là phương pháp sử dụng có mục đích, có kế hoạch các giác quan (có khi dùng cả những phương tiện kĩ thuật như: máy ảnh, máy quay phim,...) để ghi nhận, thu thập những biểu hiện của các hiện tượng, quá trình giáo dục, nhằm khai thác những thông tin cần thiết phục vụ cho việc đánh giá thực trạng và đề xuất những giải pháp tương ứng hoặc kiểm chứng cho lý thuyết, cho giả thuyết khoa học