Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Hal ve İyelik Ekleri - Coggle Diagram
Hal ve İyelik Ekleri
İyelik Ekleri
"O" şahsına karşılık gelir. Ada -ı, -i, -u, -ü eklerinin gelmesiyle oluşur.
Örnek: Sabah yatağını toplamadan çıkmış. Bu cümledeki "yatak" kelimesine -ı 3. tekil şahıs iyelik eki gelmiştir.
"Biz" şahsına karşılık gelir. Ada -mız, -miz, -muz, -müz eklerinin gelmesiyle oluşur.
Örnek: Evimizi bu sene satın aldık. Bu cümledeki "ev" kelimesine -miz 1. çoğul şahıs iyelik eki gelmiştir.
"Sen" şahsına karşılık gelir. Ada -ın, -in, -un, -ün eklerinin gelmesiyle oluşur.
Örnek: Köpeğin ne kadar da tatlı! Bu cümledeki "köpek "kelimesine -in 2. tekil şahıs iyelik eki gelmiştir.
"Siz" şahsına karşılık gelir. Ada -nız, -niz, -nuz, -nüz eklerinin gelmesiyle oluşur.
Örnek: Hadi bakalım dedenizin elini öpün! Bu cümledeki "dede" kelimesine -niz 2. çoğul şahıs iyelik eki gelmiştir.
"Ben" şahsına karşılık gelir. Ada -ım, -im, -um, -üm eklerinin gelmesiyle oluşur.
Örnek: Çayımı daha yeni bitirmiştim. Bu cümledeki "çay" kelimesine -ım 1. tekil şahıs iyelik eki gelmiştir.
"Onlar" şahsına karşılık gelir. Ada -ları, -leri eklerinin gelmesiyle oluşur.
Örnek: Ceketlerinizi yerlerine astınız mı? Bu cümledeki "ceket" kelimesine -leri 3. çoğul şahıs eki gelmiştir.
-
Hal Ekleri
Yönelme Hali
Ada -a ya da -e eklerinin gelmiş halidir. Yönelme halinde ismin belirttiği kavrama yöneliş, dönme, yaklaşma, ulaşma söz konusudur.
Örnek: Bugün okula yürüyerek gittim. Bu cümledeki "okul" kelimesine -a hal eki geldiğinden dolayı bu kelime adın yönelme halinde sayılır.
Bulunma Hali
Ada -da, -de, -ta, -te eklerinin gelmiş halidir. Eylemin yapıldığı yeri, nesneyi ya da soyut kavramı bildirir.
Örnek: Bu hastalık kedimizde de vardı. Bu cümledeki "kedimiz" kelimesine -de bulunma hal eki geldiğinden dolayı bu kelime adın bulunma halinde sayılır.
Belirtme Hali
Ada -ı, -i, -u, -ü eklerinin gelmiş halidir. Yükleme hali diye de geçer.
Örnek: Sandalyeyi olduğu yerinden başka bir yere taşıdı. Bu cümledeki "sandalyeyi" kelimesinin yalın hali "sandalye"dir. Bu kelimeye -i belirtme eki geldiği için artık ad belirtme halinde sayılır.
Ayrılma Hali
Ada -dan, -den, -tan, -ten eklerinin gelmiş halidir. Eklendiği kelimeye çıkma, ayrılma, uzaklaşma anlamı katar.
Örnek: Dün tiyatrodan çıkınca arkadaşımla karşılaştım. "Tiyatro" kelimesine -dan ayrılma hal eki geldiğinden dolayı bu kelime adın ayrılma halinde sayılır.
Yalın Hal
Ada hiçbir ek gelmez, öz haliyle cümle içerisinde bulunur.
Örnek: Masanın üzerinde bir elma duruyordu.
Cümle içerisinde yer alan "elma" kelimesine hiçbir ek gelmemiştir.
Dikkat :!: Bazı adlar çoğul, iyelik ve bildirme ekleri almış olsalar da yalın halde sayılırlar. Örnek: Gömleğimin düğmesi koptu.
Bu cümledeki "gömleğimin" kelimesine 1. tekil şahıs iyelik eki gelmiş olmasına rağmen hal eki gelmediği için yalın halde sayılır.
-