Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Phương pháp và kĩ thuật dạy học, (Một số kĩ thuật dạy học) - Coggle Diagram

- - - - Phương pháp dạy học trò chơi
        
        Phương pháp dạy học theo nhóm
        
        khái niệm: là một trong những hình thức giảng dạy hướng học sinh vào môi trường học tập tích cực. Khi áp dụng phương pháp dạy học này, học sinh được chia theo từng nhóm nhỏ, thầy cô sẽ đưa ra từng chủ đề và việc của mỗi nhóm là cùng nhau nghiên cứu giải quyết chủ đề mà giáo viên đã đặt ra.
        
        Nhược điểm
        
        1 more item...
        
        1 more item...
        
        Cách tiến hành
        
        Hướng dẫn học sinh trước khi tổ chức thảo luận
        
        . Kiểm soát chặt chẽ hoạt động nhóm
        
        Phân chia nhóm phù hợp
        
        Tổ chức đánh giá, khen thưởng sau tiết học
        
        Chuẩn bị hệ thống câu hỏi hợp lý
        
        Phương pháp dạy học thực hành
        
        Phương pháp dạy dựa trên dự án
        
        Phương pháp giải quyết vấn đề
        
        Phương pháp vấn đáp
        
        Đặc điểm
        
        Phương tiện giao tiếp là lời nói, có sự hỏi đáp giữa giáo viên và học sinh, đặtcâu hỏi – trả lời.
        
        Có tính khích lệ là vai trò chủ đạo của giáo viên, giúp cho học sinh hoạt động có tính tự giác, tự lực, tích cực tham gia vào quá trình vấn đáp
        
        Khái niệm: Phương pháp vấn đáp là phương pháp hỏi đáp trong dạy học, trong đó giáo viên đặt ra câu hỏi, khích lệ và gợi mở để học sinh dựa vào kiến thức đã học mà trả lời nhằm rút ra những kiến thức mới hay củng cố hoặc kiểm tra.
        
        Phương pháp sơ đồ tư duy
  - - - Phương pháp dạy học hiệu quả giúp người dạy và người học cùng đạt được mục tiêu đã đề ra ban đầu, tăng sự tương tác và đồng nhất trong quá trình học
        
        Là sự thống nhất đồng đều giữa phương pháp dạy và phương pháp học để cùng hướng đến một kết quả tốt nhất.
        
        Phương pháp dạy học bao gồm hai mặt là mặt bên trong và mặt bên ngoài, yêu cần cần có sự phối hợp đồng đều nhất để đem lại hiệu quả tốt.
        
        Có được sự thống nhất về mặt logic trong nội dung bài học và trong nhận thức của học sinh.
        
        Có tính khách quan bởi tác động của các yếu tố bên ngoài và cũng mang tính chủ quan.
        
        Chịu sự chi phối trực tiếp từ nội dung, các hoạt động và mục đích giảng dạy.
        
        Có được sự thống nhất từ các cách thức dạy học và phương tiện dạy học.
        
        Hiệu quả đạt được cuối cùng quyết định bởi trình độ chuyên nghiệp của người dạy học.
        
        Đa dạng các phương pháp cho người dạy học có thể lựa chọn và tham khảo.
        
        Các phương pháp ngày càng có sự hoàn thiện và phát triển không ngừng để phù hợp với nhu cầu của từng nhóm đối tượng.
- - - - Khái niệm:Động não (công não) là một kỹ thuật nhằm huy động những tư tưởng mới mẻ, độc đáo về một chủ đề của các thành viên trong thảo luận. Các thành viên được cổ vũ tham gia một cách tích cực, không hạn chế các ý tưởng (nhằm tạo ra “cơn lốc” các ý tưởng). Kỹ thuật động não do Alex Osborn (Mỹ) phát triển, dựa trên một kỹ thuật truyền thống từ Ấn độ.
      - Quy tắc của động não
        
        Không đánh giá và phê phán trong quá trình thu thập ý tưởng của các thành viên;
        
        Liên hệ với những ý tưởng đã được trình bày;
        
        Khuyến khích số lượng các ý tưởng;
        
        Cho phép sự tưởng tượng và liên tưởng
      - Các bước tiến hành
        
        Người điều phối dẫn nhập vào chủ đề và xác định rõ một vấn đề;
        
        Các thành viên đưa ra những ý kiến của mình: trong khi thu thập ý kiến, không đánh giá, nhận xét. Mục đích là huy động nhiều ý kiến tiếp nối nhau;
        
        Kết thúc việc đưa ra ý kiến;
        
        6 more items...
      - ưu điểm
        
        Dễ thực hiện;
        
        Không tốn kém;
        
        Sử dụng được hiệu ứng cộng hưởng, huy động tối đa trí tuệ của tập thể;
        
        Huy động được nhiều ý kiến;
        
        Tạo cơ hội cho tất cả thành viên tham gia.
      - Nhược điểm
        
        Có thể đi lạc đề, tản mạn;
        
        Có thể mất thời gian nhiều trong việc chọn các ý kiến thích hợp;
        
        Có thể có một số HS “quá tích cực”, số khác thụ động. Kỹ thuật động não được áp dụng phổ biến và nguời ta xây dựng nhiều kỹ thuật khác dựa trên kỹ thuật này, có thể coi là các dạng khác nhau của kỹ thuật động não.
    - - Kĩ thuật khăn trải bàn
        
        Khái niệm:Là hình thức tổ chức hoạt động mang tính hợp tác kết hợp giữa hoạt động cá nhân và hoạt động nhóm
        
        Kích thích, thúc đẩy sự tham gia tích cực
        
        Tăng cường tính độc lập, trách nhiệm của cá nhân HS
        
        Phát triển mô hình có sự tương tác giữa HS với HS
        
        Các tiến hành
        
        Hoạt động theo nhóm (4 người / nhóm) (có thể nhiều người hơn)
        
        Mỗi người ngồi vào vị trí như hình vẽ minh họa
        
        Tập trung vào câu hỏi (hoặc chủ đề,…)
        
        Viết vào ô mang số của bạn câu trả lời hoặc ý kiến của bạn (về chủ đề…). Mỗi cá nhân làm việc độc lập trong khoảng vài phút
        
        Kết thúc thời gian làm việc cá nhân, các thành viên chia sẻ, thảo luận và thống nhất các câu trả lời
        
        Viết những ý kiến chung của cả nhóm vào ô giữa tấm khăn trải bàn (giấy A0)
        
        Ưu điểm
        
        Kĩ thuật này giúp cho hoạt động nhóm có hiệu quả hơn, mỗi học sinh đều phải đưa ra ý kiến của mình về chủ đề đang thảo luận, không ỷ lại vào các bạn học khá, giỏi.
        
        Kĩ thuật này áp dụng cho hoạt động nhóm với một chủ đề nhỏ trong tiết học, toàn thể học sinh cùng nghiên cứu một chủ đề.
        
        Sau khi các nhóm hoàn tất công việc giáo viên có thể gắn các mẫu giấy “khăn trải bàn” lên bảng để cả lớp cùng nhận xét. Có thể dùng giấy nhỏ hơn, dùng máy chiếu phóng lớn
        
        Có thể thay số bằng tên của học sinh để sau đó giáo viên có thể đánh giá được khả năng nhận thức của từng học sinh về chủ đề được nêu.
    - - Khái niệm: là một hình thức tổ chức dạy học hoạt động đọc hiểu. Học sinh bắt đầu bằng việc động não tất cả những gì các em đã biết về chủ đề bài đọc. Thông tin này sẽ được ghi nhận vào cột K của biểu đồ. Sau đó học sinh nêu lên danh sách các câu hỏi về những điều các em muốn biết thêm trong chủ đề này. Những câu hỏi đó sẽ được ghi nhận vào cột W của biểu đồ. Trong quá trình đọc hoặc sau khi đọc xong, các em sẽ tự trả lời cho các câu hỏi ở cột W. Những thông tin này sẽ được ghi nhận vào cột L.
        
        Mục đích
        
        Tìm hiểu kiến thức có sẵn của học sinh về bài đọc
        
        Đặt ra mục tiêu cho hoạt động đọc
        
        Giúp học sinh tự giám sát quá trình đọc hiểu của các em
        
        Cho phép học sinh đánh giá quá trình đọc hiểu của các em.
        
        Tạo cơ hội cho học sinh diễn tả ý tưởng của các em vượt ra ngoài khuôn khổ bài đọc
        
        Cách sử dụng
        
        Chọn bài đọc. Phương pháp này đặc biệt có hiệu quả với các bài đọc mang ý nghĩa gợi mở, tìm hiểu, giải thích
        
        Tạo bảng KWL. Giáo viên vẽ một bảng lên bảng, ngoài ra, mỗi học sinh cũng có một mẫu bảng của các em. Có thể sử dụng mẫu sau.
        
        Dạng bảng KWL: Đề nghị học sinh động não nhanh và nêu ra các từ, cụm từ có liên quan đến chủ đề. Cả giáo viên và học sinh cùng ghi nhận hoạt động này vào cột K. Hoạt động này kết thúc khi học sinh đã nêu ra tất cả các ý tưởng. Tổ chức cho học sinh thảo luận về những gì các em đã ghi nhận.
        
        Môt số lưu ý tại cột K: Chuẩn bị những câu hỏi để giúp học sinh động não. Đôi khi để khởi động, học sinh cần nhiều hơn là chỉ đơn giản nói với các em: “Hãy nói những gì các em đã biết về…”
        
        Khuyến khích học sinh giải thích. Điều này rất quan trọng vì đôi khi những điều các em nêu ra có thể là mơ hồ hoặc không bình thường.
        
        Hỏi học sinh xem các em muốn biết thêm điều gì về chủ đề. Cả giáo viên và học sinh ghi nhận câu hỏi vào cột W. Hoạt động này kết thúc khi học sinh đã nêu ra tất cả các ý tưởng. Nếu học sinh trả lời bằng một câu phát biểu bình thường, hãy biến nó thành câu hỏi trước khi ghi nhận vào cột W.
    - - Kĩ thuật khăn trải bàn
        
        Khái niệm:
        
        Kĩ thuật “khăn trải bàn” là hình thức tổ chức hoạt động mang tính hợp tác kết hợp giữa
        
        Kích thích, thúc đẩy sự tham gia tích cực.
        
        Tăng cường tính độc lập, trách nhiệm của cá nhân HS.
        
        Phát triển mô hình có sự tương tác giữa HS với HS.
        
        Ưu điểm
        
        Kích thích, thúc đẩy sự tham gia tích cực.
        
        Tăng cường tính độc lập, trách nhiệm của từng cá nhân HS.
        
        Phát triển mô hình có sự tương tác giữa HS và HS
        
        Nhược điểm
        
        Mất thời gian để chuẩn bị giấy cho mỗi lần sử dụng, tốn kinh phí vì giáo án phải chuẩn bị nhiều
        
        Sẽ không tránh khỏi việc trông chờ vào những HS học tốt hơn, đợi các bạn viết trước rồi viết theo, điều này nếu GV không kiểm soát tốt sẽ làm phản tác dụng của kĩ thuật dạy học này.
        
        Mất khá nhiều thời gian trong quá trình tổ chức hoạt động nếu GV không quản lí tốt
        
        Cách tiến hành
        
        Bước 1: Giao nhiệm vụ học tập
        
        Bước 2: Làm việc cá nhân
        
        Bước 3: Thảo luận, thống nhất ý kiến chung
        
        Lưu ý
        
        GV phải luôn bao quát lớp, giúp đỡ, định hướng kịp thời để HS tập trung vào chủ đề đang thảo luận, tránh sa vào những vấn đề không trọng tâm. Đảm bảo được tất cả HS đều phải đưa ra được ý kiến riêng của mình mà không phụ thuộc vào những bạn khác trong nhóm.
        
        Áp dụng cho hoạt động nhóm với chủ đề nhỏ trong tiết học.
        
        Tất cả HS đều được nghiên cứu về một vấn đề với các câu hỏi thảo luận là câu hỏi mở, tạo điều kiện để HS đưa ra được đa dạng các ý trong câu trả lời.
        
        Sau khi các nhóm hoàn tất công việc, GV yêu cầu các nhóm gắn sản phẩm của nhóm vào những vị trí dễ quan sát trong lớp để cả lớp cùng theo dõi, nhận xét.
        
        HS ghi tên vào góc phiếu để GV dễ dàng đánh giá được thái độ, năng lực, hiệu quả làm việc của từng em.
        
        Kĩ thuật “Khăn trải bàn” là kĩ thuật đơn giản, dễ thực hiện, có thể sử dụng tốt cho nhiều bài học, môn học.
        
        Ngoài “Khăn trải bàn”, chúng ta cũng có thể áp dụng các kĩ thuật dạy học tích cực khác cũng có ý nghĩa tương tự như kĩ thuật “Các mảnh ghép”, “Bản đồ tư duy”… Nhưng đối với HS tiểu học, đây là hình thức dễ thực hiện và tạo nên hứng thú nhiều hơn cho các em trong học tập.
- - - - Khái niệm: Phương pháp dạy học tích cực trò chơi là phương pháp giáo viên thông qua việc tổ chức các trò chơi liên quan đến nội dung bài học, có tác dụng phát huy tính tích cực nhân thức, gây hứng thú học tập cho học sinh. Qua trò chơi, học sinh tiếp thu kiến thức một cách nhẹ nhàng, tự nhiên, đồng thời qua trò chơi phát triển sự tự giác, tự chủ của học sinh.
    - - Ưu điểm*
        
        Phát triển các giác quan
        
        Tạo điều kiện để phát triển kiến thức mới
        
        Tăng khả năng ghi nhớ
        
        Tạo tâm thế chủ động cho học sinh
    - - Nhược điểm
        
        Học sinh có thể dễ bị sa đà vào trò chơi, ít tập trung vào mục đích học tập
        
        Giáo viên có thể gặp khó khăn trong việc kiểm soát thời gian và nội dung kiến thức cần được truyền tải.
    - - Cách tiến hành
        
        Bước 1: Giới thiệu tên và mục đích của trò chơi
        
        Bước 2: Hướng dẫn học sinh tham gia trò chơi
        
        Bước 3: Thực hiện trò chơi
        
        Bước 4: Nhận xét sau trò chơi
    - - Lưu ý
        
        Mục đích của trò chơi phải thể hiện được mục tiêu của bài học hoặc một phần của chương trình.
        
        Hình thức chơi đa dạng giúp học sinh được thay đổi các hoạt động học tập, giúp học sinh phối hợp các hoạt động trí tuệ với các hoạt động vận động tay chân.
        
        Luật chơi nên đơn giản để học sinh dễ hiểu, dễ thực hiện. Nên đưa ra các hình thức chơi để nhiều học sinh cùng tham gia, từ đó giúp học sinh tăng tương tác và giao tiếp hơn.
        
        Các dụng cụ chơi cần đơn giản, dễ làm hoặc dễ tìm kiếm.
        
        Chọn quản trò có năng lực phù hợp với yêu cầu của trò chơi.
        
        Tổ chức chơi vào thời gian thích hợp của bài học, để học sinh vừa hứng thú với giờ học, vừa có thể nắm bắt được kiến thức một cách tập trung.
  - - - Khái niệm: là giáo viên tạo ra các tình huống có vấn đề nhằm điều khiển các học sinh giúp các em phát hiện vấn đề cũng như tự giác, chủ động, sáng tạo để giải quyết vấn đề đó một cách nhanh nhất, chính xác nhất.
      - Ưu điểm
        
        Học sinh, thông qua giải quyết các vấn đề mà giáo viên đưa ra sẽ rèn luyện kỹ năng tư duy, phân tích, đánh giá.
        
        Phương pháp dạy học giải quyết vấn đề càn giúp rèn luyện tư duy sáng tạo, tư duy phê phán cho mỗi học sinh.
        
        Nhờ vào việc giải quyết các vấn đề mà các học sinh phát triển được khả năng xem xét, tìm tòi dưới nhiều góc độ khác nhau.
      - Nhược điểm
        
        Phương pháp dạy học giải quyết vấn đề đòi hỏi các giáo viên phải dành nhiều thời gian tìm hiểu về phương pháp cũng như đòi hỏi năng lực sư phạm tốt, có tư duy, sáng tạo để tạo ra các vấn đề hay các tình huống tốt, tình huống có vấn đ
        
        Một tiết học có thể thực hiện bằng phương pháp học giải quyết vấn đề đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng, mất nhiều thời gian hơn. Bên cạnh đó, nó cần có sự định hướng tốt thì mới đảm bảo hiệu quả.
      - Lưu ý
        
        Các học sinh phải cấu trúc lại cách nhìn với bộ phận tri thức còn lại nó không bằng con đường phát hiện và giải quyết vấn đề. Tùy vào môn học mà tỉ lệ vấn đề học sinh phát hiện cũng như giải quyết so với chương trình học và phụ thuộc vào hoàn cảnh cụ thể.
        
        Trong phương pháp dạy học giải quyết vấn đề có các tình huống mà phải thỏa mãn các yêu cầu như: Phù hợp với trình độ nhận thức của học sinh, phù hợp với chủ đề bài học, phù hợp với cuộc sống cũng như gần gũi để các em nhanh chóng tìm giai cách giải quyết. Phải có độ dài vừa phải, phải chứa đựng mâu thuẫn cũng như gợi cho học sinh hướng suy nghĩ. Vấn đề hay tình huống đó phải được diễn tả bằng chữ hoặc hình ảnh.
        
        Giáo viên cần tổ chức cho học sinh các tình huống, giải quyết cũng như xử lý vấn đề. Các học sinh có thể cùng giải quyết 1 vấn đề, cần có cách giải quyết tối ưu với mỗi học sinh, sử dụng phương pháp động não để học sinh liệt kê các cách giải quyết.
        
        Giáo viên đóng vai trò tìm hiểu cách tạo ra các tình huống, gợi vấn đề và tận dụng các cơ hội để tạo ra tình huống đó, cũng đồng thời tạo ra điều kiện để học sinh tự lực giải quyết vấn đề: Lật ngược vấn đề, khái quát hóa, xeys tương tự, giải bài tập mà chưa biết thuật giải trực tiếp, sữa chữa và phát hiện sai lầm, tìm lỗi sai trong lời giải …
        
        Phát hiện và giải quyết các vấn đề bằng việc áp dụng các giai đoạn của các quá trình dạy học: Củng cố kiến thức, vận dụng các kiến thức cũng như kỹ năng. Đây là phương pháp áp dụng với mọi học sinh chứ không chỉ học sinh khá giỏi. Đối với các học sinh kém giáo viên cần kèm cặp và hướng dẫn nhiều hơn.
        
        Các giáo viên bộ môn nên cho học sinh giải quyết cũng như phát hiện vấn đề ở một bộ phận trong nội dung học.
      - Cách tiến hành
        
        Bước 1: Thâm nhập và phát hiện vấn đề
        
        Bước 2: Tìm cách giải quyết vấn đề
        
        Bước 3. Trình bày giải pháp
        
        Bước 4: Nghiên cứu sâu thêm giải pháp