Gióng sinh ra trong một gia đình không khá giả và cách bà mẹ thụ thai gióng thần kì nhưng lên ba tuổi mà vẫn không biết nói biết cười, đặt đâu thì nằm đấy. Khi đất nước có giặc ngoại xâm, nhà vua bèn sai sứ giả đi khắp nơi tìm người tài giỏi cứu nước. Tiếng nói đầu tiên của Gióng cất lên xuất phát từ một tấm lòng yêu nước, khiến cho ta cảm phục biết bao. Từ sau khi gặp sứ giả, Gióng lớn nhanh như thổi, bà con trong làng cùng góp gạo nuôi lớn. Nhưng cơm ăn mấy cũng chẳng no, áo mặc mấy cũng chẳng vừa, bỗng chốc vươn vai thành tráng sĩ. Khi giặc đến gần bờ cõi, Gióng bỗng vươn vai trở thành tráng sĩ - mình cao hơn trượng, oai phong lẫm liệt. Tráng sĩ một mình đánh tan quân giặc, bảo vệ đất nước khỏi kẻ thù xâm lược. Sự ra đi của Thánh Gióng cũng thật đặc biệt: “Thánh Gióng một mình một ngựa, lên đỉnh núi, cởi áo giáp sắt bỏ lại, rồi cả người lẫn ngựa bay lên trời”. Đó là mong muốn bất tử hóa người anh hùng của nhân dân ta.