Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Elderly Pregnancy - Coggle Diagram

- - - - ผลกระทบต่อทารกในครรภ์
        
        อัตตราการตายปริกําเนิดของทารก (Perinatal mortality rate)
        
        จํานวนการตายของทารกที่มีน้ำหนักอย่าง น้อยระหว่าง 500-1,000 กรัม น้อยกว่า 7 วันหลังคลอด อัตราการตายปริกําเนิดของทารก โดยพบว่าสตรี ตั้งครรภ์ที่มีอายุ35ปีหรือมากกว่ามีอตัราการตายของทารกมากกว่าสตรี ตั้งครรภ์ที่อายุน้อย สตรีตั้งครรภ์ที่มีอายุ 35 ปีหรือมากกว่า มีอัตราการตายปริกําเนิดของทารกมากกว่าสตรีตั้งครรภ์ที่อายุ20-34 ปี ประมาณ 4 เท่า นอกจากนี้ อัตราการตายปริกําเนิดของทารกในครรภ์จะสูงขึ้นตามอายุของมารดา
        
        ความผิดปกติแต่กําเนิด (Congenital anomalies)
        
        ความผิดปกติของจํานวนโครโมโซม (Chromosome abnormality)
        
        ทารกเป็นกลุ่มอาการดาวน์ (Down syndrome)
        คือโรคทางพันธุกรรมที่เกิดจากมีโครโมโซมคู่ที่ 21 เกินมา
        
        เมื่อ GA 16-20 wks.
        
        วินิจฉัย
        
        การตรวจ NIPT (Non-Invasive Prenatal Testing)
        
        1 more item...
        
        การตรวจ Triple test / Triple screen หรือ(Kettering test or Bart’s test)
        
        2 more items...
        
        โดยการเจาะถุงน้ำคร่ำ (Amniocentesis)
        
        วิธีการตรวจ
        -นำเข็มขนาดเล็กแทงผ่านบริเวณหน้าท้องของมารดาเข้าไปในถุงน้ำคร่ำของทารก จากการ ultrasound
        
        1 more item...
        
        หาก GA < 16 wks. มีโอกาสล้มเหลว เนื่องจากปริมาณสารพันธุกรรมในน้ำคร่ำไม่เพียงพอ
        
        Complications ของมารดา
        
        ถุงน้ำคร่ำอักเสบติดเชื้อ
        -ถุงน้ำคร่ำรั่ว
        เกิดขึ้นภายใน 24-48 ชม.หลังเจาะน้ำคร่ำ
        
        1 more item...
        
        ทารกจะมีน้ำคร่ำประมาณ 200 cc
        
        เด็กจะมีไอคิวเฉลี่ย 25-30 (ต่ำปานกลาง-ต่ำมาก)
        ลักษณะภายนอก เช่น ศีรษะแบนเล็ก หางตาเฉียงขึ้น ดั้งจมูกแบน เป็นต้น
        
        อาจมีความผิดปกติอื่นร่วม เช่น
        หัวใจพิการแต่กำเนิด
        ทางเดินอาหารอุดตัน
        ต่อมไทรอยด์ทำงานผิดปกติ
        ต้อกระจก
        
        โครโมโซมคู่ที่ 18 เกิน Edward’s syndrome
        
        มักเป็นเพศหญิง
        อาการ
        กะโหลกศีรษะด้านหลังผิดปกติ ตาชิดกัน ปากและกรามเล็ก ศีรษะเล็ก มีรอยพับย่นท่ีเปลือกตาด้านนอก ใบหูต่ำกว่าปกติ อาจพบปากแหว่งเพดานโหว่ เมื่อกำมือนิ้วชี้และนิ้วก้อยจะเกยทับนิ้วกลางและนิ้วนาง ทารกส่วนมากจะเสียชีวิต ภายใน 1 ปี
        
        โครโมโซมคู่ที่ 13 เกิน Patau’s syndrome
        
        อาการ
        น้ำหนักน้อย ศีรษะเล็ก ตาเล็ก หรือไม่มีตา ปากแหว่งเพดานโหว่ ตาห่างกัน มีรอยย่นที่หัวตา จมูกโตแบน
        คางสั้น ใบหูผิดปกติและอยู่ต่ำ นิ้วมากเกิน หัวใจพิการ ไตผิดปกติ
        อาจมีอวัยวะภายในกลับซ้าย - ขวา มักเสียชีวิตภายใน 1 ปี
        
        Intrauterine Growth Restriction (IUGR)
        ภาวะทารกโตช้าในครรภ์
        
        คือ “ทารกที่มีน้ำหนักน้อยกว่า 10th percentile ของน้ำหนักทารกที่อายุครรภ์นั้น ๆ
        
        ตรวจหาปัจจัยเสี่ยงและแก้ไขสาเหตุของ FGR
        -ความดันโลหิตสูง
        -ภาวะโลหิตจาง
        -การติดเชื้อในครรภ์ (rubella, CMV, toxoplasmosis)
        -Antiphospholipid syndrome
        
        เมื่อสงสัย FGR ควรยืนยันด้วยอัลตราซาวด์
        
        ตรวจติดตามสุขภาพทารกในครรภ์ สัปดาห์ละ 1-2 ครั้ง แนะนำตรวจ Doppler velocimetry (เป็นเทคนิคลำดับแรกที่เลือกใช้) หรือวิธีรอง คือ NST BPP
        
        ในทารก FGR พบว่ามีความผิดปกติของ Doppler velocity บ่อย โดยพบว่ามีความต้านทานที่รกสูงขึ้น
        
        ตรวจอัลตราซาวด์ขั้นละเอียดค้นหาความพิการโดยกำเนิด
        
        การตรวจด้วยอัลตราซาวด์ เช่น โดยการประมาณน้ำหนัก head- หรือ femur-to-abdomen ratios หรือ growth velocity จากการตรวจติดตาม
        
        ในรายที่เป็นเร็ว (ก่อน 28 สัปดาห์) ที่ยังไม่ทราบสาเหตุ หรือรายที่น้ำคร่ำมาก พิจารณาทำการเจาะเลือดสายสะดือทารกเพื่อตรวจโครโมโซม หรือการติดเชื้อในครรภ์
        
        สาเหตุ
        
        จากตัวทารก
        
        ความผิดปกติของโครโมโซม โดยเฉพาะ trisomy 18, trisomy 13 สำหรับ trisomy 21 ทำให้เกิดภาวะโตช้าได้แต่ไม่รุนแรงเท่า trisomy 18 mosaicism ที่รกของ trisomy 16 (trisomy 16 แท้จริงนั้นจะแท้งเกือบหมด)
        
        การติดเชื้อในครรภ์
        
        ความพิการโดยกำเนิด เช่น หัวใจพิการแต่กำเนิด, renal agenesis, anencephaly, osteogenesis imperfecta เป็นต้น ยิ่งมีความพิการมากภาวะ IUGR ก็ยิ่งรุนแรง
        
        จากมารดา
        
        ภาวะขาดอาหาร อาจเกิดจากมารดามีโรคเรื้อรังที่ทำให้การดูดซึมสารอาหารผิดปกติไป
        
        มารดาที่ยากจนและทุพโภชนาการจะมีทารกที่น้ำหนักน้อยกว่าปกติ
        
        น้ำหนักมารดาขึ้นน้อย โดยเฉพาะถ้าน้ำหนักไม่ขึ้นหลังอายุครรภ์ 28 สัปดาห์จะมีผลต่อการเจริญเติบโตของทารก
        
        ไม่เกิน 0.5 kg./wk.
        
        ภาวะโลหิตจางรุนแรง เช่น thalassemia
        
        มารดามี cyanosis จากโรคหัวใจ หรือ parenchymal lung disease
        
        โรคทางหลอดเลือดในมารดา เช่น ความดันโลหิตสูงเรื้อรัง ความดันสูงจากการตั้งครรภ์ โรคทางคอลลาเจน เบาหวานชนิดที่มีการเปลี่ยนแปลงของเส้นเลือดแล้ว
        โรคไตบางชนิดที่ทำให้เกิดความดันโลหิตสูง หรือมีการสูญเสียโปรตีน
        
        สาเหตุจากรก
        
        รกเสื่อมสภาพ (placental infarction)
        
        รกลอกตัวก่อนกำหนด (placental abruption)
        
        รกเกาะต่ำ และ circumvallate placenta ทำให้ทารกโตช้าได้ แต่มักไม่รุนแรงมาก
        
        ทารกมีน้ําหนักน้อย (Low birth weight)
        
        ทารกที่มีน้ําหนัก แรกเกิดน้อยกว่า 2,500 กรัม
      - ผลกระทบต่อสตรีตั้งครรภ์อายุมาก
        
        ผลกระทบต่อสตรีในระยะตั้งครรภ์
        
        ฮอร์โมนมีการเปลี่ยนแปลงมาก
        
        เกิดภาวะการมีบุตรยาก
        
        3 กลุ่ม
        
        Hypogonadotrophic hypogonadism
        
        1 more item...
        
        Normogonadotrophic hypogonadism
        
        1 more item...
        
        Hypergonadotrophic hypogonadism
        
        1 more item...
        
        ใช้เทคโนโลยีในการเจริญพันธุ์
        
        การทำกิฟต์ (GIFT)
        
        3 more items...
        
        เด็กหลอดแก้ว หรือ IVF และ ET (In Vitro Fertilization / Fertilization)
        
        3 more items...
        
        อิ๊กซี่ หรือ ICSI (Intracytoplasmic Sperm Injection)
        
        4 more items...
        
        มีโอกาสตกไข่มากกว่า 1 ใบ
        
        ตั้งครรภ์แฝด
        
        ไข่ที่มีคุณภาพลดลง
        
        มีโอกาสแท้งบุตร
        
        ใน 20 สัปดาห์แรก
        
        เส้นเลือดมีไขมันมาเกาะมากขึ้น
        และเซลล์เริ่มเสื่อมสภาพ
        
        เกิดภาวะแทรกซ้อน
        
        ความดันโลหิตสูง
        
        โรคเบาหวาน
        
        รกเกาะต่ำ
        
        มีการอักเสบของท่อนำไข่
        
        เกิดพังผืดจนท่อนำไข่ตีบแคบและผิดรูป
        
        ตัวอ่อนไม่สามารถเคลื่อนผ่านได้
        ในระยะเวลาที่เหมาะสม
        
        เสี่ยงต่อการตั้งครรภ์นอกมดลูก
        
        ผลกระทบต่อสตรีตั้งครรภ์ในระยะคลอด
        
        มดลูกมีการบีบตัวผิดปกติ
        
        อาจทำให้ปากมดลูกเปิดและบางก่อนกำหนด
        
        คลอดก่อนกำหนด
        
        ทารกคลอดเมื่ออายุครรภ์น้อยกว่า 37 สัปดาห์
        
        กล้ามเนื้อมดลูกมีการยืดขยายและเสื่อมสภาพ
        
        การหดกลับของกล้ามเนื้อมดลูกไม่ดี
        
        เสี่ยงตกเลือดหลังคลอด
        
        ช่องทางคลอดมีการเปลี่ยนแปลงเสื่อมลง
        
        มีแนวโน้มที่จะเกิดภาวะคลอดติดขัด
        
        ต้องผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
- - - - การเปลี่ยนแปลงภาพลักษณ์
        
        ร่างกายมีการเปลี่ยนแปลงทำให้เครียดเมื่อออกสู่สังคม
      - สุขภาพของมารดาและรกในครรภ์
        
        มีความเสี่ยงในการตั้งครรถ์
        
        กังวลเกี่ยวสบควมเสี่ยงของทารกในครรภ์
      - การรับบทบาทใหม่
        
        บทบาทที่มากขึ้น
        
        ความรับผิดชอบมากขึ้น
      - การตรวจรักษา
        
        มีการตรวจร่างกายหรือเก็บสิ่งส่งตรวจบ่อย
      - การคลอด
        
        กังวลเกี่ยวกับภาวะแทรกซ้อนในระยะคลอด
- - - - ทารกเกิดความผิดปกติ
- - - - 1.แนะนำการเตรียมตัวและวางแผนการตั้งครรภ์ ด้วยการตรวจร่างกายและตรวจทางห้องปฏิบัติการ เพื่อหาความผิดปกติ เช่น โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง ภาวะอ้วน
      - 2.ให้คำแนะนำเกี่ยวกับการตรวจคัดกรองโรคที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม เช่น โรคธาลัสซีเมียเพื่อประเมินความเสี่ยงต่อการให้กำเนิดทารกที่เป็นโรคธาลัสซีเมีย
      - 3.แนะนำการเสริมสร้างภูมิคุ้มกันที่จำเป็นก่อนการตั้งครรภ์ เช่น การฉีดวัคซีนป้องกันโรคหัดเยอรมัน หรือไวรัสตับอักเสบบี
      - 4.ให้คำเเนะนำเกี่ยวกับความเสี่ยงและภาวะเเทรกซ้อนของการตั้งครรภ์ที่พบได้ในสตรีตั้งครรภ์ที่มีอายุมาก
    - - 1.แนะนำให้มีการฝากครรภ์ตั้งเเต่ทราบว่าตั้งครรภ์หรือเมื่ออายุครรภ์น้อย
      - 2.อธิบายให้สตรีตั้งครรภ์อายุมากรับทราบและเข้าใจถึงความเสี่ยงและภาวะเเทรกซ้อนของการตั้งครรภ์
      - 3.อธิบายความจำเป็นในการตรวจคัดกรองและวินิจฉัยความผิดปกติของโครโมโซมทารกในครรภ์ เช่น การตรวจอัลตราซาวด์ การเจาะน้ำคร่ำ
      - 4.แนะนำการปฏิบัติตนขณะตั้งครรภ์ทั้งด้านโภชนาการ รวมไปถึงการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับร่างกายขณะตั้งครรภ์
      - 5.สอนและเน้นให้เห็นถึงความสำคัญของการสังเกตการดิ้นของทารกในครรภ์ เพื่อเป็นการส่งเสริมให้สตรีตั้งครรภ์อายุมากและทารกในครรภ์ปลอดภัย
    - - 1.เฝ้าระวังและประเมินภาวะเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นขณะคลอด
      - 2.อธิบายขั้นตอนเกี่ยกับกระบวนการคลอดและการปฏิบัติตัวในระยะคลอด เช่น การใช้เทคนิคการผ่อนคลาย เทคนิคการหายใจเพื่อลดปวด
      - 3.คอยให้กำลังใจอยู่เป็นเพื่อนข้างเตียงและให้ความช่วยเหลือตามความเหมาะสม
    - - กลุ่มที่มีบุตรเพียงพอ
        
        1.เน้นเกี่ยวกับการวางเเผนการคุมกำเนิด
        
        2.แนะนำการดูเเลสุขภาพเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย
        
        3.กระตุ้นและส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมมารดา การเลี้ยงดูทารกและการมาตรวจติดตามหลังคลอดอย่างต่อเนื่อง
      - กลุ่มที่ยังมีบุตรไม่เพียงพอหรือมีบุตรที่ต้องพึ่งพา
        
        1.การวางแผนการคุมกำเนิด แนะนำปรึกษาเเพทย์เพื่อวางแผนในการตั้งครรภ์ครั้งต่อไป
        
        2.การดูเเลสุขภาพของตนเอง
        
        3.การเลี้ยงดูทารก
        
        4.การมาตรวจติดตามหลังคลอดอย่างต่อเนื่อง
  - - - 1)การสร้างจินตภาพ (visual imagery)
        เป็นการฝึกใช้การเบี่ยงเบนความสนใจร่วมกับการผ่อนคลาย
      - 2) การฝึกสมาธิ (meditation) การฝึกสมาธิสามารถช่วยให้มีการผ่อนคลายของร่างกาย จิตใจ และจิตวิญญาณ
      - 3) การฝึกการผ่อนคลาย (relaxation exercise)เป็นการฝึกการหายใจเข้าออกลึกๆ ยาวๆ หลังจากทำให้กล้ามเนื้อแต่ละส่วนของร่างกายที่มีความตึงเครียดให้ผ่อนคลาย
      - 4) การให้ความรู้และคำปรึกษา (education
        and counseling) โดยพยาบาลจะต้องประเมินความต้องการในด้านความรู้และความต้องการคำปรึกษาและการปฏิบัติตัวในระยะตั้งครรภ์ ขณะคลอด และระยะหลังคลอด
      - 5) การสนับสนุนทางอารมณ์ (emotional support) โดยการสนับสนุนด้านข้อมูล สร้างสัมพันธภาพแสดงความห่วงใย สอบถามความรู้สึก ปัญหาและความต้องการของสตรีตั้งครรภ์ที่มีอายุมาก รับฟังความคิดเห็นอย่างจริงใจ