Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
VẤN ĐỀ 11: NHỮNG TRƯỜNG HỢP LOẠI TRỪ TNHS - Coggle Diagram
VẤN ĐỀ 11: NHỮNG TRƯỜNG HỢP LOẠI TRỪ TNHS
Khái niệm chung
Có những hành vi
Về hình thức: giống như hành vi nguy hiểm cho xã hội
Tuy nhiên có những tình tiết khiến hành vi gây thiệt hại không còn nguy hiểm cho xã hội,
không phải chịu TNHS.
Khái niệm
Hành vi của con người
giống với 1 tội phạm cụ thể
Nhưng
không phải chịu TNHS
Vì trong hành vi có tình tiết
mất đi sự nguy hiểm cho xã hội của hành vi
Phân loại
Tình trạng không có năng lực TNHS
Gây thiệt hại khi bắt giữ người phạm tội
Sự kiện bất ngờ
Rủi ro trong nghiên cứu, thử nghiệm, áp dụng tiến bộ khoa học kĩ thuật & công nghệ
Tình thế cấp thiết
Thi hành mệnh lệnh của người chỉ huy hoặc của cấp trên (loại trừ khoản 2 các Điều 421 => 423)
Phòng vệ chính đáng
Các trường hợp cụ thể loại trừ TNHS
Tình thế cấp thiết
Nguồn nguy hiểm => hậu quả do nguồn nguy hiểm gây ra hoặc đe dọa gây ra => đặt ra vấn đề bảo vệ lợi ích
Là biện pháp sau cùng và duy nhất
Hành vi của con người gây thiệt hại nhỏ hơn lợi ích khác được pháp luật bảo vệ
Gây thiệt hại khi bắt giữ người phạm tội
Khái niệm
Hành vi của người để bắt giữ người thực hiện hành vi phạm tội mà không còn cách nào khác là buộc phải sử dụng vũ lực cần thiết gây thiệt hại cho người bị bắt giữ thì không phải là tội phạm.
Điều kiện
Người bị bắt giữ
Đã và đang thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội
Người bắt giữ
Biện pháp dùng vũ lực cuối cùng
Gây thiệt hại cho người bị bắt giữ là trường hợp cần thiết
Phòng vệ chính đáng
Khái niệm
Hành vi của con người
Bảo vệ
Lợi ích của Nhà nước
Quyền và lợi ích chính đáng của cá nhân, tổ chức
Sự chống trả cần thiết => ngăn chặn xâm hại các lợi ích
Lưu ý
PVCĐ là quyền, không phải là nghĩa vụ pháp luật của công dân
Nghĩa vụ thuộc về những người có chức vụ, quyền hạn
Không có nghĩa là công dân có quyền tự xử
Ý nghĩa
Khuyến khích công dân bảo vệ lợi ích chính đáng
Đẩy lùi những thiệt hại do hành vi xâm phạm gây ra
Hành vi PV chỉ được coi là PVCĐ khi người phòng vệ chống trả lại trong những trường hợp nhất định
Điều kiện của PVCĐ
Nội dung
Hành vi chống trả phải nhằm vào người đang có hành vi xâm phạm
Hành vi chống trả được thừa nhận ngay cả khi có biện pháp khác có thể ngăn chặn sự xâm hại
Nếu hành vi chống trả gây quá mức => vẫn phải chịu TNHS
Hành vi có thể nhằm vào người hoặc công cụ, phương tiện tấn công
Nếu như người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội là trẻ em hoặc người không có NLTNHS => chỉ được gây thiệt hại khi không còn cách nào khác
Sự chống trả của người phòng vệ là sự chống trả cần thiết
Biện pháp chống trả là cần thiết để ngăn chặn hoặc hạn chế sự xâm hại trong các trường hợp cụ thể
Phạm vi
Có những trường hợp
Chống trả quá mức cần thiết
Không phù hợp với tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại
=> vượt quá phòng vệ chính đáng
Cơ sở
Hành vi tấn công, xâm hại lợi ích chính đáng
đang diễn ra: đã bắt đầu nhưng chưa kết thúc
Hành vi của con người
Có thể có dấu hiệu của một tội phạm cụ thể, có thể chiỉ là VPPL khác
Trường hợp cá biệt
Trường hợp phòng vệ sau khi tội phạm đã diễn ra
Thi hành mệnh lệnh của người chỉ huy hoặc của cấp trên
Khái niệm
Người có trách nhiệm thi hành mệnh lệnh gây thiệt hại
Không phải chịu TNHS
Vì đã tuân thủ các quy định về thi hành mệnh lệnh trong LLVTND
Điều kiện
Ra lệnh để thực hiện nhiệm vụ QPAN
Người thi hành mệnh lệnh thực hiện đầy đủ quy trình báo cáo
Người ra mệnh lệnh là chỉ huy hoặc cấp trên trong LLVTND
Người ra lệnh vẫn yêu cầu chấp hành mệnh lệnh
Lưu ý
Nếu thuộc vào khoản 2 của các Điều 421, 423 thì vẫn phải chịu TNHS
Tình trạng không có năng lực TNHS
Chủ thể mắc bệnh
Bệnh khác
Làm mất khả năng nhận thức và điều khiển hành vi
Tâm thần
Dấu hiệu
Dấu hiệu y học
Bênh khác: các bệnh về thể chất bị gây hại
Quyết định tới dấu hiệu tâm lý => quyết định TNHS
Bệnh tâm thần: rối loạn hoạt động của não
Dấu hiệu tâm lý
Mất đi khả năng nhận thức
Mất khả năng điều khiển hành vi
Rủi ro trong nghiên cứu, thử nghiệm, áp dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật và công nghệ
Hành vi gây thiệt hại trong khi thực thực hiện
Nghiên cứu
Áp dụng tiến bộ KHKT CN
Thử nghiệm
Dù đã tuân thủ đúng quy trình, quy phạm, áp dụng đầy đủ biện pháp ngừa
Sự kiện bất ngờ
Điều 20 BLHS 2015, sửa đổi 2017
Người thực hiện hành vi gây hậu quả thiệt hại cho xã hội
Không thể thấy trước hậu quả
Không có nghĩa vụ buộc phải thấy trước hậu quả