Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ลักษณะทารกเเละรกผิดปกติ, IMG_5371 - Coggle Diagram

- - - - มีส่วนก้นอยู่ในช่องเชิงกราน
        
        Sacrum เป็น Dominator
    - - ข้อสะโพกงอ
        
        ข้อเข่าทั้ง 2 ข้างเหยียดตรง
        
        ขาหนีบไปกับลำตัวเเละหน้าอก
    - - ข้อสะโพกหรือข้อเข่าข้างใดข้างหนึ่งหรือทั้ง 2 ข้างงอไม่เต็มที่
        
        ขาทารกอยู่ต่ำกว่าก้น
        
        พบมากในทารกคลอดก่อนกำหนด
        
        เท้าทารกข้างใดข้างหนึ่งเข้าช่องเชิงกราน (single footing)
    - - ข้อสะโพกเเละข้อเข่าทั้งสองข้างงอ
        
        อาจเปลี่ยนเป็นท่า frank breech หรือ incomplete breech
        
        เมื่อมีความก้ามหน้าของการคลอด
    - - ปัจจัยด้านมารดา
        
        มีประวัติการคลอดท่าก้นมาก่อน
        
        มดลูกหย่อน
        
        ภาวะรกเกาะต่ำ
        
        ครรภ์เเฝด
        
        ครรภ์เเฝดน้ำ
        
        1 more item...
      - ปัจจัยด้านทารก
        
        ทารกมีรูปร่างผิดปกติหรือมีความผิดปกติของระบบประสาท
        
        ทารกหัวบาตร
        
        ทารกเติบโตช้าในครรภ์
        
        ทารกตายในครรภ์
    - - ตรวจทางหน้าท้อง
        
        คลำพบศีรษะทารก
        
        มี ballottement ที่บริเวณยอดมดลูก
        
        หลังทารกอยู่ด้านใดด้านหนึ่งของมารดา
        
        คลำได้ก้นทารกอยู่บริเวณเหนือหัวหน่าว
        
        ฟัง Fetal heart sounds ได้ที่บริเวณสูงกว่าระดับสะดือ
      - ตรวจช่องท้อง
        
        คลำไม่พบ suture และ fonanel
        
        เเต่อาจคลำได้กระดูก sacrum
        
        ถุงน้ำคร่ำเเตกเเละมีการเปิดขยายของปากมดลูก
        
        อาจพบขี้เทาติดนิ้วผู้ตรวจออกมาด้วย
      - การถ่ายภาพรังสีหรือตรวจด้วยคลื่นความถี่สูง
        
        ช่วยยืนยันท่าของทารก
        
        อายุครรภ์
        
        ความผิดปกติหรือความพิการเเต่กำเนิดของทารก
    - - ผลกระทบต่อผู้คลอด
        
        ถุงน้ำคร่ำเเตกก่อนการเจ็บครรภ์
        
        ถ้าเเตกเป็นเวลานานเสี่ยงต่อการติดเชื้อ
        
        การคลอดยากหรือคลอดยาวนาน
        
        ช่องคลอดฉีกขาด
        
        มดลูกเเตก
        
        1 more item...
      - ผลกระทบต่อทารก
        
        น้ำหนักตัวน้อยจากการคลอดก่อนกำหนด
        
        กระดูกหัก
        
        ข้อเคลื่อน
        
        เกิดการบาดเจ็บหรือการฉีกขาดของ brachial plexus
        
        เกิดการบาดเจ็บที่กล้ามเนื้อ sternocleidomastoid
        
        1 more item...
    - - กรณีพบว่า ทารกมีท่าก้นเป็นส่วนนำก่อนอายุครรภ์ 32 สัปดาห์
        
        ให้มาฝากครรภ์ตามปกติ
        
        ติดตามดูว่า เมื่ออายุครรภ์เพิ่มขึ้น ทารกจะเปลี่ยนท่าเป็นศีรษะเป็นส่วนนำหรือไม่
      - กรณีที่อายุครรภ์มากกว่า 32 สัปดาห์
        
        ตรวจด้วยการถ่ายภาพรังสีหรือตรวจด้วยคลื่นความถี่สูง
        
        เพื่อยืนยันท่าของทารก ขนาดของทารก ขนาดของช่องเชิงกราน อายุครรภ์เเละความผิดปกติหรือความพิการของทารก
        
        หากผู้คลอดเเละทารกไม่มีความผิดปกติอื่นร่วม
        
        เเพทย์จะพิจารณาทำการหมุนเปลี่ยนท่าทารกผ่านทางหน้าท้อง (external cephalic version)
      - ผ่าตัดคลอด
        
        พิจารณาจาก
        
        ทารกตัวโต น้ำหนักคาดคะเนมากกว่า 3,500 กรัม
        
        เป็นท่าก้นชนิด footling
        
        กระดูกเชิงกรานเเคบ
        
        มดลูกหดรัดตัวผิดปกติ
        
        1 more item...
    - - กรณีถุงน้ำคร่ำยังไม่เเตก
        
        ให้ผู้คลอดนอนพักบนเตียง
        
        งดสวนอุจจาระหรือตรวจภายใน
      - ประเมินการหดรัดตัวของมดลูกเเละฟัง Fetal heart sounds อย่างใกล้ชิด
      - กรณีถุงน้ำคร่ำเเตกเเล้ว
        
        รีบฟัง FHS
        
        ตรวจภายในทันที
        
        เพื่อป้องกันการเกิดภาวะสายสะดือพลัดต่ำ
      - ดูเเลให้งดน้ำ งดอาหารทางปาก
        
        ให้สารละลายทางหลอดเลือดดำ
      - ติดตามประเมินความก้าวหน้าของการคลอด เเละบันทึก partogram
  - - - อยู่ในเเนวขวาง
        
        มีไหล่หรือเเขนเป็นส่วนนำ
        
        มี acromion เป็น Dominator
    - - หน้าท้องหย่อนมากจากการคลอดบุตรหลายครั้ง
        
        กระดูกเชิงกรานเเคบ
        
        ทารกคลอดก่อนกำหนด
        
        พิการเเต่กำเนิด
        
        รกเกาะต่ำ
        
        ครรภ์เเฝด
        
        1 more item...
    - - ตรวจหน้าท้อง
        
        ระดับยอดมดลูกค่อนข้างต่ำกว่าปกติ
        
        หน้าท้องขยายออกด้านข้าง
        
        คลำไม่พบศีรษะหรือก้นที่ยอดมดลูก
        
        คลำพบศีรษะทารกที่ iliac fossa
        
        ฟัง FHS ได้ที่ตำเเหน่งสูงหรือต่ำกว่าระดับสะดือเล็กน้อย
      - ตรวจทางช่องคลอด
        
        ปากมดลูกเปิดเกือบหมดหรือเปิดหมด
        
        ถุงน้ำคร่ำเเตก
        
        คลำได้
        
        กระดูซี่โครงเเละหน้าอก
        
        ขอบกระดูกสะบัก
        
        1 more item...
      - การถ่ายภาพรังสีหรือการตรวจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง
        
        ไม่นิยมตรวจ
    - - ถุงน้ำคร่ำเเตกก่อนการเจ็บครรภ์
        
        เสี่ยงต่อการติดเชื้อในน้ำคร่ำ
        
        สายสะดือพลัดต่ำ
        
        ทารกขาดออกซิเจน
        
        มดลูกเเตกจากการคลอดติดขัด
        
        ช่องทางคลอดฉีกขาด
    - - พบก่อนอายุครรภ์ครบกำหนด
        
        ให้มาฝากครรภ์ตามปกติ
      - ไม่มีอาการ เเละถุงน้ำยังไม่เเตก
        
        ให้คลอดทางช่องคลอด
    - - ถ้าพบทารกอยู่ในท่าขวาง
        
        ถุงน้ำยังไม่เเตก
        
        ดูเเลให้นอนพักผ่อนบนเตียง
        
        งดสวนอุจจาระเเละตรวจช่องท้อง
      - ติดตามความก้าวหน้าของการคลอด
        
        ไหล่ทารกจะถูกดันลงในช่องเชิงกราน
  - - - พบมากในทารกคลอดก่อนกำหนด
    - - ตรวจทางช่องคลอด
        
        คลำพบ เเขน มือ หรือขาอยู่ด้านข้างของส่วนนำ
    - - ผลกระทบต่อผู้คลอด
        
        เจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด
        
        สายสะดือพลัดต่ำ
      - ผลกระทบต่อทารก
        
        มีภาวะขาดออกซิเจน
        
        เสียชีวิต
    - - เฝ้าระวังเเละติดตามความก้าวหน้าของการคลอด
    - - ถ้าถุงน้ำยังไม่เเตกเเละส่วนนำยังไม่เคลื่อนต่ำ
        
        ดูเเลให้พักผ่อนบนเตียง
        
        งดสวนอุจจาระเเละตรวจภายใน
        
        ประเมิน FHS เเละภาวะสายสะดือพลัดต่ำ
- - - - เเต่ท้ายทอยอยู่ด้านหลังช่องเชิงกราน
    - - เกิดจากเชิงกรานมีเส้นผ่านศูนย์กลางสั้นกว่าปกติ
        
        ทารกตัวโต
        
        ศีรษะทารกก้มน้อยเกินไป
        
        ผนังหน้าท้องหย่อนมาก
        
        ทำให้ตัวทารกเเละมดลูกเอนไปช้างหน้าท้ายทอยทารกจึงหมุนไปข้างหลัง
        
        รกเกาะบริเวณด้านหน้าของมดลูก
        
        กล้ามเนื้อพื้นเชิงกรานหย่อน
    - - ตรวจหน้าท้อง
        
        คลำหลังทารกได้ไม่ชัดเจน
        
        ได้ส่วนของเเขน ขา อยู่บริเวณกลางหน้าท้อง
        
        ฟัง FHS ได้บริเวณค่องไปทางข้างสีข้างของมารดา
        
        หรือกลางท้อง
      - ตรวจช่องคลอด
        
        คลำได้ sagittal suture อยู่ในเเนวเฉียงข้างเดียวกับท่าทารก
        
        ท่า ROP
        
        คลำได้ sagittal suture อยู่ในเเนวเฉียงขวา
    - - ผลกระทบต่อผู้คลอด
        
        การคลอดยาวนาน
        
        ปากมดลูกบวม เเละเปิดขยายช้า
        
        มีการฉีกขาดของช่องทางคลอด
        
        เสี่ยงต่อการติดเลือดหลังคลอ
      - ผลกระทบต่อทารก
        
        มีภาวะขาดออกซิเจน
        
        เกิด caput succedaneum
        
        มีเลือดออกในสมอง
    - - รอให้ศีรษะทารกหมุนเอง
      - ในระยะคลอด
        
        ตัดฝีเย็บให้กว้าง
        
        ใช้เครื่องดูดสุญญากาศช่วยหมุนศีรษะเด็ก
        
        ให้ผู้คลอดคลอดเอง
  - - - ท้ายทอยอยู่ด้านหลังช่องเชิงกราน
        
        คงอยู่ในท่าเดิมจนกระทั่งคลอด
        
        คลอดโดยการเหงยหน้าออกมา
    - - ศีรษะทารกก้มน้อยเกินไปหรือช้าเกินไปเมื่อเข้าสู่ช่องเชิงกราน
        
        มดลูกหดรัดตัวไม่ดี
        
        ทารกตัวเล็ก
        
        ช่องเชิงกรานกว้างมาก
        
        ปุ่ม ischial spine ยื่นนูน
    - - ตรวจช่องคลอด
        
        พบว่าขม่อมหลังอยู่ค่อนไปด้านหลัง
        
        คลำได้ sagittal suture อยู่เเนวหน้าหลัง
    - - เช่นเดียวกับท่า OPP
    - - เช่นเดียวกับท่า OPP
  - - - ท้ายทอยอยู่ด้านข้าง
        
        ไม่หมุนต่อเป็นเวลาอย่างน้อย 1 ชั่วโมง
    - - เเนวหน้าหลังของช่องเชิงกรานเเคบกว่าผิดปกติ
        
        มดลูกหดรัดตัวไม่ดี
        
        ศีรษะทารกไม่ก้ม
        
        ศีรษะของทารกไม่สามารถหมุนต่อไปได้
        
        เกิดจากท่าท้ายทอยอยู่เฉียงหลังหรืออยู่หลังเเล้วหมุนไปข้างหน้าไม่สำเร็จ
    - - ตรวจครรภ์
        
        คลำได้ส่วนของเเขน ขา อยู่บริเวณหน้าท้องของมารดา
        
        ฟัง FHS ได้บริเวณสีข้างของมารดา
      - การตรวจช่องคลอด
        
        คลำได้ sagittal suture อยู่ในเเนว Transverse กับช่องเชิงกราน
        
        มีอาการปวดหลัง
        
        จากท้ายทอยของทารกไปกดทับ sacral nerve
    - - ผลกระทบต่อมารดา
        
        การคลอดไม่ก้าวหน้า
        
        มดลูกหดรัดตัวน้อยกว่าปกติ
        
        ศีรษะทารกกดบริเวณปากมดลูกไม่เต็มที่
        
        เกิดการหยุดชะงักของการเปิดขยายของปากมดลูก
    - - ในรายที่ปากมดลูกหดรัดตัวไม่ดี
        
        พิจารณาให้ยา oxytocin
  - - - ประเมินความก้าวหน้าของการคลอดเป็นระยะ
        
        ดูเเลให้กระเพาะปัสสาวะว่า
        
        ดูเเลให้ยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก
        
        ให้สารละลายทางหลอดเลือดดำตามเเผนการรักษา
        
        ประเมิน FHS เเละประเมินภาวะคับขันของทารก
        
        จัดท่านอนตะเเคงไปด้านตรงข้ามกับหลังทารก
- - - - ศีรษะอยู่ในลักษณะเงยหน้าเล็กน้อย
    - - ตรวจครรภ์
        
        คลำได้ส่วนนูนของศีรษะ
      - ตรวจช่องคลอด
        
        คลำพบขม่อมหน้าอยู่ตรงกลางช่องเชิงกราน
        
        คลำ sagittal suture ได้เเต่คลำขม่อมหลังไม่ได้
  - - - ศีรษะอยู่ในลักษณะที่ก้มหรือเเหงนไม่เต็มที่
        
        มี frontal bone เป็น Dominator
    - - ตรวจครรภ์
        
        คลำพบท้ายทอยเเละคางของทารก
        
        ศีรษะทารกยังไม่ engagement
      - ตรวจทางช่องท้อง
        
        คลำได้รอยต่อกระดูกหน้าผาก ขม่อมหน้า ขอบกระดูกเบ้าตาเเละดั้งจมูก
        
        คลำไม่พบคางหรือปาก
  - - - มีคาง (mentum) เป็น Dominator
    - - ตรวจทางช่องคลอด
        
        คลำไม่พบศีรษะ
        
        เเต่พบปาก
      - ตรวจครรภ์
        
        คลำพบ small part ได้ง่าย
    - - ผนังหน้าท้องหย่อน
        
        กระดูกเชิงกรานเเคบ
        
        ครรภ์เเฝดน้ำ
        
        ทารกตัวโต
        
        ทารกไม่มีสมอง
        
        มีเนื้องอกบริเวณคอ
        
        1 more item...
    - - เกิดการบาดเจ็บหรือฉีกขาดของช่องทางคลอด
        
        การคลอดยาวนาน
    - - ตรวจว่ามีช่องเชิงกรานเเคบหรือไม่
        
        ถ้าทารกขนาดปกติ ช่องเชิงกรานไม่เเคบ
        
        ให้คลอดเองทางช่องคลอด
      - ติดตาม FHS อย่างต่อเนื่อง
      - ถ้าการคลอดไม่มีความก้าวหน้า
        
        ตรวจพบช่องเชิงกรานเเคบ
        
        ควรพิจารณาผ่าตัดคลอด
- - - - เกิด high antero-posterior arrest
  - - - หันท้ายทอยได้ด้านหน้าตรง
        
        sagittal suture ขนานกับเเนวตั้งของช่องเชิงกราน
        
        ทารกไม่สามารถ engagement ได้
  - - - หันท้ายทอยไปด้านหลัง
        
        sagittal suture ขนานกับเเนวตั้งฉากของช่องเชิงกราน
        
        ไม่สามารถ engagement ได้
- - - - ตะเเคงเอง parietal bone ด้านใดด้านหนึ่งลงช่องเชิงกรานไปก่อน
  - - - ตะเเคงกลับให้ posterior parietal bone เคลื่อนผ่าน promoters of sacrum ทางด้านหลัง
        
        ศีรษะทารกจะเกิดกลไกการคลอดปกติ
        
        สามารถคลอดเองได้
  - - - ตะเเคงกลับให้ anterior parietal bone เคลื่อนผ่านกระดูกหัวหน่าว
        
        ส่วนใหญ่ไม่สามารถเคลื่อนผ่านกระดูกหัวหน่าวได้
        
        ทำให้เกิดการคลอดยาก
- - - - ผู้คลอดเป็นโรคเบาหวาน
        
        การตั้งครรภ์เกินกำหนด
        
        ผู้คลอดมีประวัติคลอดทารกตัวโตมาก่อน
        
        ทารกมีภาวะ erythorblastosis
    - - ซักประวัติเกี่ยวกับโรคเบาหวาน
        
        ประวัติการคลอด
        
        น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นมากกว่าปกติในช่วงตั้งครรภ์
      - คาดคะเนน้ำหนักทารกจากการอัลตราซาวด์
    - - เกิดการบาดเจ็บจากการคลอด
        
        เกิดการบาดเจ็บของช่องทางคลอด
        
        คลอดไหล่ยาก
        
        ตกเลือดเเละติดเชื้อหลังคลอด
    - - ผ่าตัดคลอด
    - - ซักประวัติ เช่น โรคเบาหวาน
        
        มีประวัติการคลอดไหล่ยาก
        
        มีประวัติคลอดทารกตัวใหญ่มาก่อน
      - ประเมินการหดรัดตัวของมดลูก
        
        ตรวจภายใน ประเมินการเปิดขยายของปากมดลูก
        
        ความบางของมดลูก
        
        การเคลื่อนต่ำของส่วนนำเเละบันทึกผล
      - ดูเเลกระเพาะปัสสาวะให้ว่าง
        
        ฟัง FHS เเละบันทึก
        
        ให้มารดานอนตะเเคงซ้าย
      - หลังคลอดทารกอาจเกิด cephalhematoma
        
        ควรสังเกตอาการอย่างใกล้ชิด
        
        คลึงมดลูก ให้ยา oxytocin
  - - - ศีรษะทารกใหญ่
        
        ไม่สามารถคลอดเองได้
    - - ตรวจครรภ์
        
        พบขนาดของทารกใหญ่ผิดปกติ
        
        ไม่ลงสู่ช่องเชิงกราน
      - ตรวจช่องคลอด
        
        Sagittal suture เเละขม่อมกว้างตึง
        
        คลำได้กะโหลกศีรษะบางเเละนุ่มผิดปกติ
      - ตรวจด้วยคลื่นความถี่สูง
        
        ศีรษะทารกมีขนาดใหญ่ผิดปกติ
    - - เกิดการบาดเจ็บของช่องทางคลอด
        
        มดลูกเเตก
        
        ทารกเกิดการบาดเจ็บจากการคลอด
    - - กรณีส่วนนำเป็นศรีษะ
        
        ใช้เข็มเจาะไขสันหลังเเทงทะลุขม่อม
        
        ดูดเอาน้ำไขสันหลังออกให้มากที่สุด
      - กรณีส่วนนำเป็นก้น
        
        ใช้ metal catheter
        
        เจาะผ่านไขสันหลัง
        
        ดูดเอาน้ำไขสันหลังออกให้มากที่สุด
  - - - ความผิดปกติทางพันธุกรรม
        
        ผู้คลอดได้รับสารบางอย่าง
        
        ติดเชื้อขณะตั้งครรภ์
    - - ตรวจภายใน หรือตรวจด้วยคลื่นความถี่สูงจะไม่พบกะโหลกเเละเนื้อสมอง
    - - การคลอดยาวนาน
        
        การคลอดติดขัด
    - - เเพทย์อาจใช้คีมจับที่ศีรษะของทารก
        
        ผูกถ่วงด้วยน้ำหนักจนปากมดลูกเปิดหมด
  - - - มีน้ำในช่องท้อง (ascites)
        
        กระเพาะปัสสาวะโป่งตึงจากความพิการของท่อปัสสาวะ
        
        มีเนื้องอกที่ไตหรือตับ
    - - ตรวจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง
        
        ท้องทารกมีขนาดใหญ่กว่าปกติ
    - - เกิดการบาดเจ็บทางช่องคลอด
    - - กรณีวินิจฉัยได้ก่อนคลอด
        
        พิจารณาผ่าคลอด
      - กรณีที่การคลอดก้าวหน้าเเล้ว
        
        ใช้เข็มเจาะหน้าท้องของผู้คลอด
        
        ดูดเอาน้ำในช่องท้องของทารกออก
- - - - ไม่สามารถคลอดไหล่ได้
  - - - ช่องเชิงกรานเเคบ
        
        ทารกมีเนื้องอกหรือความพิการบริเวณคอ ไหล่
  - - - ไม่สามารถคาดคะเนล่วงหน้าได้
        
        ศีรษะของทารกออกมาเเล้ว
        
        พบศีรษะเเละใบหน้าทารกมีขนาดใหญ่
  - - - กระดูกหัวหน่าวเเยก
        
        มดลูกเเตก
        
        มีการฉีกขาดของปากมดลูก ช่องคลอด เเละฝีเย็บ
        
        มดลูกหดรัดตัวไม่ดี
        
        ตกเลือดหลังคลอด
    - - กระดูกไหปลาร้าหัก
        
        กระดูกต้นเเขนหัก
        
        กล้ามเนื้อบริเวณคอฉีกขาด
        
        ทารกขาดออกซิเจน
  - - - Suprapubic pressure
        
        ให้ผู้ช่วยใช้มือกดบริเวณหัวหน่าว
        
        ขณะที่ผู้ทำคลอดกำลังดึงศีรษะทารกลงมา
      - McRobert maneuver
        
        ให้ผู้ช่วย 2 คนช่วยยกขาผู้คลอด
        
        ให้ข้อสะโพกเเละข้อเข่างอพับไปชิดหน้าท้องให้มากที่สุด
      - All-fours maneuvers
        
        จัดให้ผู้คลอดอยู่ในท่าคุกเข่า ก้มหน้าลง มือเเละเข่าทั้งสองข้างยันพื้น
        
        ผู้ทำคลอดช่วยดึงศีรษะทารกลง
        
        ทำร่วมกับ Gaskin maneuver
        
        การหมุนไหล่หลังของทารกให้คลอดออกมาก
      - Woods corkscrew maneuvers
        
        สอดมือเข้าไปที่ไหล่หลังของทารก
        
        เเล้วหมุนไหล่หลังทารกไป 180 องศา ตามเข็มนาฬิกา
      - Rubin’s maneuvers
        
        ผลักไหล่หน้าเข้าไปหาทรวงอก
        
        ใช้มือวางด้านหลังของไหล่หน้า
        
        ผลักไหล่หน้าให้หมุนไปทางด้านหน้าของทรวงอก
      - การคลอดไหล่หลัง
        
        สอดมือเข้าไปล้วงเเขนหลัง
        
        ดันบริเวณข้อพับเเขนให้ข้อศอกงอ
        
        จับมือทารกดึงผ่านหน้าอกออกมาภายนอก
        
        พร้อมหมุนไหล่ไปเเนวเฉียง
      - Zavanelli maneuvers
        
        หมุนเเละดันศีรษะทารกกลับเข้าช่องเชิงกราน
        
        รีบทำการผ่าตัดคลอด
      - Deliberate fracture of the clavicle
  - - - ประเมิน FHS
        
        เตรียมเครื่องช่วยฟื้นคืนชีพของทารก
        
        ติดตามผลการตรวจร่างกายทารก ให้การช่วยเหลืออย่างรวดเร็วเเละส่งต่อทารกเพื่อรับการรักษา
        
        เฝ้าระวังเเละสังเกตอาการเเสดงของภาวะมดลูกเเตก