Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

พยาธิสภาพ (เปรียบเทียบทฤษฎีกับกรณีศึกษา), 2 ชนิด - Coggle Diagram

- - - - จากกรณีศึกษามารดารายนี้ G2P0A1 c AMA c GDMA1 c Term Pregnancy with PROM
      - เริ่มเจ็บครรภ์จริง วันที่ 1 สิงหาคม 2566 เวลา 06.30 น.
      - มีภาวะน้ำคร่ำรั่ว วันที่ 1 สิงหาคม 2566 เวลา 02.30 น.
      - และน้ำคร่ำแตก วันที่ 1 สิงหาคม 2566 เวลา 11.00 น.
      - จึงสรุปได้ว่ามารดารายนี้ มีภาวะ Premature Rupture of Membranes (PROM) น้ำคร่ำรั่ว/น้ำเดินก่อนเจ็บครรภ์จริง
    - - Prolonged rupture of the membranes คือ ถุงน้ำคร่ำแตกนานมากกว่า 24 ชั่วโมงก่อนทารกคลอด
      - Preterm Premature Rupture of Membranes (PROM) คือ ถุงน้ำคร่ำแตก/ถุงน้ำคร่ำรั่วก่อนเจ็บครรภ์จริงในรายที่อายุครรภ์ไม่ครบกำหนด
  - - - รกลอกตัวก่อนกำหนด รกเกาะต่ำ การบาดเจ็บหรือการฉีกขาดที่ปากมดลูกมีประวัติการทำแท้งมาก่อน
  - - - การวินิจฉัยแยกโรค
        
        การซักประวัติจากอาการและอาการแสดง
        
        การตรวจร่างกาย การตรวจภายใน
        
        การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        3.1 Nitrazine paper test ใช้ทดสอบความเป็นกรดเป็นด่าง โดยนำกระดาษ nitrazineการทดสอบนี้อาจให้ผลบวกลวงได้ เกิดจากปัสสาวะ เลือด น้ำอสุจิ การอักเสบของช่องคลอด และน้ำยาฆ่าเชื้อที่เป็นด่าง
        
        3.2 Fern test โดยการนำน้ำในช่องคลอดไปป้ายบนแผ่นสไลด์ทิ้งไว้ให้แห้ง ซึ่งในน้ำคร่ำมี electrolyte โดยเฉพาะ NaCI เมื่อแห้งจะจับตัวเป็นผลึกรูปใบเฟิร์น (Arbortzation)
      - ผลกระทบต่อมารดาทารก
        
        ผลต่อมารดา
        
        1.1 การติดเชื้อ โดยเฉพาะการติดเชื้อที่ถุงน้ำคร่ำ (chottoamnnionitis) และติดเชื้อต่อเนื่องถึงตัวมดลูกในระยะหลังคลอด (endometrit)
        
        1.2 การคลอดก่อนครบกำหนด ทั้งนี้เนื่องจากการแตก หรือการอักเสบของถุงน้ำคร่ำถ้าปล่อยไว้เป็นเวลานานอาจเกิดภาวะติดเชื้ออย่างรุนแรงทั้งมารดาและทารก
        
        1.3 ระยะที่ 2 ของการคลอดยาวนาน เนื่องจากมีน้ำคร่ำไหลออกมามาก อาจทำให้เกิดการคลอดแห้ง (dry Iabor) ทำให้การคลอดไหล่และลำตัวต้องออกแรงดึงมากกว่าผู้คลอดปกติ
        
        ผลต่อทารก
        
        2.2 การเกิดภาวะการหายใจล้มเหลว (Respiratory Distress Syndrome : RDS) ถ้าทารกคลอดก่อนอายุครรภ์ 37 สัปดาห์
        
        2.3 การเกิดภาวะขาดอออกซิเจน (fetal distress) จากภาวะสายสะดือถูกกดจากการที่น้ำคร่ำรั่วออกมามาก เกิดภาวะ Oigohycramnios ถ้าสายสะดือถูกกดมาก ๆ อาจทำให้ทารกเสียชีวิตได้
        
        2.1 การติดเชื้อจากถุงน้ำคร่ำแตกเป็นระยะเวลานาน โดยเฉพาะเมื่อถุงน้ำคร่ำแตก ตั้งแต่ 6 ชั่วโมงขึ้นไปมีโอกาสติดเชื้อได้สูงมากยิ่งขึ้น
        
        2.4 ถ้าถุงน้ำคร่ำรั่วบ่อย ๆ จนเกิดภาวะ Oligohydramnios อาจทำให้ทารกในครรภ์เจริญเติบโตช้าได้ (IUGR) หรือทารกอาจเกิดความผิดปกติแต่กำเนิด
        
        จากกรณีศึกษามารดาอายุ อายุ 37 ปี อายุครรภ์ 37+2 G2P0A1 c AMA c GDMA1 c Term Pregnancy with PROM พบข้อมูลที่เกี่ยวข้อง เวลา 02.30 น. น้ำใสๆ ไหลออกทางช่องคลอด ไม่มี
- - - - ตรวจ FBS ตามแผนการรักþา
      - เฝ้าระวังภาวะการคลอดติดไหล่
      - ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด 70-120 mg/dl ป้องกันhypoglycemia และ keyosis acidosis
      - งดการฉีดอินซูลิน
      - ตรวจติดตามระดับน้ำตาลในเลือดเป็นระยะในช่วง
        1-3 วันแรกหลังคลอด
    - - การควบคุมอาหาร
      - การเพิ่มขึ้นของน้ำหนัก
      - การออกกำลังกาย
      - ติดตามระดับน้ำตาลในเลือด
      - การใช้ยาอิซูลิน
    - - ตรวจคัดกรองโรคเบาหวานด้วย 75 gm OGDT หลังการคลอด 6-12 สัปดาห์
- - - - จากกรณีศึกษามารดาอายุ อายุ 37 ปี อายุครรภ์ 37+2 G2P0A1 c AMA c GDMA1 c Term Pregnancy with PROM ยังไม่พบข้อมูลที่เกี่ยวข้อง
    - - จากกรณีศึกษามารดาอายุ อายุ 37 ปี อายุครรภ์ 37+2 G2P0A1 c AMA c GDMA1 c Term Pregnancy with PROM ยังไม่พบข้อมูลที่เกี่ยวข้อง
  - - - จากกรณีศึกษามารดาอายุ อายุ 37 ปี อายุครรภ์ 37+2 G2P0A1 c AMA c GDMA1 c Term Pregnancy with PROM พบข้อมูลที่เกี่ยวข้อง คือ
        
        ขณะตั้งครรภ์มารดารายนี้ได้รับ Folic acid 1x1
- - - - ทารกกลุ่มอาการดาวน์ (trisomy 21)
      - ทารกเสียชีวิตในครรภ์การคลอดก่อนกำหนด
      - ทารกตายคลอด (stillbirth)
      - การคลอดทารกน้ำหนักตัวน้อย (low birth weight)
      - ทารกอาจจะเกิดภาวะเครียดขณะคลอด (fetal distress)
  - - - ภาวะแทรกซ้อนทางอายุรกรรม (maternal medical complications) ความดันโลหิตสูง(hypertension) ภาวะครรภ์เป็นพิษ เบาหวาน ให้แยกเบาหวานก่อนตั้งครรภ์และในขณะตั้งครรภ์ เนื่องจากมีภาวะแทรกซ้อนที่แตกต่างกัน
      - ภาวะแทรกซ้อนทางสูติกรรม ได้แก่ การแท้งบุตร (miscarriage) อัตราการแท้งบุตรเพิ่มสูงขึ้นตามอายุ ของสตรีตั้งครรภ์ที่เพิ่มขึ้นอย่างชัดเจน ซึ่งสาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากทารกมีโครโมโซมผิดปกติ (Anderson,และการตั้งครรภ์นอกมดลูก (ectopic pregnancy)
      - การผ่าท้องทำคลอด พบว่าสตรีตั้งครรภ์สูงอายุมีอัตราการผ่าตัดคลอดมากกว่าสตรีที่อายุน้อยกว่าจากภาวะแทรกซ้อนทางอายุรกรรมและสูติกรรม
      - ภาวะแทรกช้อนอื่นๆ เช่น ภาวะรกเกาะต่ำ (placenta previa) ภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด(placental abruption) น้ำแตกก่อนกำหนดคลอด
    - - จากกรณีศึกษามารดาอายุ อายุ 37 ปี อายุครรภ์ 37+2 G2P0A1 c AMA c GDMA1 c Term Pregnancy with PROM พบข้อมูลที่เกี่ยวข้อง คือ
      - มารดารายนี้เป็นภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ GDMA1
      - ภาวะน้ำคร่ำรั่วก่อนเจ็บครรภ์จริง
      - น้ำคร่ำแตกเป็นสีเขียวปนสีเหลืองใส
  - - - ด้านฐานะ สภาพเศรษฐกิจ
      - ด้านสังคมที่เปลี่ยนแปลงไปทุกวัน
      - ด้านการศึกษา
      - ด้านความมั่นคง
      - ความก้าวหน้าของเทคโนโลยี
      - ส่งผล
        
        จากกรณีศึกษามารดาอายุ อายุ 37 ปี อายุครรภ์ 37+2 G2P0A1 c AMA c GDMA1 c Term Pregnancy with PROM พบข้อมูลที่เกี่ยวข้อง คือ
        
        มารดามีอาชีพรับจ้าง รายได้ครอบครัว 20,000 บาท/เดือน
        
        มารดาระดับการศึกษาชั้น ม.6
        
        เมื่อ 8 เดือนก่อน มีประวัติการแท้งบุตร
- - - - ขั้นตอนที่ 2 : 100 gm OGTT เป็นการตรวจเพิ่มเติมในรายที่ 50 gm GCT ผิดปกติ โดยแนะนำให้ผู้ป่วยงดน้ำงดงดอาหารมาก่อนอย่างน้อย 8-14 ชั่วโมง แล้วเจาะ FBS จึงเจาะเลือดซ้ำที่1,2,และ 3 ชั่วโมงหลังรับประทาน
        
        ใช้เกณฑ์ Carpenter-Cousteria
        
        ปริมาณกลูโคสที่ใช้ 100 กรัม ระดับ Plasma glucose (mg/dL) ที่เวลา(ชั่วโมง) หลังดื่ม ก่อนดื่ม 100 g มากกว่าหรือเท่ากับ 95 1 ชม. มากกว่าหรือเท่ากับ 180 2 ชม. มากกว่าหรือท่ากับ 155 3 ชม. มากกว่าหรือเท่ากับ 140
        
        มื่อพบค่าผิดปกติ มากกว่า 2 ค่าขึ้นไป แต่ระดับ FBS มากกว่าหรือเท่ากับ95 mg/dL 2 hr. PP = มากกว่าหรือเท่ากับ 120 mg/dL จึงวินิจฉัยว่าเป็นGDM A2
      - ขั้นตอนที่ 1 : 50 gm Glucose Challenge Test (50 gm GCT)โดยเจาะเลือดหลังรับประทานน้ำตาลกลูโคส 50 กรัม ที่ 1 ชั่วโมง โดยไม่ต้องงดน้ำอาหารก่อนการตรวจ หากผิดปกติงดอาหารก่อนตรวจ เพิ่มเติมขั้นตอนที่ 2
    - - คัดกรองด้วยการทำ 75 gm GCT
      - วินิจฉัยโรคเบหวานขณะตั้งครรภ์เมื่อระดับน้ำตาลกลูโคสในกระแสเลือดมากกว่าหรือเท่ากับค่าดังนี้
        
        Fasting 92-125 mg/dL
        
        1-hour มากกว่าหรือเท่ากับ 180 mg/dL
        
        2-hour มากกว่าหรือเท่ากับ 153 mg/dL
    - - ขั้นตอนที่ 1. วิธีตรวจแบบ 2 ขั้นตอน ขั้นตอนที่ 1 : 50 gm Glucose Challenge Test (50 gm GCT) Time 1-hour : Plasma glucose 154 mg/dl ผลผิดปกติ จึงตรüจเพิ่มเติมขั้นตอนที่ 2
      - ขั้นตอนที่ 2 : 100 gm 3 hours Oral Glucose Tolerance Test (100 gm OGTT) ปริมาณกลูโคสที่ใช้ 100 กรัม ระดับ Plasma glucose (mg/dl) ที่เวลา (ชั่üโมง) หลังดื่ม ก่อนดื่ม 100 g = 98 mg/dl 1 ชั่วโมง = 189 mg/dl 2 ชั่วโมง = 163 mg/dl 3 ชั่วโมง = 138 mg/dl วินิจฉัย GDM เมื่อพบค่าผิดปกติ ≥ 2 ค่า สตรีรายนี้มีค่า OGTT ผิดปกติตั้งแต่ 2 ค่าขึ้นไป
        วันที่ 25 เมษายน 2566 ระดับ FBS = 98% 2hr. PP = 118 mg%
        วันที่ 16 พฤþภาคม 2566 ระดับ FBS = 96% 2hr. PP = 116 mg%
        วันที่ 14 มิถุนายน 2566 ระดับ FBS = 92% 2hr.PP = 108 mg% จึงวินิจฉัยเป็น GDM A1