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        
        ประเมินการหดรัดตัวของมดลูก ทุก 30 นาที เพื่อประเมินการหดรัดตัวของมดลูก
        
        ควบคุมจำนวนหยัดน้ำเกลือโดยใช้เครื่อง ipInfusion pump ในการควบคุม มารดาได้รับ 0.9% NSS 1000 ml + Synto 10 u. 12 cc/hr
        
        สังเกตอาการของภาวะ Tetanic contraction โดยสังเกตจากรอยต่อของมดลูกส่วนบนและส่วนล่าง(bandle’s ring) หรือมีอาการเจ็บอย่างรุนแรง ถ้าพบว่ามีอาการผิดปกติให้รายงานพี่พยาบาลในเวรทันที
        
        ถ้าพบอาการหรือสิ่งผิดปกติ เช่น Fetal distress (<120 หรือ >160 ครั้งต่อนาที) ภาวะ tetanic contraction (มดลูกหดรัดตัวห่างน้อยกว่า 2 นาที หดรัดตัวนานมากกว่า 60 วินาที ) และ bandle’s ring ให้หยุดยาทันที
        
        ดูแลจัดท่านอนให้มารดานอนตะแคงซ้าย เพื่อออกซิเจนให้ทารกในครรภ์
        
        ประเมิน FHS ทุก 30 นาที
        
        การประเมินผล
        
        มารดาไม่มีอาการปวดท้องรุนแรงมากขึ้น ไม่กระสับกระส่ายดิ้นไปมาเวลามดลูกหดรัดตัว
        
        การหดรัดตัวของมดลูก
        Interval = 7’
        Duration = 30”
        
        FHS อยู่ระหว่าง 144-150 bpm.
  - - - วัตถุประสงค์
        
        เพื่อป้องกันการเกิดภาวะ Fatal distress
        
        เกณฑ์การประเมิน
        
        การหดตัวของมดลูก
        Interval > 2 นาที
        Duration < 60 วินาที
        
        ฟังเสียง FHS อยู่ระหว่าง 120-160 bpm เต้นเป็นจังหวะสม่ำเสมอ
        
        ทารกในครรภ์ดิ้นดี
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        
        ประเมินการหดรัดตัวของมดลูกทุก 30 นาที เพื่อประเมินการหดรัดตัวของมดลูก
        
        ประเมิน FHS ทุก 30 นาที ถ้า FHS <120 หรือ >160 ครั้งต่อนาที ให้รายงานพี่พยาบาลทันที เพื่อดูการเต้นของหัวใจทารกในครรภ์
        
        แนะนำให้มารดานอนตะแคง เพื่อช่วยให้เลือดไปเลี้ยงมดลูกและออกซิเจนไปเลี้ยงทารกในครรภ์
        
        กระตุ้นให้มารดาดูแลกระเพาะปัสสาวะให้ว่าง เพื่อป้องกันมดลูกกดทับเส้นเลือดที่ไปเลี้ยงมดลูกและขัดขวางการหดรัดตัวของมดลูก
        
        แนะนำให้มารดาสังเกตและนับลูกดิ้น เพื่อประเมินอาการผิดปกติของทารกในครรภ์
        
        On EFM หรือติดตามผล NST , CST เพื่อประเมินความผิดปกติของทารกในครรภ์
        
        การประเมินผล
        
        การหดรัดตัวของมดลูก I = 7’ D = 30”
        
        FHS อยู่ระหว่าง 144-150 bpm.
        
        ทารกในครรภ์ดิ้นดี
        
        มารดาปัสสาวะ 5 ครั้งในเวร
- - - - 🚨กรณีศึกษา : จากการซักประวัติมารดาบอกว่าคุมกำเนิดโดยการใช้ถุงยาง
    - - บุหรี่
        
        รกเกาะต่ำ
        
        ทารกน้ำหนักตัวน้อย
        
        IUGR ภาวะทารกโตช้าในครรภ์
      - คาเฟอีน
        
        แท้ง
        
        คลอดก่อนกำหนด
        
        ทารกตายในครรภ์
      - แอลกอฮอล์
        
        ความผิดปกติของระบบประสาทส่วนกลาง
        
        ทารกตายในครรภ์
        
        IUGR ภาวะทารกโตช้าในครรภ์
      - กัญชา
        
        ทารกน้ำหนักตัวน้อย
        
        รกลอกตัวก่อนกำหนด
        
        คลอดก่อนกำหนด
        
        IUGR ภาวะทารกโตช้าในครรภ์
- - - - • พยาบาลสร้างสัมพันธภาพ เพื่อให้เกิดความไว้วางใจ
      - • ให้คำปรึกษาและช่วยแนะนำทางเลือกในการตั้งครรภ์ พยาบาลควรให้คำปรึกษา และให้ข้อมูลทางเลือกกับวัยรุ่นบางรายที่ตั้งครรภ์ไม่พร้อม
    - - • พยาบาลให้คำแนะนำแก่สตรีตั้งครรภ์ให้เห็นถึงความสำคัญของการมาฝากครรภ์ตามนัด
      - • พยาบาลควรให้คำแนะนำแก่สตรีตั้งครรภ์สังเกตอาการผิดปกติที่ควรมาโรงพยาบาล
      - • ให้คำแนะนำเรื่องการรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ และเหมาะสมกับการตั้งครรภ์
  - - - การคลอดยาวนาน
      - การคลอดติดขัด
      - การผ่าคลอด C/S
      - การใช้หัตถการทางสูติศาสตร์ในการคลอด
        
        Vacuum Extraction การช่วยคลอดด้วยเครื่องสุญญากาศ
        
        Forceps Extraction การช่วยคลอดด้วยคีม
        
        Caesarean Section การผ่าคลอดทางกน้าท้อง
        
        Breech assisting การช่วยคลอดทารกที่มีก้นเป็นส่วนนำ
        
        External cephalic version การหมุนเปลี่ยนท่าทารกจากภายนอก
  - - - มีไข้
        น้ำคาวปลาเป็นสีแดงสดตลอด
        มีกลิ่นเหม็น
        เต้านมอักเสบ บวมแดง
        แผลผ่าตัดมีการบวม แดง ร้อน มีสารคัดหลั่ง
        ให้มาโรงพยาบาลทันที
- - - - low birth weight คือทารกน้ำหนักตัวน้อยกว่า 2,500 กรัม
        
        very low birth weight คือทารกน้ำหนักตัวน้อยกว่า 1,500 กรัม
        
        พบอุบัติการณ์ของทารกน้ำหนักตัวน้อยในหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นมากกว่าในผู้ใหญ่
    - - อุบัติการณ์คลอดก่อนกำหนดในหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นไม่ต่างจากในผู้ใหญ่ โดยในวัยรุ่นเกิดจากภาวะความดันโลหิตสูงและทารกในครรภ์โตช้า ส่วนในผู้ใหญ่เกิดจากรกเกาะต่ำ และรกลอกตัวก่อนกำหนด ส่วนสาเหตุในอีกกลุ่มหนึ่งเกิดจากการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนดที่เกิดขึ้นเอง ในกลุ่มนี้พบอุบัติการณ์ในหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นมากกว่า
        
        ปัจจัยที่ส่งเสริมให้เกิดการคลอดก่อนกำหนด
        เกิดจากการถูกทารุณกรรม, การสูบบุหรี่และให้สารเสพติด, การฝากครรภ์ช้าหรือไม่ฝากครรภ์
        
        กรณีศึกษา Late ANC
  - - - มารดาทุพพลภาพและเสียชีวิต
        
        พบภาวะทุพพลภาพและการตายของมารดาในประเทศกำลังพัฒนาได้สูงกว่าในประเทศพัฒนาแล้ว โดยพบในหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นได้มากกว่า สาเหตุเกิดจากการทำแท้งที่ไม่ปลอดภัย
        ภาวะติดเชื้อ ภาวะโลหิตจาง ความดันโลหิตสูงในขณะตั้งครรภ์ และหากไม่ได้รับการฝากครรภ์จะพบอุบัติการณ์เหล่านี้ได้มากขึ้น ปัจจัยส่งเสริมอื่นๆได้แก่ การมีเศรษฐสถานะต่ำ ระดับการศึกษา ความพร่องในการรับบริการสุขภาพ
      - อัตราตายปริกำเนิด
        
        พบว่าอัตราตายปริกำเนิดจะเพิ่มขึ้นในสตรีตั้งครรภ์วัยรุ่นจากรายงานส่วนใหญ่ในประเทศที่พัฒนาแล้วและกำลังพัฒนาจากรายงานของ WHO ในปี 2010 พบว่า อัตราการตายปริก่าเนิด เพิ่มขึ้นร้อยละ 50 เมื่อเทียบกับสตรีตั้งครรภ์ที่อายุมากกว่า 20 ปี ซึ่งเป็นผลจากการ คลอดก่อนกำหนด ทารกน้ำหนักน้อย แต่ก็มีบางรายงานที่พบว่าไม่แตกต่างกัน
      - ภาวะโลหิตจาง
        
        ในการตั้งครรภ์ปกติจะพบว่าปริมาตรของพลาสม่าเพิ่มขึ้น ทำให้ความเข้มข้นของฮีโมโกลบินและฮีมาโตคริตลดลง หรือเกิดจากการได้รับธาตุเหล็กไม่เพียงพอ โรคติดเชื้อต่างๆ เช่น วัณโรค โดยเฉพาะในผู้ที่ติดเชื้อ HIV มาลาเรีย ซึ่งภาวะโลหิตจางนี้จะส่งผลให้เกิดการติดเชื้อหลังคลอดได้มากขึ้น
      - ภาวะความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์(pregnancy induced hypertension)
        
        มีรายงานที่พบว่าโอกาสการเกิดความดันโลหิตสูงจะเพิ่มขึ้นในวัยรุ่นเมื่อเทียบกับ สตรีตั้งครรภ์ที่อายุมากกว่า แต่บางรายงานก็ไม่แตกต่างกัน สำหรับในประเทศไทยพบว่าโอกาสเกิดภาวะความดันโลหิตสูงไม่แตกต่างกัน
      - การติดเชื้อเอชไอวี และโรคติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์อื่น ๆ
        
        เนื่องจากพฤติกรรมทางเพศที่เปลี่ยนแปลงไป โอกาสการติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์โดยเฉพาะ HIV เพิ่มสูงขึ้นในกลุ่มวัยรุ่น ร่วมกับโรคทางเพศสัมพันธ์ชนิดอื่น เช่น ซิฟิลิส หนองใน เป็นต้น ทำให้พบอัตราการติดเชื้อHIV ในสตรีวัยรุ่นตั้งครรภ์เพิ่มขึ้น ทั้งนี้การตั้งครรภ์อาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพมารดาและทารก
        และเพิ่มโอกาสการติดเชื้อจากแม่สู่ลูก ถ้าไม่ได้รับการดูแลรักษาอย่างเหมาะสมและยังเพิ่มความเสี่ยงต่อการทำแท้งที่ไม่ปลอดภัยอีกด้วย
      - การตั้งครรภไม่ได้วางแผน (Unplanned pregnancy) และไม่สามารถยอมรับการตั้งครรภ์
        กลายเป็นการตั้งครรภ์ไม่พึ่งประสงค์(Unwanted pregnancy) สตรีวัยรุ่นบางคนอาจจะไปทำแท้งและเกิดภาวะแทรกซ้อนตามมา
        
        🚨จากกรณีศึกษา : หญิงตั้งครรภ์มาฝากครรภ์ช้า
        ฝากครรภ์เมื่ออายุครรภ์ 24 wks. ANC 14 ครั้ง
        ที่โรงพยาบาลอยุธยา
      - การคลอดก่อนกำหนด
        
        การคลอดก่อนกำหนด เป็นอีกปัญหาที่สำคัญในสตรีวัยรุ่นที่ตั้งครรภ์ พบว่าถ้ายิ่งอายุน้อยมากเท่าไหร่โอกาสคลอดก่อนกำหนดจะยิ่งสูงขึ้น โดยเกิดจาก หลายสาเหตุ
        ส่วนหนึ่งเชื่อว่าเกิดจากการเจริญเติบโตที่ไม่เต็มที่ของร่างกายวัยรุ่น การศึกษา
        การดำรงชีวิตและสภาพแวดล้อม การใช้ยาหรือสารเสพติด หรือแม้กระทั่งขาดการดูแลในระยะก่อนคลอดที่เหมาะสม
    - - ไม่สามารถปรับตัวเป็นมารดาได้
        
        ส่งเสริมด้านการเลี้ยงดูบุตร
      - รู้สึกอับอาย ไร้ค่า วิตกกังวล
      - มารดาวิตกกังวลจากการตั้งครรภ์ไม่พึ่งประสงค์
        
        🚨กรณีศึกษา : จากการซักประวัติผู้ป่วยบอกว่าตนเองพร้อมที่จะเลี้ยงดูบุตร มีแม่และสามีช่วยเลี้ยง
    - - เศรษฐกิจ
      - สัมพันธภาพในครอบครัวด้านลบ
      - การไม่ยอมรับการตั้งครรภ์
        
        🚨Late ANC ฝากครรภ์เมื่ออายุครรภ์ 24 wks.
        
        หญิงตั้งครรภ์ไม่ได้ทำงาน
    - - 1.มีภาวะเครียด เศร้า หดหู่ หงุดหงิด วิตกกังวลเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของภาพลักษณ์ของตนเองทั้งในระยะตั้งครรภ์และหลังคลอด เช่น กลัวอ้วนไม่อยากรับประทานอาหารเพื่อที่จะลดหุ่นจึงไม่อยากให้นมบุตร
      - 2.ไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม อาจจะต้องออกจากโรงเรียน
      - 3.มีปัญหาเรื่องการปรับตัว เนื่องจากวุติภาวะทางอารมณ์ยังไม่เจริญเต็มที่ และมักขาดความอดทนต่อสิ่งต่างๆ เช่น การดูแลตนเองและทารก การเลี้ยงดูบุตร เป็นต้น
      - 4.การปรับตัวในบทบาทของมารดาช้า เนื่องจากการตั้งครรภ์ส่วนใหญ่เกิดจากความไม่ตั้งใจ
- - - - 🚨จากกรณีศึกษา : มารดาอายุ 16 ปี
        ลาออกจากโรงเรียน ไม่ได้ทำงาน