Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
โรคธัยรอยด์ระหว่างตั้งครรภ์ (Thyroid disease during pregnancy ), สุภิญญา…
โรคธัยรอยด์ระหว่างตั้งครรภ์ (Thyroid disease during pregnancy )
Hyperthyroidism
ผลของการตั้งครรภ์ต่อโรค Hyperthyroidism
ภาวะ Thyroid storm
ผลของ Hyperthyroidism
ทารก
ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์
มีภาวะ Hyper-Hypothyroidism
นำหนักตัวน้อย
มารดา
คลอดก่อนกำหนด
ความดันโลหิตสูงร่วมกับการตั้งครรภ์
แท้ง
อาการและอาการแสดง
ต่อมธัยรอยด์โต อ่อนเพลีย ขี้ร้อน ขี้หงุดหงิด กระวนกระวาย ตกใจง่าย ตาโปน
หัวใจเต้นเร็ว ใจสั่น
Pulse pressure กว้าง (> 40 mmHg)
มี Late or Presystolic murmur
อาจพบ Atrial fibrillation
Heart failure
กล้ามเนื้ออ่อนแรง สั่น ผิวหนังอุ่นชื้น
Onycholysis
หิวบ่อย น้ำหนักลด เบื่ออาหาร
มีอาการคันและผื่นแพ้แสง
การประเมินและวินิจฉัย
การตรวจร่างกาย
-ต่อมธัยรอยด์โต
-ตาโปน
-PR > 100 T/min
-กล้ามเนื้ออ่อนแรง
-มือสั่น(tremor)
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
-Thyroid function
-TSH ต่ำ
-T3 & T4 สูง
การซักประวัติ
-ประวัติเป็นธัยรอยด์ในครอบครัว -ประวัติการเจ็บป่วย การรักษา
-อาการและอาการแสดงของ
โรคธัยรอยด์
พยาธิสรีรภาพ
ต่อมโตกดทับหลอดลมหรือหลอดอาหาร
ทารกอาจได้รับอาหารและออกซิเจนไม่เพียงพอ
อวัยวะต่างๆ มีการทางานเพิ่มขึ้น
ทารกมีภาวะ Hyperthyroidism
ต่อมธัยรอยด์ทางานมากเกินไป
ต่อมธัยรอยด์ ของทารกทางานน้อยกว่าปกติ
hCG มีโครงสร้างคล้าย TSH ไปจับกับ TSH receptor ทำหน้าที่ควบคุมการเผาผลาญของร่างกาย
การรักษา
ยากลุ่ม Thionamides
-ใช้ลดอาการใจสั่นหรือชีพจรเต้นเร็ว
-ควรให้ในระยะสั้น และหยุดยาก่อนคลอด
-ภาวะแทรกซ้อนที่พบ ได้แก่ อาการทางผิวหนัง เช่น ผื่นแดง คัน หรือ มีไข้ คลื่นไส้
-ภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง ซึ่งสัมพันธ์กับขนาดของยาและมักพบในรายที่มีอายุ > 40 ปี คือ Agranulocytosis
การรักษาด้วยวิธีอื่นๆ
การผ่าตัด : ในรายที่รักษาด้วยยาแล้วไม่ได้ผล มีภาวะแทรกซ้อนจากยารุนแรง ต่อมโตมากจนทำให้เกิดอาการหายใจลำบากจะทาเมื่อสตรีตั้งครรภ์อยู่ในภาวะ Euthyroid หากจำเป็นต้องผ่าตัดควรทาในช่วงไตรมาสที่ 2 หรือภายหลังคลอดจะดีกว่า
การรักษาด้วยไอโอดีนกัมมันตรังสี (radio active iodine) : ห้ามทำในสตรีตั้งครรภ์ และระยะให้นมบุตร เพราะมีผลทำลายต่อมธัยรอยด์ของทารกด้วย
สาเหตุ
Molar pregnancy
Trophoblast
Graves’ disease
การพยาบาลสตรีที่มีภาวะ Hyperthyriodism
ระยะคลอด
เตรียมช่วยคลอดโดยให้ออกแรงเบ่งน้อยที่สุดเพื่อลดการทำงานของหัวใจ
ดูแลความสุขสบายของร่างกายและอวัยวะสืบพันธุ์
ประเมินความก้าวหน้าของการคลอด ได้แก่ Uterine contraction, PV, FHS
ดูแลเรื่อง Pain management
ประเมินอาการและอาการแสดงของภาวะ Thyroid storm
ให้การพยาบาลด้วยความนุ่มนวล เข้าใจและยอมรับการเปลี่ยนแปลงต่างๆ
ประเมินสัญญาณชีพและอาการผิดปกติที่อาจเกิดขึ้น
ระยะหลังคลอด
แนะนำการดูแลทารกแรกเกิดและการเลี้ยงบุตรด้วยนมมารดา
รายที่ได้รับยาต้านธัยรอยด์ในปริมาณที่เหมาะสม สามารถเลี้ยงบุตรด้วยนมมารดาได้
ประเมินภาวะสุขภาพของทารกแรกเกิด
ดูแลให้ได้รับยาตามแผนการรักษา
ประเมินสัญญาณชีพ โดยเฉพาะ PR, RR
แนะนำการวางแผนครอบครัว โดยเว้นระยะการมีบุตรอย่างน้อย 2 ปี
ดูแลให้พักผ่อนอย่างเพียงพอ จัดท่านอน Semi fowler
ระยะตั้งครรภ์
อธิบายเกี่ยวกับพยาธิสภาพ การดำเนินของโรค สาเหตุ อาการและอาการแสดง
ภาวะแทรกซ้อน การรักษา การพยาบาล
อธิบายให้เข้าใจว่าอาการตื่นเต้นตกใจง่าย ขี้หงุดหงิด โมโหง่าย ฯลฯ เป็นอาการที่พบได้
ของภาวะโรค
แนะนำการปฏิบัติตัว ได้แก่
รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ ทีละน้อยๆ แต่บ่อยครั้ง และดื่มน้ำอย่างเพียงพอ
หลีกเลี่ยง ชา กาแฟ และแอลกอฮอล์
พักผ่อนอย่างเพียงพอ การทำกิจกรรมจะทำให้ร่างกายมีการเผาผลาญมากขึ้น
รักษาความสะอาดของร่างกาย
ระวังการเกิดอุบัติเหตุ เนื่องจากการมีกล้ามเนื้ออ่อนแรง หรือมือสั่น
สังเกตและนับลูกดิ้น
ระยะตั้งครรภ์
จัดสิ่งแวดล้อมให้สงบ
รับประทานยาตามแผนการรักษาและสังเกตอาการแพ้ยา
สังเกตอาการผิดปกติ
การมาตรวจตามนัด
Hypothyroidism
ผลของการตั้งครรภ์ : Hypothyroidism
โดยทั่วไปการตั้งครรภ์ไม่มีผลต่อโรค
แต่ในรายที่มีแอนติบอดีย์ต่อธัยรอยด์จะทำให้ปรากฎภาวะพร่องธัยรอยด์ได้ชัดเจนขึ้นในช่วงตั้งครรภ์
ผลของ Hypothyroidism
มารดา
แท้ง / รกลอกตัวก่อนกำหนด
PIH / Anemia / PPH
ทารก
เจริญเติบโตช้าในครรภ์
น้ำหนักตัวน้อย
Fetal distress/ death
มีภาวะ Hypothyroidism
แต่กำเนิด
อาการและอาการแสดง
-PR ช้า / RR ช้า
-ท้องผูก/ท้องอืด/อ่อนเพลีย
-เสียงแหบ บวมที่หนังตาบนและมือ กดไม่บุ๋ม
ขี้หนาว เซื่องซึมและประจำเดือนมาผิดปกติ
-เบื่ออาหาร น้ำหนักเพิ่ม
-ผมหยาบ เล็บเปราะ ผิวแห้ง
-อาการรุนแรง..Myxedema coma จะมีอาการอุณหภูมิร่างกายต่า
หัวใจเต้นช้า deep tendon reflex ช้าหรือหายไป ความรู้สึกตัวลดลง
การประเมินและการวินิจฉัย
การตรวจร่างกาย
น้ำหนักเพิ่ม ผมร่วง เล็บเปราะ
หักง่าย ผิวหยาบ PR < 60-80 T/min T ต่ำ reflex ช้า
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Thyroid function TSH สูงT3 & T4 ต่ำ
Myxedema coma Na, BS ต่า O2 ในเลือดต่ำ CO2 ในเลือด สูง
การซักประวัติ
ประวัติธัยรอยด์ใน
ครอบครัว
ประวัติรักษาธัยรอยด์
S & S ของโรคขี้หนาว
ตะคริว ท้องผูก ผิวแห้ง
พยาธิสรีรภาพ
การเผาผลาญลดลง
การทำงานของอวัยวะของ
ร่างกายช้าลง
ฮอร์โมนธัยรอยด์สร้างน้อยลง
ภูมิต้านทานของร่างกายลดลง
การรักษา
การให้ไอโอดีนเสริมในการตั้งครรภ์ปกติ
การรักษาด้วยธัยรอยด์ฮอร์โมน ยาที่ใช้ คือ Thyroxine* ขนาด 0.2-0.25 mg
สาเหตุ
เกิดจากต่อมธัยรอยด์เอง เช่น Hashimoto’s thyroiditis
เกิดจากการรักษาภาวะต่อมธัยรอยด์เป็นพิษ
การพยาบาล
ระยะตั้งครรภ์
การออกกาลังกายที่เหมาะสมอย่างสม่ำเสมอ
รับประทานยาตามแผนการรักษา
นอนหลับพักผ่อนอย่างเพียงพอ ทำจิตใจให้สบาย
แนะนำให้มาตรวจครรภ์ตามที่แพทย์นัดอย่างสม่ำเสมอ
รับประทานอาหารให้ครบหมู่ เพิ่มอาหารที่มีวิตามินและเหล็กสูง
ติดตามผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ ได้แก่ ระดับ serum TSH และ
T3+T4 เป็นระยะอย่างต่อเนื่อง
อธิบายพยาธิสภาพ สาเหตุ อาการและอาการแสดง
ภาวะแทรกซ้อน การรักษา การพยาบาล
ระยะคลอด
เฝ้าระวังการเกิดภาวะ Myxedema coma
ระยะหลังคลอด
ให้คำแนะนำเช่นเดียวกับมารดาหลังคลอดปกติ เน้น เรื่องการรับประทานยา แนะนำให้สังเกตอาการและอาการแสดงของภาวะโรค การรักษาด้วยยาเลี้ยงบุตรด้วยน้ านมแม่ได้
สุภิญญา ล้อศิริรัตน์ 641210174