Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
2.5.Nerbio-sistema:Sistema endokrinoa - Coggle Diagram
2.5.Nerbio-sistema:Sistema endokrinoa
Gorputzeko zer atalek hartzen dute parte erlazio-funtzioetan?
ERLAZIOA ETA KOORDINAZIOA
Inguruneko aldaketak moldatzeko lagundu
Estimulua-->zentzumen errezeptoreetara-->kordinazio zentroa--> erantzuna.
Bi erantzun mota:
motorra (borondatezko edo ez-borondatezko)
Jariatzailea (substantziak askatzea:hormonak,izerdia,listua)
NOLAKO DIRA NERBIO-SISTEMAKO ZELULEK?
nerbio-sistemako zelulak
nerbio-sistemak nerbi-ehunak osatu
zelula nagusia neuronak dira, bulkadak transmititu
glia-zelulak
mentenugaiak euskarri eman, hondakinak kanporatu.
zoro batean axoiak mielina eman
Neurona gorputz edo soma:
Entzefaloko eta hezur-muineko
gai grisa
da.
Dendritak:
Adar ugraiko luzapen zitoplasmikoak, beste neruonekin konektatu
Besikula sinaptikoa:
Axoiaren amaierako adarkadura, hedatu nerbio-bulkadak
Axoia
Nerbio zuntz luzea, handik barrena nerbio-bulkadak bidaiatu.
Mielina
zorroz estalita horrela bulkadak bizkorragoak. Axoia eta zorroak elkartu eta nerbioak eratu. Entzefaloen eta hezur-muinen axoiek
gai zuria
eratu.
Neurona mota
Zentuzmen-neuronak edo aferenteak: Organo errezeptoreetatik nerbio-zentroetara igarotzen dute informazioa.
Neruona motorrak edo eferenteak:Nerbio-zentroetatik organo efektoreetara eramaten dituzte bulkadak.
Interneuronak: Bide-afernetaeak eta efereteak lotzen dituzte.
Nerbio-bulkada
Nerbio-bulkada neruoan zehar joan, dendritetatik besikula sinaptikoetaraino.
Sinapsi
deritzo.
Zelulen artean ez konexiorik,
neurotransmisoreak
izeneko substantzia kimikoak daukate.
NOLA DAGO ANTOLATUTA NERBIO-SISTEMA
Nerbio-sistemaren sailkapena anatomia
Bi atal:
nerbio-sistema zentrala (NSZ)
Gorputzaren ardatz nagusia. Sendo babesten duten hezurrekin
meninge
izeneko mintzek eta likido
zefalorrakideoak
Entzefalo eta Bizkarrehezur-miuna
Entzefaloaren eta bizkarrezur-muinean, bi eremu nabarmendu
Gai grisa
Gai zuria
nerbio-sistema periferikoa(NSP)
Nerbio-sistema zentrala gainerako organoekin lotzen duten nerbioek osatu.
Nerbio-sistemaren sailkapen funtzionala
Nerbio-sistema somatikoa:
zentsumen-organoetatik informzaioa iritsi eta aginduak bidali efektoreei (borondatezko uzkurdura muskulua). Kanpo-pertzepzioekin eta borondatezko ekintzekin lotzen da.
Nerbio-sistema autonomoa edo begetatiboa:
Erraietako errespetoreetatik informazioa jaso eta aginduak bidali efektore autonomoei edo erraietakoetatik
ZER EGITURAK OSATZEN DUTE NERBIO-SISTEMA ZENTRALA?
Nerbio-sistema zentralaren osagaiak
Nerbio-sistema znetrala osatzen du entzefalo. Atalak: gaurna, zerebeloa eta entzefaloaren enborra eta bizkarrezur-muina.
Entzefaloa
GARUNA
Garuna bi hemisferioetan banatzen da:
gorputz kailukarra
izeneko nerbio-zuntz batzuen bidez komunikatu bi hemisferioak.
Garun-azalak
zirkunboluzio
izeneko tolesa eta arteriak ditu.
Kanpo-atalak,
garun-azala
informazioa jaso erantzunak prestatzeko.
ENTZEFALOAREN-ENBORRA
Garunaren azpian eta bizkarrezur-miunarekin lotuta
Atala
Bizkarrezur erraboila
Funtzio automatikoak kontrolatu
ZEREBELOA
Garunaren azpian
Oreka eta mugimendu konplexuak kontrolatu
Bizkarezurr-muina
BIZKARREZUR-MUINA
Bizkarrezurraren barrualdea zeharkatzen duen nerbio-kordoi bat da. Funtzio nagusia organoetatik entzefalora iritsi nerbio-bulkadak eramatea da.
NOLA DIHAARDU NERBIO-SISTEMA PERIFERIKOA?
Nerbio-sistema periferikoaren osagaiak.
Gorputzaren organo nerbio-sistemarekin konektatuta eta nerbio-multzo batek osatu, nerbio-sistema periferikoa.
Bulkadak noranzkoen arabera honelakoak izan.
Zentzumen-nerbioak(NSZtik organo periferikoetara inofrmazioa)
Nerbio-motorrak(NSZtik organo periferikoetara eraman)
Nerbio-mistoak
Ibilbidean nerbio-gongoilak daude.
Ekintza erreflexua
1-Zentzumen neuronak informazioa igarotzen du atzeko errezeptoreetatik bizkarrezur-muinerantz.
2-Bizkarrezur-muinaren barrenean interneruonak znetzumen-neruona eta neruona motorra lotzen ditu.
3-Neurona motorrak erantzuna igarotzen du bizkarrezur-muinetik organo efektoreetara.
4- Neurona motorraren bulkada jasotzen, muskulu-efektorea uzkurtu egiten du.
ZER EGITEN DUTE SISTEMA SOMATIKOAK ETA AUTONOMOA?
nerbio-sistema somatikoa
Borondatezko mugimendua
nerbio-sistema autonomoa
ez-kontzienteki eta automatikoa
bi mota
sistema sinpatikoa
sistema parasinpatikoa
NERBIO-SISTEMA NOLA GAIXOTU DAITEKE?
nerbio-sistemarekin gaixotasuna
gaixotasun infekziosoa
menginitisa
gaixotasun zerebrobaskularra
Garuna odol-hodiak odolik ez iritsi
neurodegeneratiboa
alzheimerra
tumorala
