Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ช่องทางคลอดผิดปกติ (Abnormal passage) - Coggle Diagram
ช่องทางคลอดผิดปกติ (Abnormal passage)
ช่องเชิงกรานเเคบ (Contracted pelvis หรือ Pepvic contraction)
หมายถึง กระดูกเชิงกรานที่ตำเเหน่งใดตำเเหน่งหนึ่ง หรือหลายตำเเหน่งมีเส้นผ่านศูนย์กลางสั้นกว่าปกติ
ทารกมีขนาดผิดปกติ
ไม่สามารถเคลื่อนผ่านหรือคลอดได้
ทางเข้าของเชิงกรานเเคบ (Pelvic inlet contraction)
เส้นผ่านศูนย์กลางวัดจาก A-P diameter ของ Pelvic inlet
น้อยกว่า 10 เซนติเมตร
Normal 10.5 เซนติเมตร
เส้นผ่านศูนย์กลางเเนวขวาง (Transveres diameter)
น้อยกว่า 12 เซนติเมตร
Normal 13.5 เซนติเมตร
ครรภ์ครบกำหนด
ทารกในท่าศีรษะจะใช้ส่วน biparietal diameter
กว้างประมาณ 9.5 เซนติเมตร
การประเมินเเละวินิจฉัย
ตรวจหน้าท้อง
เข้าสู่ระยะคลอด ศีรษะของทารกยังไม่ engagement
ทารกอยู่ในท่าผิดปกติ
ท่าก้น
ท่าหน้า
ท่าขวาง
กดบริเวณยอดมดลูก
ศีรษะขอบทารกเกยอยู่บริเวณรอยต่อกระดูกหัวหน่าว
ตรวจทางช่องคลอด
คลำพบ sacral promontory
คลำได้ขอบด้านข้างของ pelvic inlet ทั้ง 2 ข้าง
Transverse diameter สั้น
ดันยอดมดลูก ศีรษะทารกไม่เคลื่อนต่ำลง
ถ่ายภาพรังสี (X-ray pelvimetry)
A-P diameter ของ pelvic inlet น้อยกว่า 10 เซนติเมตร
Transverse diameter น้อยกว่า 12 เซนติเมตร
ตรวจด้วยคลื่นความถี่สูง
ใช้ประเมินขนาดศีรษะของทารก
ไม่สารมารถประเมินขนาดของช่องเชิงกรานได้
เเนวทางการรักษา
ดูเเลเฝ้าคลอดอย่างใกล้ชิด
ระวังภาวะ Uterine rupture
โดยเฉพาะในรายที่ผ่านการคลอดมาหลายครั้ง
ประเมินองค์ประกอบต่างๆ ของการคลอด
ส่วนนำ
ขนาดของศีรษะทารก
ขนาดของช่องเชิงกราน
1 more item...
ประเมินภาวะ Fetal distress
เพื่อประกอบการตัดสินใจว่าควรผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง หรือคลอดธรรมชาติ
ประเมินพบความผิดปกติ
1 more item...
ส่วนกลางของเชิงกรานเเคบ (Midpelvic contraction)
ผลรวมของค่า Interspinous diameter และ Posterior sagittal diameter
น้อยกว่าหรือเท่ากับ 13.5 เซนติเมตร
Normal 15.5 เซนติเมตร
ค่า Interspinous diameter
น้อยกว่า 9 เซนติเมตร
Normal 10.5 เซนติเมตร
การประเมินเเละวินิจฉัย
คลำพบ Ischial spine ยื่นนูน
กระดูกเชิงกรานสอบนูนเข้าหากัน
Sacrosciatic notch เเคบ
เกิดการคลอดล่าช้าในระยะที่ 1 หรือ ระยะที่ 2
ไม่มีการหมุนของศีรษะทารก (Internal rotation)
เกิด Transverse arrest of fetal head
ตรวจพบ sagittal suture ในเเนวขวาง
เเนวทางการรักษา
ถ้าช่องเชิงกรานส่วนกลางเเคบไม่มาก
ให้คลอดเองตามธรรมชาติได้
หลีกเลี่ยงการให้ยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก
ถ้าต้องช่วยคลอด
พิจารณาช่วยคลอดด้วยเครื่องดูดสุญญากาศ
เเต่ถ้าส่วนกลางของช่องเชิงกรานเเคบมาก
ทารกตัวโต
1 more item...
ช่องทางออกของเชิงกรานเเคบ (Pelvic outlet contraction)
ค่า Interuberous diameter
น้อยกว่าหรือเท่ากับ 8 เซนติเมตร
Subpubic angle กว้างน้อยกว่า 85 องศา
ค่าปกติ 10 เซนติเมตร
การประเมินเเละวินิจฉัย
ประเมินเมื่อปากมดลูกเปิดหมด
ผู้คลอดเบ่ง
ศีรษะทารกเคลื่อนต่ำลงมา
มองเห็นชัด
เเต่เมื่อหยุดเบ่ง
ศีรษะทารกจะถอยกลับ
เเนวทางการรักษา
ไม่ทำให้เกิดการคลอดยาก
เเต่อาจทำให้เกิดการฉีกขาดของฝีเย็บมากขึ้น
ควรตัดฝีเย็บให้กว้าง เมื่อมีการช่วยคลอด
เชิงกรานผิดปกติทุกส่วน (General pelvic)
เกิดจากกระดูกเชิงกรานหัก
เกิดจากอุบัติเหตุ
โรคกระดูกบางชนิด
Poliomyelitis
Kyphoscoliosis
มีความผิดปกติของกระดูกสันหลังร่วมด้วย
ส่วนนำของทารกไม่สามารถเคลื่อนผ่านช่องเชิงกรานได้
เกิดการคลอดยาก
ผลกระทบ
ผลกระทบต่อมารดา
การคลอดล่าช้า
ปากมดลูกเปิดช้ากว่าปกติ
ถุงน้ำคร่ำเเตกก่อนมีอาการเจ็บครรภ์
เสี่ยงติดเชื้อในถุงน้ำคร่ำ
ส่วนนำทารกลอยอยู่เหนือช่องเชิงกราน
มดลูกส่วนล่างขยายมากกว่าปกติ
เสี่ยงต่อการเกิดภาวะมดลูกเเตก
ผลกระทบต่อทารก
มีส่วนนำหรือท่าที่ผิดปกติ
เสี่ยงต่อภาวะสายสะดือย้อย
ทารกพยายาม molding ของศีรษะ
มีการบาดเจ็บ หรือเลือดออกที่ศีรษะ
การพยาบาล
ประเมินลักษณะของช่องเชิงกราน เช่น เชิงกรานเเคบเล็กน้อย ทารกตัวเล็ก ครรภ์หลัง
พิจารณาคลอดทางช่องคลอด
ให้การดูเเล ดังนี้
ประเมิน ติดตามการก้าวหน้าของการคลอด
ดูเเลให้กระเพาะปัสสาวะว่าง
ดูเเลจัดให้ผู้คลอดนอนในท่าศีรษะสูง
เเนะนำนอนพักบนเตียง เเละนอนตะเเคงซ้าย
1 more item...
ดูเเลให้ได้รับยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก
ช่วยนวดบริเวณก้นกบ
เเนะนำวิธีการเบ่งอย่างถูกวิธี
ขณะเบ่งไม่ควรช่วยดันยอดมดลูก
ทารกอาจได้รับอันตรายจากการบาดเจ็บของเส้นประสาทบริเวณเเขน กระดูกเเขน เเละไหปลาร้าหัก
ช่องคลอดมารดาฉีกขาด
ปากมดลูกเปิดหมดเเต่การคลอดไม่ก้าวหน้า
ช่วยคลอดด้วยเครื่องดูดสุญญากาศ
ทารกมีภาวะ Fetal distress
เตรียมผู้คลอดให้พร้อมยำหรับการผ่าตัดคลอด
เฝ้าระวังภาวะตกเลือดหลังคลอด
ช่องทางคลอดอ่อนผิดปกติ (Abnormalities of soft passages)
ส่วนที่ยืดขยายได้
ปากช่องคลอด
ช่องคลอด
ปากมดลูก
ความผิดปกติของปากช่องคลอด
การตีบเเคบของปากช่องคลอดหรือส่วนล่างของช่องคลอด
เป็นมาเเต่กำเนิด
เกิดภายหลังการผ่าตัด
การบาดเจ็บ
การอักเสบ
การคลอดที่ต้องอาศัยเเรงดันจากส่วนนำเป็นอย่างมาก
ฝีเย็บเเข็งตึง (Rigid perineum)
การจี้หูดหงอนไก่
การติดเชื้อ
พบบ่อยในครรภ์เเรง
โดยเฉพาะในรายที่อายุน้อยหรืออายุมากกว่า 35 ปี
ปากช่องคลอดบวมหรือมีก้อนเลือดคั่ง
เเรงกดจากการคลอดยาวนาน
ในรายที่เป็นความดันโลหิตสูงร่วมกับการตั้งครรภ์
ขาดโปรตีน
ควรให้การรักษาตามสาเหตุ
ให้อาหารโปรตีนสูง
การอักเสบหรือเนื้องอก
ความผิดปกติขอบช่องคลอด
ช่องคลอดตีบ (vaginal stenosis)
การตีบจากการบาดเจ็บ
ส่วนนำค่อยๆกด หรือถ่างขยายช่องคลอด
สามารถคลอดเองได้
ช่องคลอดมีผนังกั้น (spectate vagina)
ถ้ากั้นตลอดเเนวเเละหนามากอาจต้องผ่าคลอด
ผนังกั้นมักจะนุ่ม
ขาดเองได้ขณะคลอด
เนื้องอก
Hematoma
ความผิดปกติของปากมดลูก
ปากมดลูกตีบเเข็ง
สาเหตุ
การตัดปากมดลูกเป็นรูปกรวย (conization)
จี้ปากมดลูกด้วยไฟฟ้า (cauterization)
ปากมดลูกบวม (cervical edema)
ผู้คลอดเบ่งก่อนปากมดลูกเปิดหมด
ถุงน้ำคร่ำเเตกก่อนกำหนด
มะเร็งปากมดลูก
ทำให้ปากมดลูกเปิดขยายช้ากว่าปกติ
พิจารณาผ่าตัดคลอด
ความผิดปกติของมดลูก
มดลูกคว่ำหน้า (anteflexion)
ทำให้เเรงดันจากการหดรัดตัวของมดลูกไม่ลงไปที่มดลูกโดยตรง
ปากมดลูกขยายช้า
ส่วนนำไม่ดคลื่อนต่ำ
พบร่วมกับอาการท้องหย่อน
ให้การช่วยเหลือ
ใช้ผ้าพันหน้าท้องช่วยประคองมดลูกให้กลับสู่ตำเเหน่งเดิม
มดลูกคว่ำหลัง (retroflexion)
ถ้าคว่ำมาก ทำให้เกิดการเเท้ง
ถ้าการตั้งครรภ์ดำเนินต่อ
ผนังด้านหน้าของมดลูกจะยืดเเละดึงปากมดลูกให้อยู่เหนือหัวหน่าว
ไม่สามารถคลอดเองได้
ต้องผ่าตัดคลอด
มดลูกหย่อน (Prolapsed uterus)
พบร่วมกับภาวะช่องคลอดหย่อน
เนื้องอกมดลูก (myoma)
ทำให้เกิดการเเท้ง
การคลอดก่อนกำหนด
รกลอกตัวก่อนกำหนด
อาจเกิดการคลอดติดขัด
ผลกระทบ
การคลอดยาวนาน
การพยาบาล
ประเมิน เเละติดตามความก้าวหน้าของการคลอด
ให้การพยาบาลเพื่อส่งเสริมความก้าวหน้าของการคลอด
เน้นเรื่องการเบ่งที่ถูกต้องเเละเหมาะสม
รายที่มดลูกคว่ำหน้า ส่วนนำไม่เคลื่อนลงช่องเชิงกราน
ใช้ผ้าพับหน้าท้องเพื่อประคองมดลูกให้กลับตำเเหน่งเดิม
รายที่ปากมดลูกบวม
เเนะนำนอนตะเเคง เพื่อลดการกดทับศีรษะของทารกกับปากมดลูก