Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Cấu tạo tiếng - Coggle Diagram
Cấu tạo tiếng
Khái niệm
Đơn vị cấu tạo nên từ
Có thể tự tạo nên từ [ Từ đơn tiết ] hoặc kết hợp với tiếng khác để tạo nên từ [ Từ phức ]
Tiếng là đơn vị phát âm nhỏ nhất trong ngôn ngữ đọc, ngôn ngữ nói.
Phân loại
4 thành phần
Âm đầu + âm đệm + âm chính + thanh
Âm đầu + âm chính + âm cuối + thanh
Âm đệm + âm chính + âm cuối + thanh
3 thành phần
Âm đệm + âm chính + thanh
Âm chính + âm cuối + thanh điệu
Âm đầu + âm chính + thanh
Đủ 5 thành phần
Âm đầu + âm đệm + âm chính + âm cuối + thanh
Cấu tạo
Vần
Âm chính
Luôn có mặt trong các âm tiết, là đình của âm tiết, mang âm sắc chủ yếu của âm tiết.
Do nguyên âm đảm nhiệm
Đứng ở vị trí thứ 3 trong câu tạo âm tiết [ sau âm đầu, âm đệm ]
Luôn được thể hiện chữ viết, luôn có mặt trong cấu tạo tiếng.
Đứng ở vị trí thứ 2 trong phần vần [ sau âm đệm ]
Chú ý một số nguyên âm đôi: ua, uô, iê, yê, ia, ya, ươ, ưa
Âm cuối
Do phụ âm (c, ch, nh, ng, p, t) và bán âm đảm nhiệm (o, u, i, y)
Có thể vắng mặt trên chữ viết: Ho, hở, cô, thủy, mía...
Âm cuối có vị trí cuối cùng của phần vần và cuối của âm tiết
Chú ý phân biệt giữa âm cuối và âm chính khi âm cuối và âm
chính đều có sự thể hiện trên chữ viết là (o, u, i, y).
Âm đệm
Không đi với các âm chính là: u, uô, ô, ưa, ươ, ua
Thể hiện bằng chữ u và o.
Không đi với các âm đầu: b, m, v, ph, g [trừ góa]
Có thể vắng mặt trên chữ viết
Yếu tố thứ hai trong cấu tạo âm tiết, đứng sau âm đầu.
Chú ý phân biệt âm đệm với âm chính khi có cùng sự thể hiện trên chữ viết là [ o, u ]
Yếu tố đứng ở vị trí đầu tiên của phần vần: oan, uyên, oăc, uê
Thanh
Thanh sắc
Trên chữ viết được thể hiện là dấu sắc
Thuộc nhóm thanh trắc
Thanh hỏi
Trên chữ viết được thể hiện là dấu hỏi
Thuộc nhóm thanh trắc
Thanh ngang/ không dấu
Không được thể hiện trên chữ viết
Thuộc nhóm thanh bằng
Thanh ngã
Trên chữ viết được thể hiện là dấu ngã
Thuộc nhóm thanh trắc
Thanh huyền
Trên chữ viết được thể hiện là dấu huyền
Thuộc nhóm thanh bằng
Thanh nặng
Thuộc nhóm thanh trắc
Trên chữ viết được thể hiện là dấu nặng
Âm đầu
đặc điểm
Do phụ âm đảm nhiệm.
Đứng trước phần vần [ trước âm đệm, trước âm chính]
Có chức năng mở đầu âm tiết
Có thể vắng mặt trên chữ viết
Q + U [ âm đệm ]
GH/NGH + e, iê, ê, i, ia
GI + i, iê [ lượt đi 1 chữ i ] trên nhưng khi phân tích cấu của tiếng phải vẫn thể hiện đủ bản chất của từng bộ phận.
Thiết kế: Trần Mạnh Khôi