Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
URRITASUNA ETA HAUTATU BEHARA - Coggle Diagram
URRITASUNA ETA HAUTATU BEHARA
1.EKONOMIA ETA BIZITZA
EKONOMIAREN JATORRIA ETA BILAKAERA:
Produktuen soberakinak trukatzen hasi eta beranduago lanaren ordaina jaso (soldata).
Espezializazioarekin produkzioa eta kontsumoa handiagotu.
Ekonomiak geroz eta garrantzi handiagoa urteetan zehar.
Hasieran gizartea autokontsumista (behrrak asetzeko gauzak beraaiek egin).
DEFINIZIOA. ZERTARAKO BALIO DU EKONOMIAK?
Gizakion beharrizanak asetzeko eta gizartearen ongizatea lortzeko
Bizi garen mundua ulertzeko
Erabakiak hartzen laguntzeko
Definizioa: Eragile ekonomikoek, nola erabiltzen dituzten urriak diren baliabideak jarduera ekonomikoak garatuz aztertzen duen gizarte zientzia.
JARDUERA EKONOMIKOA:
Baliabide urriak eta erabilpen alterrnatiboak erabiliz beharrizanak asetzeko jarduera
EKONOMIAK BESTE ZIENTZIA BATZUEKIN DUEN LOTURA:
Soziologia, zuzenbidea eta historia
Estatistika eta matematika
Gizarte zientziek, gizakiak gizarte harremanetan duen jokabidea aztertu.
BEHARRIZANAK ETA MOTAK
BEHARRIZANEN SAILKAPEN MOTAK:
Mailaren arebera
Lehen mailakoak:
Biologikoak: elikatzea, jaztea, leku batean bizitzea
Hezkunzta...
Bigarren mailakoak: Kapritxoak, gizabanakoaren ongizatea areagotzen dutenak.
Sentitzen duenaren arabera
Norberaren beharrizanak: Naturalak (jatea) edo sozialak.
Gizartearen beharrizanak: Kolektiboak (garraioa) edo publikoa (orden publikoa)
URRITASUNA ETA BEHARRIZANA: Urritasuna eta beharrizanak kontzeptu erlatiboak. Hauek, momentu historikoen, gizarte mailaren, esparru geografikoaren eta garapen mailaren arabera aldatu. Beharrizanak mugagabeak. Aberastasuna handitu=beharrizanak handitu.
DEFINIZIOA: Zerbait falta izatea, gabezia izateko nahia.
BEHARRIZANAK ASETZEN DITUZTEN ONDASUN ETA ZERBITZUAK
DEFINIZIOA:
Zerbitzua: Beharrak asetzen dituen jarduera (objektu materiala sortu gabe)
Ondasuna: Beharrizana zuzenean edo zeharka asetu
ONDASUNEN SAILKAPEN MOTAK:
FUNTZIOAREN ARABERA
Kontsumo ondasunak: zuzenean asetu. Iraunkorrak (boligrafoa) / ez iraunkorra (donutsa)
Produkzio ondasuna: zhearka asetu (josteko makina)
Eraldaketaren mailaren arabera
Bitarteko ondasunak: ez daude prest kontsumorako (tela)
Azken ondasunak: kontsumitzeko prest (prakak)
Urritasunaren arabera
Ondasun ekonomikoak: jabea dute, ordaindu beharra (jertxea)
Ez ekonomikoak: mugagabeak, naturatik dohain lortu (eguzkiaren argia)
Haien arteko arteko erlazioaren arabera
Ondasun osagarriak: biak batera kontsumitu beharra (enea eta kolkau)
Ondasun ordezkagarriak: behar bera asetu (kafe edo kolakau)
Ondasun independienteak: zerikusirik ez (prakak eta boligrafoa)
Erabileraren arabera
Ondasun pribatuak (etxea)
Ondasun publikoa (parkea)
AUKERAKOSTUA
DEFINIZIOA: aukeratzen ez dugun aukera
BALIABIDEEN URRITASUNA ETA HAUTATU BEHARRA
AUKERATU BEHARRA
Produzitu behar diren ondasun eta zerbitzuak aukeratu.
ERAGIELE EKONIMIKOAK
Familiak: Sarrera mugatuak.
Enpresak: Kapitala mugatua
Sektore publikoa: Gobernu zentrala, komunitate autonomoak, diputazioak eta udalak.
BALIABIDE URRIAK
Baliabideak behar ondasun eta zerbitzuak lortzeko. Hauek mugatuak, beharrizanak baino handiagoak.