Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

NAHASMENDUAK - Coggle Diagram

- - - - Garuneko paralisiak hizkuntzan eragina izan dezaketen beste nahasmendu batzuk ere sor ditzake
        
        Pertzepzioaren nahasmenduak
        
        Ingurunea exploratzea zailtzen du eta kanpoko estimuluak antolatzen
        
        Desgaitasun intelektuala
        
        Ez du desgaitasun intwelektualik sortzen. Funtzionamendu intelektualen mugatze larriak eta garrantzitsuak autematen dira.
        
        Ikusmeneko nahasmenduak
        
        Ikus sentsazioen galera garrantzitsuetan adierazten dira
  - - - Garapenaren nahasmendu orokortu gisa sailkatuta dago autismoa eta alterazio larriak aurkeztu ohi ditu bai komunikaziorako eta baii eragin-truke sozialerako trebetasunetan. Nahasmendu horiei, autismoaren espektroko nahasmenduak esaten zaie.
        
        HIZKUNTZAREKIN ETA KOMUNIKAZIOAREKIN ZERIKUSIA DUTE
        
        KOMUNIKAZIO-FUNTZIOETAKO NAHASMENDUAK
        
        HIZKUNTZAREN NAHASMENDUAK
        
        GIZARTE-HARREMANETAKO NAHASMENDU KUALITATIBOAK
        
        Sintomak horiek pertsonaren hizketan ere islatzen dira, disartria hipozenetikoa delakoaren agerpenarekin, Ezaugarri hauek:
        
        ARTIKULAZIOA
        
        LARINGEKO GIARRAK
        
        ARNASKETA
  - - - Desgaitasun larria edo sakona: Komunikatzeko intentziorik ez, hizketarik ez, gauza gutxi ulertu
  - - - Dardara
        
        Dardarizo asimetrikoa izaten da, intentzioko mugimendurik ez denean agertzen dena, pertsona geldirik dagoenean.
        
        DISATRIA HIPOZINETIKOA
        
        Arnasketa: Mugatua edo erritmo zehatzik gabea, diafragmaren tonua kontrolatu ezin duelako
        
        Laringeko giharrak: Mugimendua egiteko behar adinako indarrik edo tonurik ez dutenez, ez dira guztiz ixten eta fonazioa ahulagoa da
        
        Artikulazioa: Motela eta zehaztasunik gabea da.
        
        DISATRIA HIPOZINETIKOAREN EZAUGARRIAK
        
        Tonu eta Intentsitate berean minntzatzen da beti
        
        Azentua oso murritza da
        
        Abiadura aldakorra
        
        Logikaz kanpoko ertenaldia
      - Bradizinesia
        
        Mugimenduak oso motelak bihurtzen direla. Batez ere, aurpegiari eta gihar axialei eragiten die.
      - Zurruntasuna
        
        Zurruntasuna eta tonuaren handitzea gertatzen da afektaturiko gorputz adarretako gihar guztietan.
      - Jarreraren eta ibileraren alterazioak
        
        Aurrera makurtzen da, oinez ibiltzean bereziki, eta ibilera zurruna du, aurrera eroriz balihoa bezala.
  - - - Dementzia honek lau fase izaten ditu
        
        Fase ertaina
        
        Eremu guztietako pobretzea gero eta handiagoa da. Ulermenean eta diskurtsoan batizbat.
        
        Fase aurreratua
        
        Hizkuntza ia guztiz galtzen du
        
        Hasierako fasea
        
        Elkarrizketa nahiko ongi mantentzen da baina hizkuntzan akats txiki batzuk azaltzen dira.
        
        Azken fasea
        
        Pertsona ohean dago, egoera begetatiboan dagoela esaten da.
  - - - Zailtasun nabarmenak: Intentsitatearen kontrola aldatzea eta bolumena kontrolatzeko zailtasuna. Laztasuna ahotsean eta sudur-hizketa handia. Artikulazioa ez da ona, bokalak luzatzea kosta egiten da
- - - - JAIOTZETIKO NAHASMENDUAK
        
        Hauek jaiotzatik dituztenak izaten dira. Normalean zailagoak izan ohi dira, komunikazio funtzioaz gainera, adimen funtzio guztia ere konfiguratu behar izaten baita gaztetan.
      - ESKURATUTAKO NAHASMENDUAK
        
        Haurtzaro hasieran garatzen ez bada, esku hartzea errazgoa izan ohi da.
  - - - Familia, gizarte eta kultura testuingurutatik etorritakoak dira hauek eta pertsonaren garaoenean eragiten dute.
    - - Haurtzaroko arazo psikomotrizionalek eragiten dute, eta portaeran eta hizkuntzan eragiten du.
    - - Nahasmenduaren jatorrian alterazio anatomiko edo fisiologiko bat eragiten duen gaixotasun, traumatismo eta abar egon ohi dira.
  - - - Igorpenean
        
        Fonazioko nahasmenduak dira eta mezuaren ahozko igorpena zailtzen dute
      - Prozesamenduan
        
        Nahasmendu neuronalak dira
        
        Hizkuntzaren nahasmendu espezifikoak
        
        Nahasmendu sistemikoak
      - Harreran
        
        Zentzumen baten nahasmenduaren ondorioz
  - - - Lesio edo gaixotasun baten ondorioz gertatzen direnak dira. Adibidez, masailhezurra apurtu duen batek, hitz egiteko zailtasuna izango du, baina bere onera itzultzean, berriz normal hitz egiteko gaitasuna izango du.
    - - BIzi osoan mantentzen diren nahasmenduak dira. Kasu hauetan garrantzitsua da pertsonari ahalik eta autonomia maila handiena eta ingurunearekin erlazionatzen lagunduko dion sistema bat bilatzea.
  - - - IKASKUNTZAK EGITEKO ZAILTASUNA EDO EZINTASUNA
        
        Ingurunearekin normaltasunez komunikatzeko ezinntasunak arazoak planteatzen ditu estimuluak jasotzeko, ezagutzak jasotzeko eta garapen kognitiboa erdiesteko.
      - GIZARTETIK BAKARTZEA
        
        Komunikazio arazoak dituen batek baliteke ez ulertuari beldurra izatea edo mezua ematerako orduan duen zailtasunak aspertzea eta orduan bere baitan ixtea egotea eta egoera horien aurrean zer egin jakitea. Egoera hauetan, garrantzitsua da berarekin daudenak aurreezagutza batzuk eta sentsibilizatuak egotea.
- - - - Ikusmena %20 tik %30erakoa da. Bolumenak hobeto bereizten dira eta kooreak argi eta garbi ikusten ditu.
    - - Ikusmena %10tik %20rakoa da. Argiren aldera orientatzeko kapazak dira. Argia ikusten dute baina ez irudia.
    - - Ikusmena %30tik gorakoa da. Eskolatzea ahalbidetzen du, naiz eta batzuetan materiala egokitu beharko den (tinta berezia, tarte handiagoa karaktereen artean, zuzenketa optiko egokia etab)
    - - Ikusmena %10tik beherako da. Pertsona horiek ez dute ez argirik ez irudirik ikusten, hau da, ez dute ezer ere ez ikusten.
  - - - Galera 90dB baina handiagoa da. Honek mututasuna du lagun. Ezin da komunikatu.
    - - Galera 70dB-90dB arteko da. Zaratarenbat entzuten du baina ezin da ia komunikatu.
    - - Galera 40dB-70dB artekoa da. Zailtasunak eragiten ditu ulermenean eta hizkuntzaren garapenean.
    - - Galera 40 dB baino gutxiagokoa da. Ez du alterazio nabarmenik eragiten. Zerbait entzuten du.
  - - - Pertsona hauek urritasun bakoitzerako bereziki azaldutakoen ezaugarri bertsuak partekatzen dituzte.
    - - Hizkuntza berenganatu ostean
        gor-itsu geratu diren pertsonak dira.
    - - Desgitasuna hizketan ikasi aurrekoa da. Pertsona hauen mundua oso murritza da
- - - - AHOTSEZKO HAINBAT NAHASMENDU
        
        DISFONIA ORGANIKOAK
        
        DISFONIA FUNTZIONALAK
        
        AFONIA
        
        DISFONIA PSIKOGENOAK
        
        DISFONIA
        
        DISFONIA AUDIOGENOAK
      - AHOTSEKOO NAHASMENDUEN TRATAMENDUA
        
        LEHENGO URRATSA DA PERTSONA OHARTU DADILA NOLA HITZ EGITEN DUEN ETA ZER JOKABIDE JARRAITZEN DUEN HITZ EGITEAN.
        
        EGIN LASAITZE ARIKETAK. BEREZIKI AHOTSAREN EKOIZPENEAN PARTE HARTZEN DUTEN ATALETAN
        
        EGIN ARNAS ARIKETAK
        
        GIHARRAK LANTZEA: Aho fonazioko sistemaren eta horrekin lotura duten giharrak(sorbaldak, lepoa, aurpegia), ariketa eta masajeen bidez.
        
        AHOTSAREN INPOSTAZIOA: Pertsonari ahotsa modu egokian igortzen irakasten zaio.
      - JARIAKORTASUNAREN ALTERAZIOAK
        
        Jariakortasunaren alterazioetan sartzen dira diskurtsoaren erritmo anormala eragiten duten hizketaren adierazpenak. Alterazio oihkoenak toteltasuna edo disfemia da
        
        Disfemiak hobera egiten du irakurketarekin, nahiz eta kasu arin batzuetan justu kontrakoa gerta litekeen.
        
        Beste norbaitekin batera hitz egitean.
        
        Alkolohlarekin hobetzera egiten du, kontzientzia maila jaitsi egiten da.
      - HIZKETAREN ARTIKULAZIOKO PATOLOGIAK: Artikulazioko patologien artean sartzen dira hizkuntzaren artikulazio egokia ezabatzen, zailtzen edo oztopatzen duten alterazio guztiak
        
        DISLALIA
        
        DISARTRIA
        
        RINOLALIA
        
        DISGLOSIA
- - - - HIZKUNTZAREN GARAPENEKO NAHASMENDUAK
      - HIZKUNTZAREN NAHASMENDU ESKURATUAK
    - - HIZKUNTZAREN ATZERAPENA
      - HIZKETAREN ATZERAPENA
      - DISFASIAK
    - - NEUROLOGIKOAK
      - ANATOMIKOAK
      - GENETIKOAK
      - ORGANIKOAK
      - PSIKOLOGIKOAK
      - EMOZIONALAK
    - - AFASIA KASU OHIKOENAK
        
        BUREZUR-ENTZEFALOKO TRAUMATISMOA
        
        TUMOREAK
        
        BURMUINEKO ISTRIPU BASKULARRA
        
        INFEKZIOAK
        
        DEMENTZIAK
        
        SINTOMEK ERLAZIOA IZATEN DUTE LESIOA GERTATU DEN GARUNEKO EREMUAREKIN
        
        BROCAREN EREMUKO EDO EREMU MOTORREKO LESIOEK
        WERNICKEREN EREMUKO EDO ZENTZUMEN EREDUKO LESIOEK
        
        AFASIAKO KASUETAN HONAKO HAUEK EGOTEN DIRA KALTETUTA
        
        BARNE HIZKUNTZAREN ERAKETAN ERAGINA DUTEN AHALMENAK ETA GAITASUNAK (ANALIZIA, SINTEZIA, ABSTRAKZIOA SINBOLIZAZIOA ETA ABAR.)
        
        HITZEZKO MEZUA KODETZEKO ETA DESKODEATZEKO AHALMENA
        
        PENTSAMENDUAREKIN ETA ADIMENAREKIN LOTURA DUTEN FUNTZIOAK
        
        Afasiaren agerpena bat batekoa izaten da, eta erreabilitazioko tratamendu bat aplikatzea beharrezkoa izango da galdutako funtzioa berreskuratzeko, Helburu desberdinak planteatu ohi dira tratamenduaren fase edo aldi bakoitzean:
        
        Alde azpiakutua
        
        Egoeraren aldia
        
        Aldi akutua
        
        Ondorioen aldia
        
        AFASIA MOTA ZEHAZTEKO EBALUATU BEHAR DIREN ALDERDIAK
        
        10 more items...