Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
HEZKUNTZA BEREZIAREN HISTORIA Izan Taldea - Coggle Diagram
HEZKUNTZA BEREZIAREN HISTORIA
Izan Taldea
2. ETAPA:
“Hezkuntza Bereziaren hastapenak. Medikuak hezitzaile. Lehenengo hezkuntza- eskaintzak eta zerbitzuak”
XVIII. mendean kokatzen da, Frantzian gorrentzako, dirudunentzako zein txiroentzako, lehen eskola publikoa sortuz.
L'Epée-k
ikasle kopuru batek irakaskuntza jaso dezan sistema bat bultzatzeko beharra ikusi zuen. Haren lanak pertsona gorren hezkuntza aukerek onarpen unibertsala
izateko lagundu zuen, ikastetxeen sorrera bultzatuz.
XVII. mendearen amaieran Ingalaterran, Alemanian, Frantzian, Holandan eta Eskozian aho- eta esku-metodoekin lan egiten zuten gorrentzako eskolak zabaldu.
Valentin Haüy-k
(1745- 1822) erliebezko idazketa sortu eta itsua hezigarria dela aldarrikatu zuen.
1784an itsu gazteen institutua sortu zuen Parisen, bertan
Louis Braille-k
bere izena daukan itsuentzako irakurtzeko eta idazteko metodoa
sortu zuen.
Garai honetan
Philipe Pinel
medikuak desgaitasun intelektuala gaixotasun mentalaren mailatzat hartzen du.
XIX. mendearen hasieran,
Jean Itard
medikuak desgaitasuna duen pertsona batekin bere
lehen esperientzia hasi zuen, hezkuntza jaso ahal dutela frogatzeko
Jean Itard egindako ekarpenak
Gizon-emakumeek inguruaren eragina daukate. Hezkuntza on batekin haien aukerak ugariak dira.
Hezkuntza-metodoak diseinatzeko premia.
Gizon-emakumeen eboluzioa bultzatu eta pertsonak direla ulertu.
Hezkuntza-ekintzari buruzko behaketaren garrantzia.
J.Pestalozzi-k (
1746-1827) azpimarratzen du garapena harmonikoa izan behar dela eta giza jokabidearen aspektu intelektualak, etikoak eta praktikoak batera eboluzionatu behar dutela.
F. Fröebel-ek
(1782-1852) pertsonaren
batasun organikoan sinisten zuen eta haren ustez osotasun moduan sortu behar zen.
Pertsona etapaka garatzen da eta ingurunearekin interakzioan hezten da. Haren oinarrizko printzipio pedagogikoa “akzio-erreakzio eta integrazioaren” legean gauzatzen da.
Johan Jacobon Guggenbull
(1816-1863)
Desgaitasuna duten umeentzat irakaskuntza eta tratamendu medikorako zentro bat (Abendberg) sortu zuen 1842an.
Edouard Seguin
(1812-1880)
Hezkuntza Bereziari buruzko lehen lana idazten du: "Idioten tratamendu morala, higienea eta hezkuntza"
Pennsylvanian pertsona atzeratuentzako lehen eskola sortzen du, non giharrak eta zentzumenak entrenatzeko jardueren bidez, metodo fisiologikoa martxan jartzen duen
1866an desgaitasuna eta bere tratemendua metodo fisiologikoaren bidez argitaratzen du.
Samuel Howe
(1801-1876) medikuak itsuentzako babes-etxe bat sortzen du 1832an.
1848an desgaitasuna duten pertsonen hezkuntza publikoaren alde egiten du
1850ean Howe-k diru publikoarekin ordaindutako lehen barnetegia sortu zuen
4. ETAPA
: "Gizartera itzultzea eta hezkuntza-eskaintza espezifiko baten antolaketa"
Bigarren Mundu Gerra ostean (1945)
Horregatik, estatuak herritar guztien ongizateari erreparatzen hasten dio
Gizarte-zerbitzuen politikak definitzea
Erakunde espezializatuak sortzen dira askotan kolapsatuta egon arte
Estatuaren zerbitzuak garrantzia handia
dute
Desgaitasuna gaixotasun mentaletik bereizten da
Hezkuntza
Hezkuntza publikorako eskubidea
Hezkuntza Bereziaren eskolak zabaltzen dira. Hezkuntza etapa zen
Leku sendagarritzat eta terapeutikotzat hartzen dira
Ikasleak bi multzotan: hezigarriak eta hazigaitzak.
Ikasteko zailtasunak dituzten pertsonen hezkuntza, lanerako espezifikoki diseinatuta zegoen
Marianne Frostig: Ikusmen-pertzepzioaren ebaluazio-metodoa
Grace Fernald: irakurtzeko teknikak
1943 A. Struss eta H. Werner: ikasteko arazoen oinarri neurologikoak
1945 Espainia: Lehen Hezkuntzaren Legea
artikulua: desgaitasun bat duten haurrentzat zaintzeko eskola bereziak sortu behar dira
Bank Mikkelsen: pertsona guztiek zerbitzu berdinak erabiltzeko eskubidea defendatu zuen
Programek enplegu, konpetentzia soziala eta egokitzapen pertsonalerako egokiera azpimarratzen dute
Bigarren Mundu Gerra aurretik anormalatzat hartzen ziren pertsona baztertuak gerraostean aktiboki parte-hartzen dute herrialdearen berreraikuntzan, laneskuak egiten
3.ETAPA:
“Karitatetik bazterketara. Sailkapenetik eskaintza berezietara”
XVIII.Mendea
Estatu Batuetan 1870-1880tik hezkuntza-porrota moduan balioztatzen hasten dira
Hezkuntza-instituzioek ikasleak gazte edo nagusi bihurtzen direnean jarraitzeko zerbitzurik ez dute
Hezkuntza ematetik pietatea eta karitatea eskaintzera pasatzen da
Euskarri teoriko batzuk
F. Galton-ek 1869an herentzia eta adimena erlazionatzen ditu eta eugenesia kontzeptua sartu.
Henry H. Goddard (1912): desgaitasuna kontrolik gabeko ernalkortasunarekin, pobreziarekin, joera kriminalekin eta maila moral baxuarekin lotzen du
Alarma eugenesikoa
Degeneratutzat hartzen ziren pertsonak esterilizatu eta giltzapetzen zituzten
T. Gallaudet-ek 1817an sortu zuen Estatu Batuetako lehenengo “gorren hezkuntzarako Ameriketako erakunde iraunkorra”
1898an Italian, Maria Montessori-k Seguin-en hezkuntza-proposamenen jarraitzaileak eta medikuak, aldarrikatzen du
Eskola ortofrenikoa sortzen du desgaitasuna duten pertsonentzat.
Estatu Batuetan desgaitasuna duten pertsonak negatiboago epaitzen dira; Europan, ostera, hezkuntzaren zereginari dagokionez, itxaropen positiboagoa dago.
Mendearen bukaeran Estatu Batuetan eskola lagungarriak sortzen hasten dira
Bigarren Mundu Gerra baino lehen
1900ean lehen eskola publikoak irekitzen dira ume itsuentzat, gorputz-urrituentzat eta gela aurreratuak (azeleratuak) supergaituentzat.
1908an mintzairaren urritasuna duten haurren lehen erakundea sortzen da
Metodologia “eklektikoa” eta Seguin eta Montessoriren ideia batzuk erabili arren, oro har, esperientzia pragmatikoetan oinarritzen dira.
H. Simon-ek, lehen adimen-eskala argitaratzen du eta 1907an “Ume anormalak” deritzon testua argitaratzen du
L.W Terman-ek lehen adimen-testa estandarizatzen du eta “Adimen Kontzientearen” kontzeptua sortzen da.
“Anormaltzat” hartzen ziren pertsonak instituzionalizazioa aukerarik onena dela pentsatzen da
Bigarren Mundu Gerra hasi baino lehengo momentuetan Hezkuntza Berezia dagoeneko ez da esperimentutzat hartzen, baizik eta arlo pedagogikoaren oinarrizko elementutzat
Gero eta pertsona gehiago hartzen dira desgaitasun larriren batekin
Babes legala apur bat ematen da
E. H. Martens-ek Hezkuntza Bereziaren helburu orokorrak definitu zituen 1934an
1. ETAPA:
"Akabatuak eta baztertuak hasieran, giltzaperatuak gero"
Erdi Aroan kokatzen da
Anormalak deitzen zieten eta beldur soziala sortzen zuten
Zorotzat, heretikotzat, sorgintzat, delitugiletzat, alfertzat... hartzen ziren.
Estatu Modernoan
Harrera hobea onartzen zuten
Inozotzat hartzen zituzten eta karitatez tratatu
Desgaitasun bat duten pertsonen hezkuntzaren aldeko lehen urratsak
Fray Pedro Ponde de León-ek (1520-1584) gortasuna eta mututasuna erlazionatu
XVII. Mendean
Juan Pablo Bonet Letren erredukzioa eta mutuei hizketan irakasteko metodoa zabaldu
Babes-etxeak estatuaren eskura pasatu ziren
Giltzaperatzearen garaia hasi, ume abandonatuentzat, txiroentzat eta orduko era askotako biztanle marjinal guztientzat.
Vicente de Paul-ek asilo-baldintza haietan humanitatea sustatu
J.A. Commenio Didaktika Magna lanarekin hezkuntza emateko beharra adierazi
Garai horretan aberatsen pribilegio bat zen hezkuntza, eta irakasle eta eskola pribatuen bidez gauzatzen zen
XVIII. mendean
Instituzioak metodoak hobetu zituen, instituzioen barruan lekuguneak ezarriz