Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
HEZKUNTZA BEREZIAREN HISTORIA - Coggle Diagram
HEZKUNTZA BEREZIAREN HISTORIA
1.2. HEZKUNTZA BEREZIAREN HASIERA ETA EBOLUZIOA
1.2.1 Historian zehar Hezkuntza Bereziak izan dituen inertziak eta eboluzioa
Lau etapa
Karitatetik bazterketara. Sailkapenetik eskaintza berezietara
Estatu Batuetan 1870- 1880tik hasita eskolak bizi osorako babes- instituzioak bihurtzen dira.
Hezkuntza ematetik pietatea eta karitatea eskeintzera pasatzen da. Atzeratasuna zuten pertsonak gurasoen pekatuengatik errugabeko biktikmak bezala zeuden ikusiak.
Teoria ezberdinak sortu
F. Galton: Adimena herentziarekin erlazionatzen du.
Henry H. Goddard: “Anormaltasuna”k
honako aspektu hauekin lotura duela kontuan hartzen hasten da: kontrolik gabeko ernalkortasunarekin, pobreziarekin, joera kriminalekin eta maila moral baxuarekin.
T. Gallaudet: 1817an sortu zuen Estatu Batuetako lehenengo gorren hezkuntzarako Amerikako erakunde iraunkorra.
Cattell: test mentalaren kontzeptua.
E. H. Martens: Hezkuntza Bereziaren helburu orokorrak definitu zituen 1934an.
Dinamika horren ondorioz milaka pertsona baztertu ziren gizartetik, eta nahiz eta probak geroago gezurtatu, sortutako arreta-ereduak denboraldi luze batean
iraun zuen.
Gizartera itzultzea eta hezkuntza-eskaintza espezifiko baten antolaketa
Estatuaren zerbitzuak
Erakunde espezializatuak
Zerbitzuen gainerako politikak
Hezkuntza prozesuetarako eskaintza eta ereduak egin eta diseinatu
Hezkuntza Berezia hezkuntzaren etapa bat, hezigarrien eta hezigaitzen kontzeptua mantendu arren.
Hezkuntza bereziaren aldeko asmoak
Gorputzaren erabilera eraginkorra
Garapen soziala erraztu, komunitatean bizitzen ikasiz
Irudimen garapena eta ideien antolaketa
Adierazpen pertsonala erraztu taldeen aurrean
Orduen garbiketa eta higiene autonomia
Ezakutzak handitu
"Atzeratu arinentzako" helbururak (Kirk eta Johnson)
Ohitura osasuntsuak garatu
Gai praktikoetan gutxieneko maila lortu
Independentzia eta segurtasun emozionalaren garapena
Aisialdian probetxusko jarduerak praktikatu
Bizimodua ateratzeko parte-hartzea ikasi
Komunitatean bizi/ parte-hartu
Konpetentzia sozialak garatzeko kideekin hezi
Gizarte eta hezkuntza-erantzun berriak
Giza eskubideen aldarrikapen unibertsala (Nazio batuen erakundea)
Hezkuntza bereziaren eskolen sorrera
"Anormalentzako" erakundeen miseria dela eta gurasoen mugimenduak eman
AEB, eskola aldenduak, baina berdinak, definizioz desberdinak
Psikologiaren hasiera
J.Piaget: oinarritze psikologikoak.
E.Claparede: psikologia ebolutiboaren oinarriak.
Europan, normalizazio kontzeptua (Bank, Mikkelsen, 1954)
Ikasketa eta teoria berriak
EBn buruz atzeratuen aldeko mugimendu soziala (1960-70)
Aldaketak "anormalentzako" zerbituak antolatzeko eta diagnostikatzeko
1968
Komunitatean oinarritutako zerbitzuen premia
Adimen urritasuna zuten pertsonen eskubide orokorren eta berezien deklazioa
Gizarte zerbitzuen politika berriak
Hezkuntza Bereziaren hastapenak. Medikuak hezitzaile. Lehenengo hezkuntzaeskaintzak eta zerbitzuak.
XVIII.mendean gorrentzako, dirudunentzako
zein txiroentzako, lehen eskola publikoa sortu zen Frantzian
J. Pestalozzi-k:
azpimarratzen du garapena harmonikoa izan behar dela.
Jean Itard:
adimen urritasuna zuen pertsona batekin bere
lehen esperientzia hasi zuen, hezkuntza jaso ahal dutela frogatzeko
Egindako ekarpenak
Giza harremana
Hezkuntza-metodoak diseinatzeko premia
Ikasleen hipotesi positiboak
Zentzumenak, autonomia, trebetasun sozialak, komunikazioa eta mintzairaren garapena landu
Gizon-emakumeen eboluzioa bultzatu
Gizon-emakumeek inguruarekiko eragina
Hezkuntza-ekintzari buruzko behaketaren garrantzia
F. Fröebel-ek:
pertsonaren batasun organikoan sinisten zuen.
Philipe Pinel
medikuak: egindako lana nabarmena --> idiozia gaixotasun mentalaren mailatzat hartzen du.
Jean Étienne
esaldi hau nabarmentzen zuen "Zoroa aberats suntsitua da":Idiota jaiotzez pobrea da.
Valentin Haüy-k:
erliebezko idazketa sortu eta itsua hezigarria dela aldarrikatu zuen.
Louis Braille-k
: bere izena daukan itsuentzako irakurtzeko eta idazteko metodoa sortu zuen
Samuel Howe:
itsutasuna zuten pertsonentzako babesetxe bat sortzen du 1832an, geroago, “Perkins Instituzio” moduan ezaguna
L’Epée-k
: Desgaitasun auditiboa zuten pertsonen hezkuntza-aukerek onarpen unibertsala izateko lagundu zuen.
Edouard Seguin
: Hezkuntza Bereziari buruzko lehen lana idazten du.
Johan Jacobo Guggenbull:
adimen urritasuna zuten umeen irakaskuntza eta tratamendu medikorako zentro urriko umeen irakaskuntza eta tratamendu medikorako zentro bat (Abendberg) sortu zuen--> Hezkuntza trinkoa proposatzen du
Akabatuak eta baztertuak hasieran, giltzaperatuak gero
Antzinako gizarteetan (Espartan, Erroman…) akastun-anormalak modu desberdinetan ikusten ziren. Erlijio-ideien eragina galtzearekin batera Pizkundera pasatu ginen
Fray Pedro Ponde de León-ek (1520-1584) gortasuna eta mututasuna erlazionatu zituen XVI. Gorrei zuzendutako irakaskuntzaren haslea izan zen bere ahozko metodoaren bidez
XVII. mendean, Juan Pablo Bonet-ek bere metodoa zabaldu zuen Letren erredukzioa eta mutuei hizketan irakasteko artea izeneko lanean.
XVII. mendeko absolutismoan, babes-etxeak estatuaren eskura pasatu ziren eta “giltzaperatzearen garaia” izan zen.
Vicente de Paul-ek (1581-1660) asilo-baldintza haietan humanitatea sustatu nahi izan zuen eta hezkuntza esperientzia batzuk bultzatu zituen.
J.A. Commenio-ren (1657) Didaktika Magna izeneko lanak denontzako hezkuntza emateko beharra adierazi zuen.
J. R. Orcasitas-ek (1990: 795 eta hurrengoak) J. A. Commenio-k egindako ekarpenarenen artean: XVIII. mendean, Instituzioak (arrazoi nagusiaren adierazgarria) metodo sailkatzaileak hobetu zituen
Eboluzio-ardatzak
“Mamuak” izatetik eskubide osoa duten herritarrak izatera.
Logikarekin aurkezteko, gizarte-inguruneko desberdintasun eta jarreren balio soziala kontuan izan behar
Diferentzien ulerkuntza sozialak markatu eta mugatu egin ditu Hezkuntza Berezia sortzeko eta garatzeko bideak
Instituzio espezifiko edo espezializatuen sorrera
Desberdintzat jo izan diren pertsona gutxietsien haserre historikoa
Pertsona desberdinak gizazpiko pertsonatzat, mehatxutzat hartu izan dira
SARRERA
Hezkuntza Bereziari buruzko historia jorratzerako Galarretak 1999. urtean egindako testua oinarri izango da
Historian zehar egon den eboluzioa ikusiko da. Hitz gabeko pertsonak izatetik iritzia duten pertsonak izatera.
XIX. mendean Itard medikuak basoan aurkitutako mutikoarekin izandako hezkuntza-interbentzioa
Warnock Txostena argitaratzeak ekarri zuen pentsamendu-aldaketa gogora ekartzen du. Bertan, hezkuntza-premia berezien kontzeptua sortzen da.
Orcasitas-ek Hezkuntza Bereziaren historian izan diren momenturik garrantzitsuenak laburtzen ditu
