Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ ๑๘ พยาธิวิทยาสิ่งแวดล้อม (ENVIRONMENTAL PATHOLOGY) - Coggle Diagram
บทที่ ๑๘ พยาธิวิทยาสิ่งแวดล้อม (ENVIRONMENTAL PATHOLOGY)
มลพิษ หรือมลภาวะ (POLLUTION)
ภาวะของสภาพแวดล้อมที่ มีองค์ประกอบไม่เหมาะต่อการนํามาใช้ประโยชน์ แต่กลับเป็นพิษหรือเป็น อันตรายต่อสุขภาพ หรือก่อความรําคาญแก่มนุษย์
สิ่งที่ทา ให้เกิดพิษหรือสารพิษ
สารเคมี ยา
ปัจจัยทางด้านกายภาพ
แสง
รังสี
ความร้อน
ปัจจัยทางด้านชีวภาพ
สารพิษที่สร้างจากแบคทีเรีย เชื้อรา หรือ สัตว์มีพิษ
ประเภทของสารพิษ
โลหะหนัก เป็นสารพิษที่พบในธรรมชาติและที่มนุษย์สังเคราะห์ขึ้น โลหะหนักที่ สําคัญ ได้แก่ ตะกั่ว
สารระคายผิว เป็นสารที่ทําให้เกิดโรคผิวหนังอักเสบได้
สารพิษป้องกันกําจัดศัตรูพืช
สารที่เป็นผงหรือฝุ่นซึ่งมีอนุภาคเล็ก ๆ เข้าสู่ร่างกายโดยการหายใจ
สารที่ไอเป็นพิษ เป็นสารเคมีที่ให้ไอพิษ
ก๊าซพิษ
สารเคมีผสมในอาหาร
สารที่สังเคราะห์โดยสิ่งมีชีวิตอื่นๆ
กัมมันตภาพรังสี นําใช้ประโยชน์ในด้านต่าง ๆ
พิษจลนศาสตร์(TOXICOKINETICS)
การดูดซึมสารพิษ (ABSORPTION)
โดยทั่วไปสารพิษเข้าสู่ผู้ป่วยได้ 2 ทาง
ดเข้าหลอดเลือดดํา ซึ่งสารพิษจะเข้าไปในร่างกายทันที
การฉีดสารพิษเข้ากล้าม ฉีดสารพิษใต้ผิวหนัง รับประทาน เหน็บทวารหนัก หรือซึมผ่านผิวหนัง สารพิษจะค่อยๆ เข้าสู่ร่างกายแต่อาจจะถูกดูดซึมไม่หมด
การกระจายสารพิษ (DISTRIBUTION)
สารพิษสามารถกระจายไปยังเนื้อเยื่อและอวัยวะต่างๆ ของร่างกายได้ไม่เท่ากัน ขึ้นอยู่กับคุณสมบัติทางเคมีของสารพิษและปริมาณเลือดที่ไหลเวียนไปตามส่วน ต่างๆของร่างกาย
การกำจัดสารพิษ (elimination)
ตับจะเปลี่ยนสารพิษ (ยา แอลกอฮอล์ สารเคมี ฯลฯ) ด้วยขบวนการแรกคือ redox reaction หลังจากนั้นจึงจะ conjugate ออกมาเป็นสาร polar ซึ่งถูก ขับออกมาได้ง่าย ความสามารถของตับในการกําจัดสารพิษขึ้นอยู่กับ ความสามารถของเอ็นไซม์ที่ทําลายสารพิษ และปริมาณเลือดที่นําสารพิษสู่ ตับ
ไต กําจัดสารพิษขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆ คือ GLOMERULAR FILTRATION RATE สารพิษที่ถูกกรองออกมาจะต้องไม่จับกับโปรตีน สารพิษที่ถูกดูดซึมกลับ (TUBULAR REABSORPTION) เข้าไปในร่างกายนั้นจะต้องอยู่ในรูปไม่แตกตัว
สารเคมีกำจัแมลงกลุ่มORGANOPHOSPHATES และ CARBAMATES
กลไกการเกิดพิษของสารเคมีกำจัดแมลง
อาการแสดงของการได้รับพิษจากยาฆ่าแมลงจําพวก Organophosphates และ Carbamates เกิดเนื่องจากการที่เอ็นไซม์Acetylcholinesterase ถูกจับและถูกยับยั้ง ไม่ให้ทำงาน
ที่สมอง ACETYLCHOLINE จะทําให้เกิดการปวดศีรษะ กระวนกระวาย มึนงง เพ้อฝัน ความคิดสับสน อาจ ถึงชัก หมดสติ และเสียชีวิตได้
MUSCARINIC SITES จะทําให้เกิดอาการในระบบต่าง ๆ
NICOTINIC SITES
พาราคว็อท (PARAQUAT)
เป็นชื่อการค้าของ N,N′-Dimethyl L-4,4′-Bipyridium dichloride เป็นยากําจัดวัชพืชชนิดหนึ่งที่ เป็นที่นิยมที่สุดในโลก ถูกสังเคราะห์ขึ้นเป็นครั้งแรกเมื่อปี ค.ศ. 1882 แต่ถูกนํามาใช้กําจัด วัชพืชครั้งแรกเมื่อปี ค.ศ. 1955 ผลิตจําหน่ายครั้งแรกในปี ค.ศ. 1961 โดยบริษัท ไอซีไอ
พาราคว็อทเป็นพิษต่อมนุษย์และสัตว์ จากปฏิกิริยารีด็อกส์(redox) ที่ทําให้เกิดซูเปอร์ออกไซด์ (superoxide)
พาราคว็อทมีความสัมพันธ์กับโรคพาร์กินสัน และถูกแบนในหลายประเทศ
ประเทศไทย พาราคว็อทเป็นที่รู้จักในชื่อการค้า กรัมม็อกโซน (GRAMMOXONE) เป็นยาฆ่า วัชพืชที่นิยมใช้ที่สุดในประเทศ
พาราคว็อทจะก่อให้เกิดอาการระคายเคืองต่อเนื้อเยื่อที่สัมผัส ผิวหนังเป็นแผลพุพอง หากสัมผัส กับตาจะท าให้ตาบวมแดงอักเสบ ประสิทธิภาพในการมองเห็นลดลง หากบริโภคจะท าให้เกิด อาการระคายเคืองล าคอ ปอด และหายใจไม่ออก และส่งผลต่อสภาวะการทำงานของตับ