Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

กำลังการคลอดผิดปกติ Abnormality of power - Coggle Diagram

- - - - ลงสู่ปากมดลูกโดยมีแรงดันจากภายในโพรงมดลูก
        
        โดยปกติมดลูกต้องมีแรงดันอย่างน้อย 15 มิลลิเมตรปรอท
  - - - มดลูกยังนุ่มและไม่สามารถทำให้ปากมดลูกเปิดขยายได้
        
        การหดรัดตัวของมดลูกจะห่างออกไป
        
        ความนาน (duration) < 40 นาที ระยะห่าง (Interval) > 3 นาที
        
        ความถี่น้อยกว่า 3 ครั้งใน 10 นาที ความแรง (intensity) น้อย-ปานกลาง
        
        มักเกิดในระยะ active phase โดยเฉพาะในระยะปากมดลูกเปิดเร็ว
        (Phase of maximum slope) รวมทั้งในระยะที่สองของการคลอด
    - - ภาวะผิดสัดส่วนกันของศีรษะทารกและช่องทางคลอด
      - ทารกมีส่วนนำและท่าที่ผิดปกติ
      - มดลูกมีการยืดขยายมากกว่าปกติเช่น การตั้งครรภ์แฝด ครรภ์แฝดน้ำ
      - การได้รับยาระงับปวดมากเกินไป
      - การติดเชื้อในน้ำคร่ำและในโพรงมดลูกจากการที่ถุงน้ำคร่ำแตกเป็นเวลานาน
      - สาเหตุร่วมอื่นๆ เช่น ภาวะเครียดทางจิตใจ การขาดสารน้ำ ความเหนื่อยล้า กระเพาะปัสสาวะเต็ม
    - - ตกเลือดหลังคลอดโดยเฉพาะในมารดาครรภ์แฝดหรือครรภ์แฝดน้ำเนื่องจากมดลูกหดรัดตัวไม่ดี
      - มารดาขาดความมั่นใจ เกิดความวิตกกังวลเนื่องจากการคลอดที่ไม่ก้าวหน้า ปากมดลูกเลยเปิดช้าและส่วนนำไม่เคลื่อนต่ำ
      - การคลอดใช้เวลายาวนานมารดามีภาวะขาดน้ำและเกิดความเหนื่อยล้า ทำให้เกิดการติดเชื้อในโพรงมดลูก
    - - อาจเกิดภาวะออกซิเจนและติดเชื้อในกระแสเลือด (neonatal sepsis) จากการใช้เวลาคลอดยาวนาน
    - - กระตุ้นให้มดลูกหดรัดตัวดีโดยให้ oxytocin IV drip
        จนมดลูกมีการหดรัดตัวทุก 2-3 นาที นานครั้งละ 45 -60 วินาที
      - ให้ยาระงับปวดในขนาดและเวลาที่เหมาะสม
      - เจาะถุงน้ำคร่ำในกรณีที่ถุงน้ำคร่ำยังไม่แตกเพื่อกระตุ้นให้มดลูกหดรัดตัวดีขึ้น
    - - ประเมินสภาวะที่เหมาะสมต่อการเจาะถุงน้ำคร่ำเร่งคลอด เช่น ปากมดลูกเปิดอย่างน้อย 2 เซนติเมตร
        ส่วนนำเข้าช่องเชิงกรานแล้ว เพื่อกระตุ้นให้มดลูกหดรัดตัวดี
      - ดูแลการได้รับยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูกตามแผนการรักษาและประเมินภาวะแทรกซ้อนจากการได้รับยา
      - ติดตามและประเมินเสียงหัวใจทารกอย่างต่อเนื่อง หากพบเสียงหัวใจทารกผิดปกติ จัดให้นอนตะแคงซ้ายดูแลให้ออกชิเจน และรายงานแพทย์
      - ตรวจภายในเพื่อประเมินความก้าวหน้าของการคลอดทุก 2-4 ชั่วโมง หรือตามข้อบ่งชี้ เช่น มีมูกเลือดออกมามากขึ้น ถุงน้ำคร่ำแตก มารดาอยากเบ่ง
      - เตรียมมารดาให้พร้อมสำหรับการทำหัตถการหรือการผ่าตัดคลอดทารกทางหน้าท้องในกรณีฉุกเฉิน
      - เฝ้าระวังภาวะตกเลือดหลังคลอดจากการที่มดลูกหดรัดตัวน้อยกว่าปกติ (atony bleeding)
      - ดูแลให้กระเพาะปัสสาวะว่าง เนื่องจากกระเพาะปัสสาวะเต็มจะขัดขวางการหดรัดตัวของมดลูกโดยการกระตุ้นให้มารดาถ่ายปัสสาวะทุก 2-4 ชั่วโมง และถ้ามารดาถ่ายปัสสาวะเองไม่ได้ ดูแลสวนปัสสาวะให้
      - อธิบายให้เข้าใจเกี่ยวกับการคลอดยาวนาน แผนการรักษา การปฏิบัติตัว พร้อมทั้งเปิดโอกาสให้ชักถามข้อสงสัยและระบายความรู้สึกเพื่อลดความกลัวและวิตกกังวล
      - ดูแลให้มารดาได้รับสารน้ำและอาหารอย่างเพียงพอ
      - กรณีที่ปากมดลูกยังเปิดไม่หมด ถุงน้ำคร่ำยังไม่แตก และส่วนนำลงช่องเชิงกรานแล้ว ควรกระตุ้นให้ลุกเดินหรือนอนในท่าศีรษะสูง ทำให้มดลูกหดรัดตัวดีขึ้น
  - - - กล้ามเนื้อมดลูกในระยะพักมีความตึงตัวมากกว่าปกติ
        
        ไม่มีการหดรัดตัวที่ยอดมดลูก
        
        มารดาจะรู้สึกปวดมาก
        
        ปากมดลูกไม่เปิดขยาย ส่วนนำของทารกไม่เคลื่อนต่ำ
        
        พบในระยะ Latent phase
    - - อาการเจ็บครรภ์ที่มากกว่าปกติอาจทำให้เกิดภาวะเหนื่อยล้า เลือดไปเลี้ยงมดลูกน้อยลง หากไม่ได้รับการแก้ไขอาจทำให้มีภาวะขาดน้ำภาวะเลือดเป็นกรด และการคลอด
        ล่าช้า มดลูกหดรัดตัวไม่ดีหลังคลอด และเกิดการตกเลือดได้
    - - เกิดภาวะขาดออกชิเจนจากการที่ออกชิเจนไปเลี้ยงมดลูกน้อยลง
      - เกิดก้อนโนที่ศีรษะ หรือก้อนโนเลือด เนื่องจากศีรษะโดนกดเป็นเวลานาน
    - - 1.ให้ยาระงับปวดเพื่อช่วยให้มารดามีความเจ็บปวดลดลง พักผ่อนได้และทำให้มดลูก
        กลับมาหดรัดตัวเป็นปกติ ในรายที่จำเป็นอาจให้ยายับยั้งการเจ็บครรภ์
      - ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำเพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ
      - ในรายที่ทารกมีภาวะขาดออกซิเจนควรให้มารดานอนตะแคงซ้ายและให้ออกซิเจน อาจต้องเตรียมผ่าตัดคลอดบุตรทางหน้าท้อง
    - - มดลูกหดรัดตัวเป็นรอยคอดพยาธิสภาพ (Pathological retraction ring)
        
        รอดคอดที่เกิดจากมดลูกส่วนบนและล่าง เกิดหลังจาดมดลูกหดรัดตัวถี่ มีระยะพักสั้นเป็นเวลานาน จากการมีสิ่งกีดขวาง ทำให้ทารกในครรภ์์ไม่สามารถเคลื่อนต่ำลงมาสู่ช่องทางคลอดได้ กล้ามเนื้อส่วนล่างถูกยืดขยาย บางตัวลงกล้ามเนื้อมดลูกมีการหดเกร็ง จึงเกิดเป็นรอยคอด
        
        อาการและอาการแสดง
        
        ตรวจพบวงแหวนระหว่างมดลูกส่วนบนและส่วนล่างที่บริเวณหน้าท้องต่ำกว่าระดับสะดือ
        
        อาจคลำพบเอ็นกลมด้านข้างของมดลูกทั้ง 2 ข้างเนื่องจากยอดมดลูกสูงขึ้น
        
        ฟังเสียงหัวใจทารกไม่ได้เนื่องจากมดลูกแข็งตึงตลอดเวลา
        
        มดลูกหดรัดตัวถี่และรุนแรงชี้น ระยะพักสั้นลงจนไม่มีระยะพัก ทำให้มารดามีอาการเจ็บปวดมากเมื่อสัมผัสหน้าท้องส่วนล่างของผู้คลอดจะรู้สึกเจ็บมาก
        
        ตรวจภายในพบการคลอดไม่ก้าวหน้า ส่วนนำของทารกไม่เคลื่อนต่ำ กระดูกศีรษะทารกเกยกันมาก และพบก้อนโนขนาดใหญ่ที่ศีรษะ
        
        แนวทางการรักษา
        
        จำเป็นต้องผ่าตัดคลอดบุตรทางหน้าท้องอย่างเร่งด่วนเพื่อป้องกันมดลูกฉีกขาด ตกเลือดและทารกเสียชีวิต
        
        สาเหตุ
        
        ศีรษะทารกไม่ได้สัดส่วนกับเชิงกรานของมารดา หรือทารกอยู่ในท่าผิดปกติ เช่น ท่าขวาง ท่าหน้าผา
      - มดลูกหดรัดตัวเป็นวงแหวน ( constriction ring)
        
        อาการและอาการแสดง
        
        มดลูกหดรัดตัวไม่สม่ำเสมอและไม่ประสานกัน มารดาจะรู้สึกเจ็บปวดมากเนื่องจากมดลูกหดรัดตัวแข็งตึงมาก
        
        ในขณะที่มดลูกหดรัดตัว ทารกในครรภ์จะถูกดึงรั้งขึ้นมากกว่าดึงลง
        
        เมื่อตรวจภายในโดยสอดมือเข้าไปคลำในโพรงมดลูกจะคลำพบวงแหวนและหากพบในระยะรกจะพบว่ารกไม่คลอดภายในระยะเวลาที่รกควรจะคลอด
        
        แนวทางการรักษา
        
        การได้รับยาบรรเทาปวดหรือยาระงับความรู้สึกทำให้วงแหวนคลายออกได้แต่หากทารกในครรภ์มีภาวะขาดออกซิเจน อาจให้การรักษาโดยการผ่าตัดคลอดบุตรทางหน้าท้อง
        
        สาเหตุ
        
        พบได้ในรายที่มดลูกถูกกระตุ้นจากการให้ยา oxytocin ภายหลังคลอดทารกแฝดคนแรกแล้ว ภายหลังการหมุนกลับทารกภายในหรือการช่วยทำคลอดทารก
        
        กล้ามเนื้อมดลูกชนิดวงกลมมีการหดรัดตัวไม่คลายเฉพาะที่จนเกิดเป็นวงแหวน (tetanic annular contraction) พบมากบริเวณรอยต่อระหว่างมดลูกส่วนบนและส่วนล่างวงแหวนนี้จะไม่เปลี่ยนตำแหน่งและรัดรอบตัวทารกไว้แน่น ทำให้ไม่สามารถเคลื่อนต่ำลงมาได้
    - - สาเหตุที่แท้จริงยังไม่ทราบแน่นอนแต่มักพบในผู้คลอดครรภ์แรกมากกว่าครรภ์หลัง ผู้คลอดที่มีความเครียดและกลัวมาก ๆ ทารกในครรภ์อยู่ในท่าผิดปกติหรือมีภาวะผิดสัดส่วนกันของศีรษะทารกและช่องทางคลอด
- - - - เนื่องจากกลไกการเคลื่อนต่ำของทารก (descent) การก้มของศีรษะทารก (Flexion) และการหมุนของส่วนของทารกในช่องเชิงกราน (internal rotation) เกิดขึ้นล่าช้า
  - - - มารดาที่ได้รับยาระงับความรู้สึกในระยะคลอดจะลด reflex ทำให้ความรู้สึกอยากเบ่งลดลงหรือไม่มีแต่ไม่ได้ทำให้ความสามารถที่จะหดกล้ามเนื้อหน้าท้องและกระบังลมหายไป มารดายังคงเบ่งได้ถ้าได้รับการสอน พยาบาลจึงควรสอนให้มารดาเบ่งทุกครั้งที่มดลูกหดรัดตัว
        
        มารดาที่มีอาการเหนื่อยล้าจากการคลอดที่ยาวนาน การได้รับสารน้ำและสารอาหารไม่เพียงพอทำให้มารดาไม่มีแรงเบ่ง
        
        ท่าของการเบ่งอาจไม่เอื้อต่อการเคลื่อนต่ำของส่วนนำ ท่าที่ช่วยให้แรงเบ่งเพิ่มขึ้นคือท่าศีรษะและลำตัวสูง (upright position) เช่น ท่านั่งยอง (squating position) ท่านั่งโน้มตัวไปข้างหน้า (leaning forward position)
        
        การมี paralysis ของกล้ามเนื้อหน้าท้องซึ่งอาจเกิดขึ้นภายหลัง poliomyelitis