TỔNG QUAN VĂN HỌC NGA

QUỐC GIA DÂN TỘC

Tiểu Nga (Ukraine)

Bạch Nga (Belaruss)

Đại Nga (Nước Nga)

NHÓM DÂN TỘC

TÂY SLAV

ĐÔNG SLAV

NAM SLAV

Người Đông Slav đã quần tụ lại tạo nên một nước Nga cổ vào thế kỉ X, gồm ba dân tộc chính là Nga, Ukraine, Belarus. Sống chủ yếu ở khu vực Đông Ấu, tôn giáo chính là Chính Thống Giáo, sử dụng mẫu tự Cyril.

Người Tây Slav thì lại hình thành nên các tộc Czech và Slovakia (hình thành từ Tiệp Khắc cũ), Ba Lan,...
Còn Nam Slav thì gồm Bulgaria, Serbia, Croatia, Slovenia, Montenegro, Bosnia, Macedonia. Sinh sống chủ yếu ở khu vực Tây Âu, tôn giáo chính là Công giáo La Mã, sử dụng mẫu tự Latin

Bugaria, Crotia, Slovenia,...sinh sống chủ yếu ở bán đảo Balkan (Nam Âu), phần đông theo Chính Thống Giáo, một phần theo Công Giáo và Hồi Giáo, sử dụng mẫu tự Cyril hoặc Latin

TÔN GIÁO VÀ CHỮ VIẾT

TÔN GIÁO

CHỮ VIẾT

Thuộc họ ngôn ngữ Ấn Âu, gần gũi với ngôn ngữ các dân tộc Baltie

Các ngôn ngữ văn học thời tiền cận đại: tiếng Slav cổ (Slav nhà thờ) đối với người Đông và Nam Slav, tiếng Latin đối với người Tây Slav và một số người Nam Slav

Hệ mẫu tự: Slav (Cyrillie) đối với Đông và một số dân tộc Nam Slav; Latin đối với Tây Slav và một số Nam Slav

Hai hệ tư tưởng truyền thống là: đa thần cổ đại và Chính Thống Giáo trên cơ sở ngôn ngữ Slav cổ đại

Sau khi hình thành nhà nước Nga, cùng với sự gia nhập truyền đạo của Thiên Chúa giáo và Cơ đốc giáo, người Slav bắt đầu đi theo con đường độc thần

Cuộc đại ly giáo giữa Chính thống giáo với Công giáo La Mã gây nên sự phân chia cả về tôn giáo lẫn chữ viết.

Người Đông Slav đi theo Chính thống giáo, họ sử dụng mẫu tự Cyrill - chữ viết do hai anh em truyền giáo người Byzance sáng tạo

Tây Slav thì lại đi theo Công giáo La Mã và họ lấy mẫu tự Latin để làm chữ viết của mình.

Về phía người Nam Slav, phần đông đi theo Chính thống giáo (Orthodox), một phần lại đi theo Công giáo (Catholic) và Hồi giáo. Người Nam Slav đã sử dụng cả hai mẫu tự Cyrill (Bulgaria, Serbia,...) và Latin (Croatia, Slovenia).

VĂN HỌC DÂN GIAN NGA

THẦN THOẠI SLAV

TRUYỆN CỔ TÍCH

SỬ THI

Thể loại này thường là những chuyện kể về các vị thần. Nhưng thực chất thần thoại phản ánh tư duy, cách nhìn của người Slav cổ về các hiện tượng tự nhiên ( mây, mưa, sấm sét, ánh sáng,....) hay những hoạt động sinh học như sinh sản. Ngoài ra còn có các hoạt động kinh tế như chăn nuôi, săn bắn. Và khi Thiên Chúa Giáo xuất hiện thì thần thoại Slav còn góp thêm những câu chuyện về sáng thế, nạn đại hồng thủy.

Truyện cổ tích đa dạng như:The Tsarevna Frog, Seven Simeons, The Language of Birds...Tuyện cổ tích tạo ra những nhân vật đã trở biểu tượng: Chim lửa, Thần rừng Leshy, Domovoy, Nàng Vasilisa xinh đẹp và đặc biệt là phù thủy Baba Yaga - nhân vật phản diện độc ác, tàn bạo nhưng đôi lúc lại giúp đỡ người khác.

Sử thi hay bylina (truyện ngày xưa) là thể loại có từ lâu đời, với hệ thống nhân vật là những người anh hùng. Các dân tộc Slav có truyền thống sử thi dân gian lâu đời, việc sưu tâm và ghi chép chủ yếu từ TK XVII

Nhân vật của sử thi là các tráng sĩ, các vị vua anh hùng, cốt truyện là các sự kiện lịch sử hoặc hoang đương.

Có những giao lưu với sử thi của người Hy Lạp, của người Turk và các dân tộc Trung Á,...

Sử thi mang tính nguyên hợp. Nó vừa có yếu tố ngôn ngữ, nhân vật được thể hiện dưới những câu thơ tự do không vần nhưng có nhịp điệu, gồm 3 phần (mở đầu, tự sự, kết) lại vừa kết hợp với những yếu tố trình diễn của người hát sử thi.

VĂN HỌC THÀNH VĂN NGƯỜI SLAV

Sự ra đời các nền văn học dân tộc của người Slav gắn với việc thành lập các nhà nước và truyền bá đạo Thiên chúa

Việc tiếp nhận đạo Thiên Chúa từ La Mã hay Byzance dẫn đến việc sử dụng mẫu tự Latin hay Slav

Hai loại hình ngôn ngữ văn học

Ngôn ngữ khu vực: chủ yếu gắn với tôn giáo

Ngôn ngữ dân tộc

=> Giao lưu khu vực và tính dân tộc ở mỗi nền văn học Slav

Các thể loại tiêu biểu: văn học dịch, sử ký, thánh sử, sử thi/tiểu thuyết, hiệp sĩ, thơ ca,...

Tính chất chức năng và tôn giáo là những đặc điểm VH trung đại các dân tộc Slav