Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Sinh lý hệ nội tiết - Coggle Diagram

- - - - vùng dưới đồi trước : nhân trên thị, cạnh não thất, nhân trước thị
      - vùng dưới đồi giữa : nhân lồi giữa, bụng giữa, lưng giữa
      - dưới đồi sau : trước vú, trên vú, củ vú
  - - - kích thích; ức chế tuyến yên bài tiết GH
    - - kích thích tuyến yên bài tiết TSH , prolactin
    - - kích thích tuyến yên bài tiết ACTH
    - - kích thích TB thùy trước tuyến yên tổng hợp và bài tiết FSH và LH
      - GnRH đc bài tiết theo nhịp : nếu GnRH đc bài tiết liên tục hoặc ko đc bài tiết thì FSH và LH đều ko bài tiết đc
    - - ức chế tuyến yên bài tiết prolactin
    - - đc tổng hợp ở vùng dưới đồi nhưng ko đc giải phòng ngay mà theo sợi trục đến dự trữ ở thùy sau tuyến yên
- - - - cấu tạo bởi các TB chế tiết , sx các hooc mon của tuyến yên
    - - đc cấu tạo chủ yếu bởi các TB giống TBTK đệm, ko có KN chế tiết là nơi dự trữ, xuất tiết ADH và oxytocin
  - - - kích thích mô sụn và mô xg phát triển ( phát triển cà chiều dày, dài của xg )
      - kích thích tổng hợp pr
      - tăng tạo năng lượng từ lipid
      - ảnh hưởng lên chuyển hóa glucid
        
        giảm sử dụng glu cho mục đích sinh năng lượng
        
        tăng dự trữ glycogen ở TB
        
        giảm vận chuyển glu vào TB và tăng nồng độ glu trong máu
        
        tăng bài tiết insullin
      - Điều hòa
        
        kích thích bài tiết
        
        GHRH, nồng độ glu máu, nồng độ acid béo giảm, thiếu pr kéo dài, tình trạng stress, chấn thg, luyện tập gắng sức
        
        ức chế bài tiết
        
        hooc mon GHIH, somatostatin ( hooc mon tại chỗ đc tiết ra trong hệ tiêu hóa và nhiều vùng não )
      - Bản chấ hóa học
    - - bản chất hóa học
      - TD
        
        tăng sinh tb vỏ thượng thận đặc biệt là lớp bó và lớp lưới
        
        kích thích tuyến vỏ thượng thận bài tiết hooc môn băng cách hoạt hóa enzym prokinase A (là enzym thúc đẩy chặng đầu tiên quá trình tổng hợp hooc môn vỏ thượng thận)
        
        TD lên não : tăng quá trình học tập, trí nhớ, tăng cảm xúc sợ hãi
        
        TD lên tb sắc tố sx melanin rồi phân tán lên bề mặt da, thiếu ACTH làm da ko có sắc tố ( bạch tạng ), thừa ACTH sẽ làm da có những mảng sắc tố
      - ĐH
        
        Do nồng độ CRH của vùng dưới đồi : khi có mặt CRH tuyến yên tăng tiết ACTH , khi vắng mặt bài tiết ít
        
        do nồng độ cortisol ở ngoại vi : đh ngược âm tính
        
        đc bài tiết theo nhịp sinh học : cao nhất vào 6 -8h sáng sau đó giảm dần và thấp nhất vào 23h
    - - tác dụng
        
        tăng số lượng và kích thước các TB trong nang giáp
        
        tăng biến đổi tb nang giáp từ dạng khối sang dạng trụ ( dạng bài tiết )
        
        tăng phát triển hệ thống mao mạch tuyến giáp
        
        tăng khả năng bắt giữ iod của TB tuyến giáp
        
        tăng gắn iod vào tyrosin => tăng lượng hooc mon giáp
        
        tăng phân giải thyroglobulin đc dự trữ trong lòng nang để giải phóng hooc mon giáp vào máu
      - điều hòa
        
        TRH của vùng dưới đồi tăng bài tiết, khi T3, T4 ở máu ngoại vi quá cao sẽ ức chế ngược lại tuyến yên và vùng dưới đồi
      - Bản chất hóa học
    - - bản chất hóa học
        
        là 1 peptid có 9aa
      - TD
        
        tăng tái hấp thu nước ở ống lượn xa và ống góp
        
        ở nồng độ cao làm co mạch toàn thân và gây THA ( vì TD này nên có tên gọi khác là vassopressin )
      - ĐH
        
        thể tích máu giảm gây tăng bài tiết, khi mất 15 - 20% máu có thể tăng nồng độ lên hơn 50 lần
- - - - iod theo máu đến tb tuyến giáp và đc vận chuyển tích cực bằng cách bơm vào TB bằng các kênh ở màng đáy
      - một số ion như perclorat, thyocynat có KN ức chế cạnh tranh vận chuyển iod vào tb giáp do chúng cạnh tranh cùng loại vs bơm ion
    - - I- ( iod đc OXH) + tyrosin => DIT ( diiodotyrosin ) hoặc MIT ( monoioduatyrosin) sau đó DIT, MIT gắn vs thyroglobulin và đc vận chuyển qua thành TB nang giáp để dự trữ
  - - - tăng tốc độ phát triển
      - thúc đẩy sự phát triển của não trong bào thai và trong vài năm sau sinh ( thiếu hooc môn giáp trong thời kỳ bào thai sẽ làm đứa não trẻ phát triển chậm, nhỏ hơn bthg )
    - - làm tăng chuyển hóa hầu hết các mô trong cơ thể : tăng 60 - 100% nếu đc bài tiết nhiều
      - tăng kích thước ty thể từ đó tăng tổng hợp ATP, tuy nhiên nếu lượng hooc mon tăng quá cao sẽ làm ty thể phồng to gây mất cân bằng giữa quá trình OXH và phosphoryl hóa làm năng lượng giải phóng dưới dạng nhiệt
    - - tăng thoái hóa glu ở các tb
      - tăng phân giải glycogen
      - tăng tạo đường mới
      - tăng hấp thu glu ở ruột
      - tăng bài tiết ins