Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
WESELE pobierz - 2023-09-17T160645.470 - Coggle Diagram
WESELE
GENEZA:
- Inspiracją było
wesele Lucjana Rydla z chłopką
, które odbyło się
20 listopada 1900 roku w Bronowicach
- Napisany utwór wywołał skandal, ponieważ bohaterów łatwo było rozpoznać wśród gości weselnych
- Utwór został napisany między
końcem listopada 1900 roku a połową marca 1901 roku
ŚWIAT PRZEDSTAWIONY:
Czas:
Noc listopadowa 1900 roku
Miejsce:
bronowicka chata
Wątek:
Społeczeństwo Polskie początku XX wieku
EPOKA:
MŁODA POLSKA
BOHATEROWIE:
REALISTYCZNI:
GOSPODARZ (WŁODZIMIERZ TETMAJER)
malarz, od 10 lat żonaty z chłopką, cieszący się uznaniem, prostolijny, niezdecydowanie, brak konsekwencji w działaniu
GOSPODYNI (ANNA Z MIKOŁAJCZYKÓW TETMAJEROWA)
siostra panny młodej, wzorowa gospodyni, zajmuje się domem i gospodarstwem, ale to wraz z mężem podejmuje najważniejsze decyzje
PAN MŁODY (LUCJAN RYDEL)
pisarz młodopolski, inteligent szlacheckiego pochodzenia, jest zachwycony żoną,
postrzega wieś przez pryzmat swoich własnych wyobrażeń, które daleko odbiegają od rzeczywistości. Nie rozumie praw i obyczajów panujących na wsi.
PANNA MŁODA (JADWIGA Z MIKOŁAJCZYKÓW RYDLOWA)
chłopka z Bronowic, młoda, piękna, elegancka i pełna wdzięku. Rezolutna i pełna dystansu do tego, co się dzieje. Zamierza być wspaniałą gospodynią jak jej siostra
POETA (KAZIMIERZ PRZERWA-TETMAJER)
znany poeta,
dekadent
. Flirtuje z Maryną, ale bardziej interesuje go poetycka dusza Racheli. Jest
sztuczny i bierny
, a próbując znaleźć smutek w tym wszystkim,
traci szczerość uczuć, prawdziwość i autentyczność przeżyć
DZIENNIKARZ (RUDOLF STARZEWSKI)
związany z konserwatystami krakowskimi-
Stańczykami
, ma
pobłażliwy stosunek do chłopów
, nie traktuje ich jako narodowości. Marzy, aby
polska wieś była spokojna
, gdzie można się udać nie martwiąc się o politykę
RACHELA (JÓZEFA "PEPKA" SINGER)
córka karczmarza z Bronowic, jako jedyna widzi w weselu
poezję
, jest nadwrażliwa,
artystka przeżywania
, sama nie tworzy poezji, ale ją czuje
ŻYD (HIRSZ SINGER)
karczmarz z Bronowic, przychodzi na wesele, mimo że nie jest tam przez wszystkich mile widziany, ocenia nienaturalne zachowanie Pana Młodego i jego zachwyt ludem. Jest
rzeczowy, konsekwentny, zawsze pilnuje swoich interesów. Kocha córkę i rozumie jej indywidualność
CZEPIEC (BŁAŻEJ CZEPIEC)
ma cechy idealnego chłopa-kosyniera: interesuje się polityką, jest odważny i porywczy, zawzięty, uparty, najpierw działa, potem myśli
NOS (TADEUSZ NOSKOWSKI)
uosobienie Młodej Polski: pijak, cięgle znudzony i zmęczony, egoistyczny, nieprzystosowany do życia, pozbawiony woli walki, słaby, ambiwalentny bohater
FANTASTYCZNI:
CHOCHOŁ
idea odrodzenia, możliwość zmartwychwstania
. Druga warstwa znaczeniowa to
upadek, marazm, bierność
STAŃCZYK
błazen ostatnich trzech Jagiellonów,
symbol mądrości politycznej
RYCERZ (ZAWISZA CZARNY)
symbol
potęgi, męstwa duchowego
HETMAN (BRANICKI)
symbol
szlacheckiej prywaty, kosmopolityzmu
WERNYHORA (WIESZCZ UKRAIŃSKI)
symbol
nadziei, wezwania do walki
UPIÓR (JAKUB SZELA)
symbol
krwawej zemsty chłopów na szlachcie
WIDMO
symbol
romantycznej miłości silniejszej od śmierci
MITY POLSKIEJ WSI:
MIT ARKADYJSKI
(wieś to miejsce ucieczki od złowrogiego świata- Dziennikarz)
MIT PIASTOWSKI
(chłop jest spadkobiercą, co podnosi prestiż wsi- Gospodarz)
MIT WSI BAJECZNIE KOLOROWEJ
(miejsce świątecznej zabawy, kolorowych strojów, odmiennej obyczajowości- Pan Młody)
MIT RACŁAWICKI
(chłop jako niezniszczalny wojownik walczący o wolność Narodu)
SYMBOLIKA W WESELU:
PRZEDMIOTY:
Złota podkowa
symbol szczęścia, ale także egoizmu, zapomnienia o interesach
Złoty róg
wezwanie Polaków do walki
Czapka z pawim piórem
lekkomyślność, głupota
Sznur
utracona szansa, zniewolenie
Bronowicka chata
symbol Polski, znak ocalenia
Chocholi taniec
zamknięty krąg bierności Narodu, bezczynność, uśpienie, apatia
DUCHY:
Widmo- Marysia
wspomnienie miłości sprzed lat
Stańczyk- Dziennikarz
krytyka postawy Dziennikarza, jego nihilizmu, bierną postawę, przypomina o narodowych świętościach
Rycerz- Poeta
tęsknota za miarą rycerską
Hetman- Pan Młody
zdrada własnego stanu, skłonność do zdrady narodowej
Upiór- Dziad
wspomnienie rabacji galicyjskiej
Wernyhora- Gospodarz
wyznaczenie Gospodarza na przywódcę narodu
CHŁOPI I INTELIGENCJA W WESELU:
CHŁOPI:
Realizm, otwartość, ciekawość świata, egoizm, przywiązanie do wartości materialnych, ambicja i poczucie własnej wartości, siła, energia, brak samodzielności, potrzeba przywództwa
INTELIGENCJA:
Poczucie wyższości nad chłopami, niechęć i niezrozumienie, ludomania, obawa przed powtórzeniem się historii, poczucie wypalenia dekadenckiego, znudzenie życiem, niezdolność do podjęcia czynu, brak poczucia odpowiedzialności za sprawę narodową
MOTYWY:
LITERATURA
OJCZYZNA
POWSTANIE
WIEŚ
DEKADENTYZM
TANIEC
MIŁOŚĆ
PROBLEMATYKA:
Wesele to dramat o tematyce
narodowej
, gdzie ukazany jest
obraz i ocena polskiego społeczeństwa w czasie rozbiorów
.
Inteligencja
nie zna wiejskich zwyczajów, lekceważy chłopów. Są jedynie zachwyceni ich wyglądem. Doskonale zdają sobie z tego sprawę, ale nie robią nic w tym kierunku.
Chłopi
natomiast mają siłę ducha i walki, ale
brakuje im przywódcy
. Byli pewni, że to inteligencja weźmie na siebie ten ciężar. Ostatnia scena ukazuje
niemoc społeczeństwa
.
Mimo to jest nadzieja, że spod słomianej warstwy na wiosnę wyłoni się piękny kwiat.
