Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Chương 5: CƠ CẤU XÃ HỘI – GIAI CẤPVÀ LIÊN MINH GIAI CẤP, TẦNG LỚPTRONG…

- - - - Cơ cấu xã hội là những cộng đồng người cùng toàn bộ những mối quan hệ xã hội do sự tác động lẫn nhau của các cộngđồng ấy tạo nên.
      - Cơ cấu xã hội có nhiều loại, như: cơ cấu xã hội - dân cư, cơ cấu xã hội - nghề nghiệp, cơ cấu xã hội - giai cấp, cơ cấuxã hội - dân tộc, cơ cấu xã hội - tôn giáo
      - Dưới góc độ chính trị - xã hội, môn Chủ nghĩa xã hội khoa học tập trung nghiên cứu cơ cấu xã hội - giai cấp vì đó làmột trong những cơ sở để nghiên cứu vấn đề liên minh giai cấp, tầng lớp trong một chế độ xã hội nhất định.
    - - Cơ cấu xã hội - giai cấp là hệ thống các giai cấp, tầng lớp xã hội tồn tại khách quan trong một chế độ xã hội nhất định,thông qua những mối quan hệ về sở hữu tư liệu sản xuất, về tổ chức quản lý quá trình sản xuất, về địa vị chính trị - xã hội…giữacác giai cấp và tầng lớp đó.
      - Cơ cấu xã hội - giai cấp trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội là tổng thể các giai cấp, tầng lớp, các nhóm xã hộicó mối quan hệ hợp tác và gắn bó chặt chẽ với nhau. Yếu tố quyết định mối quan hệ đó là họ cùng chung sức cải tạo xã hội cũvà xây dựng xã hội mới trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.
      - Các giai cấp, tầng lớp xã hội và các nhóm xã hội cơ bản trong cơ cấu xã hội - giai cấp của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩaxã hội bao gồm: giai cấp công nhân, giai cấp nông dân, tầng lớp trí thức, tầng lớp doanh nhân, tầng lớp tiểu chủ, tầng lớp thanhniên, phụ nữ v.v…
  - - - Thứ hai, sự biến đổi của cơ cấu xã hội - giai cấp tất yếu sẽ ảnh hưởng đến sự biến đổi của các cơ cấu xã hội khác và tácđộng đến sự biến đổi của toàn bộ cơ cấu xã hội
      - Thứ ba, cơ cấu xã hội – giai cấp là căn cứ cơ bản để từ đó xây dựng chính sách phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội củamỗi xã hội trong từng giai đoạn lịch sử cụ thể.
      - Thứ nhất, cơ cấu xã hội - giai cấp liên quan đến các đảng phái chính trị và nhà nước; đến quyền sở hữu tư liệu sản xuất,quản lý tổ chức lao động, vấn đề phân phối thu nhập… trong một hệ thống sản xuất nhất định. Các loại hình cơ cấu xã hội kháckhông có được những mối quan hệ quan trọng và quyết định này.
  - - - Hai là, cơ cấu xã hội - giai cấp biến đổi phức tạp, đa dạng, làm xuất hiện các tầng lớp xã hội mới
      - Ba là, cơ cấu xã hội - giai cấp biến đổi trong mối quan hệ vừa đấu tranh, vừa liên minh, từng bước xóa bỏ bất bình đẳngxã hội dẫn đến sự xích lại gần nhau
      - Một là, cơ cấu xã hội - giai cấp biến đổi gắn liền và bị quy định bởi cơ cấu kinh tế của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xãhội
- - - - là Nguyên tắc cao nhất của chuyên chính vô sản
        
        Giành chính quyền về tay GCCN cùng với nhân dân lao động
      - là điều kiện để GCCN giữ vững vai trò lãnh đạo xã hội
      - làquy luật mang tính phổ biến và là động lực lớn cho sự phát triển của các xã hội có giaicấp.
      - Tính tất yếu của liên minh giữa giai cấp nông dân, công nhân và tầng lớp tri thức trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội
        
        Mụ tiêu của CM CNXH: giải phóng giai cấp công nhân, nông dân và tầng lớp tri thức,...
        
        Lợi ích của GCCN, nông dân, trí thức, dẫn đến thống nhất
    - - bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và thành quả cách mạng
      - taọ thành nòng cốt cho mặt trận thống nhất, thực hiện khối liên minh rộng rãi với các tầng lớp lao động khác
    - - So sánh giữa giai cấp địa chủ phong kiến và giai cấp tư sản
        
        Khối liên minh giai cấp công nhân
        
        Công nhân bắt buộc phải liên minh với nông dân
        
        Sau khi giành được chính quyên, không "đá đít" như địa chủ phong kiến và tư sản đã làm
        
        liên minh giữa công nhân với các tầng lớp lao động khác là mối liên minh bền vững
        
        Địa chủ phong kiến
        
        Địa chủ phong kiến phải liên minh với nô lệ
        
        Sau khi giai cấp nô lệ đã giúp giai cấp phong kiến giành được chính quyền, nó lại quay lại bóc lột chính người bạn đường của mình
        
        Là khối liên minh tạm thời
        
        Tư sản
        
        Phải liên minh với giai cấp công nhân và nông dân
        
        Sau khi giai cấp tư sản xác lập được chính quyền, nó lại quay lại áp bức nông dân và công nhân
        
        Là khối liên minh tạm thời
  - - - Do quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội đặt ra yêu cầu khách quan phải gắn phát triển nông nghiệp với công nghiệp và khoa học - công nghệ để hình thành nền kinh tế thống nhất, tạo ra cơ sở vật chất - kỹ thuật cần thiết cho chủ nghĩa xã hội. Mặt khác, là một nước nông nghiệp lạc hậu xây dựng chủ nghĩa xã hội, nên nông dân chiếm số đông trong dân cư, do đó phải đặc biệt coi trọng phát triển nông nghiệp trong sự gắn bó khăng khít với công nghiệp và khoa học công nghệ
      - Đến lượt mình, khoa học - công nghệ cũng chỉ phát triển được khi nó hướng tới phục vụ sản xuất nông nghiệp, công nghiệp và các lĩnh vực khác của đời sống xã hội.
    - - Liên minh công - nông - trí thức được xây dựng nhằm thỏa mãn các nhu cầu và lợi ích kinh tế của công nhân, nông dân và trí thức.
      - Tạo ra các quan hệ tác động lẫn nhau công nghiệp - nông nghiệp - khoa học - kỹ thuật, dịch vụ.
- - - - Sự biến đổi cơ cấu xã hội - giai cấp vừa đảm bảo tính quy luật phổ biến, vừa mang tính đặc thù của xã hội Việt Nam.
      - Hiện nay ở nước ta, cơ cấu giai cấp bao gồm: giai cấp công nhân, giai cấp nông dân, đội ngũ trí thức, người sản xuất nhỏ, tầng lớp doanh nhân, trong đó, giai cấp công nhân giữ vai trò lãnh đạo xã hội. Nông dân và các tầng lớp nhân dân lao động trở thành người làm chủ xã hội.
      - Trong sự biến đổi của cơ cấu xã hội giai cấp, vị trí, vai trò của các giai cấp, tầng lớp ngày càng được khẳng định.
      - Cùng với sự phát triển ổn định dần của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, các giai cấp, tầng lớp sẽ biến đổi theo xu hướng xích lại gần nhau hơn, liên minh, hợp tác chặt chẽ, ổn định hơn.
  - - - Nội dung chính trị
        
        Trong quá trình thực hiện nội dung chính trị của liên minh, phải đảm bảo giữ vững lập trường chính trị - tư tưởng của giai cấp công nhân và khối liên minh này, đồng thời phải đảm bảo vai trò lãnh đạo của Đảng cộng sản của giai cấp công nhân đối với khối liên minh công - nông - trí thức.
        
        Để thực hiện tốt nội dung chính trị của liên minh, cần phải từng bước xây dựng và hoàn thiện nền dân chủ xã hội chủ nghĩa.
        
        Thực hiện liên minh công - nông - trí thức là vì nhu cầu và lợi ích chính trị cao nhất của công nhân, nông dân, của trí thức và của cả dân tộc là độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
      - Nội dung kinh tế
        
        Xác định đúng tiềm lực kinh tế và nhu cầu kinh tế của công nhân, nông dân, trí thức và toàn xã hội, từ đó mới có hướng đầu tư và tổ chức hoạt động kinh tế đúng, tránh sự đầu tư không có hiệu quả và lãng phí.
        
        Xác định đúng cơ cấu kinh tế (của cả nước, của ngành, địa phương, cơ sở sản xuất ...).
        
        Tổ chức các hình thức giao lưu, hợp tác, liên kết kinh tế giữa công nghiệp - nông nghiệp - khoa học, công nghệ; giữa các ngành kinh tế; các thành phần kinh tế, các vùng kinh tế; giữa trong nước và quốc tế để phát triển sản xuất kinh doanh, nâng cao đời sống cho công nhân, nông dân, trí thức và toàn xã hội.
        
        Đa dạng hoá các hình thức sở hữu trong công nghiệp, nông nghiệp, khoa học và công nghệ.
        
        Chú trọng mối quan hệ giữa Nhà nước và nông dân thông qua hệ thống cơ quan nhà nước; hệ thống pháp luật và chính sách khuyến nông; hệ thống kinh tế nhà nước và hệ thống tổ chức hỗ trợ khuyến nông.
      - Nội dung văn hóa - xã hội
        
        Nâng cao dân trí là nội dung cơ bản, lâu dài tạo điều kiện cho liên minh phát triển vững chắc.
        
        Xây dựng quy hoạch tổng thể về phát triển khu công nghiệp, khu đô thị phải gắn với đảm bảo phát triển nông thôn và nông nghiệp bền vững.
        
        Tăng trưởng kinh tế gắn liền với tiến bộ và công bằng xã hội, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc, bảo vệ môi trường sinh thái. Thực hiện xoá đói giảm nghèo; thực hiện tốt các chính sách xã hội đối với công nhân, nông dân, trí thức; chăm sóc sức khoẻ nhân dân.
    - - Một là: đẩy mạnh CNH, HĐH; giải quyết tốt mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế với đảm bảo tiến bộ, công bằng xã hội tạo môi trường và điều kiện thúc đẩy biến đổi cơ cấu xã hội - giai cấp theo hướng tích cực.
      - Ba là: tạo sự đồng thuận và phát huy tinh thần đoàn kết thống nhất giữa các lực lượng trong khối liên minh và toàn xã hội.
      - Bốn là: hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN, đẩy mạnh phát triển khoa học và công nghệ.
      - Năm là: đổi mới hoạt động của Đảng và Nhà nước, Mặt trận tổ quốc Việt Nam nhằm tăng cường khối liên minh và xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân.
      - Hai là: xây dựng và thực hiện hệ thống chính sách xã hội tổng thể nhằm tác động tạo sự biến đổi tích cực cơ cấu xã hội, nhất là các chính sách liên quan đến cơ cấu xã hội - giai cấp.