Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

[ การแสดงพื้นบ้านอาเซียน ในโซนเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ] thai-classical…

- - - - การเต้นรำพื้นเมืองประกอบเพลงของชาวมลายู มีที่มาจากชาวประมงสมัยก่อนที่ร้องเพลงขณะช่วยกันลากอวน ปัจจุบันคือเต้นรำประกอบเพลงบรรเลงสลับกับการท่องโคลงแบบมลายู เครื่องดนตรีหลักคือกลองและไวโอลิน
    - - นักแสดงอาไดอาได มีทั้งหญิงและชายแต่งกายแบบชาวเล โดยนักแสดงชายสวมชุดพื้นเมือง ส่วนนักแสดงหญิงสวมชุด บาจู กูรง (baju kurong) คือ เสื้อแขนยาวและผ้าถุง คลุมผมด้วยผ้าพื้นเมือง
    - - อาไดอาไดเป็นการเต้นรำประกอบเพลง
  - - - หุ่นกระบอกน้ำเวียดนาม เป็นผลสืบเนื่องมาจากวัฒนธรรมการปลูกข้าวของชาวเวียดนามที่มีความผูกพันกันน้ำมาช้านาน ดังนั้นหุ่นกระบอกของเวียดนามจึงเชิดและแสดงโดยมีน้ำเป็นเวที ซึ่งถือเป็นเสน่ห์ของของการแสดงหุ่นกระบอกน้ำ และน้ำยังทำหน้าที่คล้ายม่านคอยปิดบังไม้ไผ่เชิดและกลไกพิเศษต่างๆ
    - - ตัวหุ่นกระบอกมีการสร้างและตกแต่งให้มีหน้าตาคมเข้ม มีเสื้อผ้าและเครื่องประดับที่งดงาม ด้านหลังตัวหุ่นกระบอกจะสลักเอาเสื้อไม้ออกเพื่อใช้ใส่กลไกในการเชิด ส่วนใบหน้าก็ถูกขีดเขียนขึ้นอย่างปราณีต มีการเขียนเส้นวงคิ้วและดวงตาด้วยสีดำ ประดับด้วยกระดาษเงินหรือผงเงินเพื่อความงดงาม
    - - การแสดงหุ่นกระบอกน้ำจะมีวงดนตรีพื้นเมืองบรรเลงประกอบการแสดงเพื่อสร้างอรรถรสในการชม โดยตรงกลางเวทีจะมีบ่อน้ำขนาดใหญ่เพื่อใช้สำหรับการแสดงหุ่นกระบอกน้ำ โดยผู้ชักหุ่นกระบอกน้ำจะอยู่หลังฉากโดยหน้าฉากก็จะตกแต่งไว้อย่างสวยงาม โดยผู้ชักหุ่นกระบอกจะยืนแช่น้ำครึ่งตัว โดยมีผู้ชักหุ่นกระบอกน้ำ 9 คน
  - - - ศิลปะของบาหลีเกิดจากการหลอกรวมกันของวัฒนธรรมประเพณีอันหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นจีน พุทธ อืนเดีย ฮินดู ชวา และโลกตะวันตก รวมกับวัฒนธรรมประเพณีของตนเอง กลายเป็นศิลปะแบบผสมผสาน นาฏศิลป์บาหลี การร่ายรำเพื่อบวงสรวงและ บูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์เป็นส่วนใหญ่ มีการแสดงละคร เป็นเรื่องราว
    - - ลักษณะการแสดงมีชีวิตชีวา จุดเด่นคือ การยักย้ายสะโพก การใช้ดวงตา เครื่องดนตรี จะคล้ายคลึงกับดนตรีชวา เช่น มหาภารตะ รามายนะ และละครพื้นบ้าน
    - - ผู้หญิง นุ่งผ้าถุงพันตัว ตัวเอกจะพันผ้าถุงชายยาว จากพื้นปัดไปด้านหลัง มีเครื่องประดับศีรษะลวดลายทอง หรือกระบังหน้า ถ้าเป็นการแสดงพื้นบ้านก็จะเกล้าผมมวยต่ำประดับด้วยดอกลั่นทม
- - - - มีต้นกำเนิดมาจากการเลียนแบบการเคลื่อนไหวของนกชนิดหนึ่ง ซึ่งก็คือ นก Tikling ซึ่งมักจะเดิน และกระโดดข้ามกิ่งไม้พร้อมกับหลบหลีกกับดักของชาวสวนที่คอยดักมันด้วยไม้ค้ำที่ทำเป็นรูปร่างคล้ายขา นก Tikling เป็นนกประจำถิ่นพบได้ในหมู่เกาะวิซายัส จัดอยู่ในวงศ์นกอัญชัน
    - - ผู้จับไม้เคาะลำไม้กระทบกับพื้น ส่วนผู้เต้นจะใช้จังหวะการเต้นแบบก้าวกระโดด เพื่อไม่ให้เท้าโดนลำไม้ไผ่ (คล้ายการเต้นลาวกระทบไม้ของไทย)
    - - เต้นแสดงนั้นเพศหญิงจะสวมใส่กระโปรงยาวบเสื้อสีครีมแขนสั้นจับจีบยกตั้งขึ้นเหนือไหล่คล้ายปีกผีเสื้อ เรียกว่า บาลินตาวัก (balintawak) หรือ patadyong (ปาตาดยอง) ส่วนเพศชายจะสวมใส่กางเกงขายาว และสวมเสื้อที่เรียกว่า บารอง ตากาล็อก (barong Tagalog) เป็นผ้าที่ทำมาจากใยสัปปะรด
  - - - หมอลำพื้น เป็นหมอลำที่เก่าแก่ที่สุดในประเภทหมอลำที่ใช้เพื่อความบันเทิง ไม่มีใครสามารถบอกได้ว่าหมอลำพื้นเกิดขึ้นเมื่อใด แต่บางคนสันนิษฐานว่าหมอลำพื้นเกิดมีในภาคอีสานตั้งแต่สมัยคนอีสานแรกรับเอาพระพุทธศาสนาเข้ามา ดังเป็นเรื่องชาดกต่างๆ
    - - หมอลำเป็นการแสดงดนตรีพื้นบ้านของลาวและอีสานของไทย มีนักร้องหรือผู้เล่าเรื่องและแคนเป็นองค์ประกอบ เป็นการโต้ตอบกันผ่านโคลงกลอน หรือการร้องที่มีสัมผัสคล้องจองระหว่างนักร้องชายและหญิง การแสดงดำเนินไปด้วยท่ารำที่หลากหลายมุกตลกต่างๆ อันเกิดจากปฏิภาณไหวพริบของผู้ร้อง และการหยอกเย้ากันระหว่างผู้แสดง
    - - ชาย นุ่งกางเกงขาสามส่วน หลากสี วามเสื้อคอกลม มีผ้าคาดเอว และผ้าโพกศีรษะ หญิง นุ่งซิ่นมีเชิง ป้ายข้างยาวกรอมเท้า สวมเสื้อแขนกระบอกคอกลมหรือคอปิด ห่มสไบเฉียง เข็มขัดทับเสื้อ สวมสร้อยคอและต่างหู ปล่อยผมทัดดอกไม้
  - - - การสร้างหุ่นสายจะมีวิธีการสร้างแบบเฉพาะตัว แต่ละตัวมีการสร้างให้สามารถควบคุมได้อ่อนช้อยเหมือนกับลักษณะของมนุษย์มากที่สุด สามารถเคลื่อนไหวได้แทบทุกส่วน ทั้งแขน ขา มือ เท้า ปาก ศีรษะ และดวงตา จะมีการตกแต่งอวัยวะส่วนต่างๆ โดยใช้สีวาดและสวมใส่เสื้อผ้าพร้อมกับเครื่องประดับ
    - - หุ่นชักพม่าเป็นศิลปะที่นิยมในราชสำนักพม่า เป็นการแสดงที่สื่อถึงนัยยะสำคัญทางการเมือง เรื่องราวต่างๆ ในราชสำนักที่ไม่สามารถพูดถึงอย่างตรงไปตรงมาได้ ในอดีตผู้ชักหุ่นต้องเป็นชายเท่านั้น นักเล่นหุ่นชักหลายคนได้รับการยกย่องให้เป็นถึงขุนนาง เช่น อูปุ๊ ผู้มีสิทธิกินส่วยจาก 12 หัวเมือง เป็นต้น แต่ต่อมาในภายหลังเริ่มมีการถ่ายทอดความรู้หุ่นชักพม่าให้แก่ผู้หญิง อาทิเช่น คณะแสดงหุ่นมัณฑะเลย์ อาจารย์ผู้ควบคุมคณะได้ถ่ายทอดวิชาให้แก่ลูกและหลานที่เป็นผู้หญิง เพื่อสืบทอดวิธีการชักหุ่นพม่าตามรูปแบบที่มีมาแต่โบราณ
    - - การแสดงหุ่นชักของพม่ามีเอกลักษณ์และลีลาพริ้วไหว ใช้เทคนิคการชักที่ซับซ้อน หุ่นบางตัวมีสายสำหรับชักกำกับมากถึง ๖๐ เส้น
  - - - แหล่ หมายถึงการเทศน์ที่ใช้เสียงและทำนองที่มุ่งความไพเราะเป็นสำคัญ เช่นเทศน์มหาชาติ เรียกว่า เทศน์แหล่ มีทั้ง แหล่ใน คือเทศน์ตามคัมภีร์เทศน์มหาชาติ และ แหล่นอก คือเทศน์เรื่องนอกคัมภีร์มหาชาติ
    - - ฟ้อน เป็นศิลปะการรำ และการละเล่น หรือที่นิยมเรียกกันทั่วไปว่า “ฟ้อน” การฟ้อนเป็นวัฒนธรรมของชาวล้านนา และกลุ่มชนเผ่าต่าง ๆ เช่น ชาวไต ชาวลื้อ ชาวยอง ชาวเขิน เป็นต้น ลักษณะของการฟ้อน แบ่งเป็น 2 แบบ คือ แบบดั้งเดิม และแบบที่ปรับปรุงขึ้นใหม่ แต่ยังคงมีการรักษาเอกลักษณ์ทางการแสดงไว้คือ มีลีลาท่ารำที่แช่มช้า อ่อนช้อยมีการแต่งกายตามวัฒนธรรมท้องถิ่นที่สวยงามประกอบกับการบรรเลงและขับร้องด้วยวงดนตรีพื้นบ้าน เช่น วงสะล้อ ซอ ซึง วงปูเจ่ วงกลองแอว เป็นต้น โอกาสที่แสดงมักเล่นกันในงานประเพณีหรือต้นรับแขกบ้านแขกเมือง
    - - ลิเกป่า หรือ ลิเกรำมะนา หรือ ลิเกบก เป็นการละเล่นพื้นเมืองของชาวปักษ์ใต้ของไทย ลิเกป่านิยมแถบจังหวัดพัทลุง กระบี่ ตรัง นครศรีธรรมราช สงขลา สตูล ใช้เครื่องดนตรีประกอบด้วย กลองรำมะนา หรือ โทน 2 - 3 ใบ ฉิ่ง ปี่ ฉิ่ง 1 คู่ กรับ 1 คู่ บางคณะอาจจะมีโหม่ง และทับด้วย ลิเกป่ามีนายโรงเช่นเดียวกับหนังตะลุง และมโนราห์ และโร สำหรับการแสดงก็คล้ายกับโรงมโนราห์ ผู้แสดงลิเกป่า คณะหนึ่งมีประมาณ 6-8 คน ถ้ารวมลูกคู่ด้วยก็จะมีจำนวนคนพอ ๆ กับมโนราห์หนึ่งคณะ การแสดงจะเริ่มด้วยการโหมโรง "เกริ่นวง" ต่อจากเกริ่นวงแขกขาวกับแขกแดงจะออกมาเต้นและร้องประกอบ โดยลูกคู่จะรับไปด้วย หลังจากนั้นจะมีผู้ออกมาบอกเรื่อง แล้วก็จะเริ่มแสดงเลย
    - - เซิ้ง หมายถึง การร้องรำทำเพลงแบบพื้นเมืองอีสาน ลีลาและจังหวะการร่ายรำจะรวดเร็วกระฉับกระเฉง การแต่งกาย จะแต่งกายตามแบบพื้นเมืองของชาวอีสาน ส่วนใหญ่การเซิ้งจะใช้สำหรับนำกระบวนแห่ต่าง ๆ แต่ต่อมาภายหลังได้มีการปรับปรุงการเซิ้งแบบใหม่เพิ่มเติมขึ้นมาอีก เช่น เซิ้งสวิง เซิ้งกระติบข้าว เซิ้งโปงลาง เซิ้งตังหวาย เซิ้งกระโป๋
- - - - ระบำอัปสรา เป็นการแสดงที่ถือกำเนิดมาไม่นานนัก โดยเจ้าหญิงบุปผาเทวี พระราชธิดาในเจ้านโรดม สีหนุ เพื่อที่จะได้เข้าฉากภาพยนตร์ที่เกี่ยวกับนครวัด แต่ได้กลายมาเป็นที่น่าจดจำรวมไปถึง ได้กลายเป็นระบำขวัญใจให้แก่ชาวพม่า ด้วยเครื่องประดับของศีรษะและท่วงท่าที่ใช้ในการร่ายรำ อันเป็นเอกลักษณ์ที่ได้ทำการถอดแบบมาจากรูปปั้นสลักหินนางอัปสราในประสาทนครวัด เสมือนกับการทำให้นางอัปสราซึ่งเป็นรูปสลักหินที่มีอายุนานนับพันปีกลับมามีชีวิตอีกครั้ง ผ่านการแสดงโดยการร่ายรำนี้
    - - การแสดงระบำอัปสรานี้ก็ได้ปรากฏในการแสดงของเขมรเช่นกัน โดยการแสดงระบำนางอัปสราของเขมร จะมีท่วงท่าและลักษณะการเคลื่อนไหวคล้ายกับการเคลื่อนไหวของนาคมาเป็นท่วงท่าการรำของตัวนางที่มีความอ่อนโยน ทั้งลีลาการใช้แขน มือขา และเท้า เอว สะโพก ลำคอ ใบหน้า สายตา และศีรษะ โดยทุกส่วนของร่างกายกระชับ และกลมกลืนกัน
    - - เครื่องแต่งกายของนางอัปสรามีพื้นฐานมาจากลัทธิเทวทัตตามภาพสลักนูนต่ำของนครวัด พวกเขาสวมเสื้อสำพอตสราบัปซึ่งเป็นผ้าไหมชนิดหนึ่งที่มีการจับจีบอย่างประณีตที่ด้านหน้า
  - - - เครื่องแต่งกายเป็นแบบเรียบๆ ชายใส่หมวกอิสลามหรือหมวกแขก ใสเสื้อกั๊ก นุ่งโสร่ง หญิงนุ่งกระโปรง เสื้อรัดรูป มีผ้าแพรคลุมศีรษะ
    - - การแสดงระบำซาปินมีผู้แสดง 12 คน แบ่งเป็นหญิงชายจำนวนเท่ากันฝ่ายละ 6 จับคู่เต้นกันเป็นกลุ่ม ใช้การยกเท้ายกขาพร้อมกันเป็นจังหวะ วิธีการแสดง โดยมีผู้แสดงเป็นหญิงชาย จำนวน 6 คู่เต้นตามจังหวะของกีตาร์แบบอา ระเบียน และกลองเล็กสองหน้าที่บรรเลงจากช้าไป เร็ว ใช้การยกขาพร้อมกันเป็นจังหวะ
    - - รำซาบิน (Zabin) เป็นการแสดงการฟ้อนรำหมู่ ซึ่งเป็นศิลปะพื้นเมือง ของชาวมาเลเซีย โดยเป็นการฟ้อนราที่ได้รับอิทธิพล มาจากดินแดนอาระเบียซาปิน เป็นการแสดงฟ้อนรำหมู่ ซึ่งเป็นศิลปะพื้นเมืองของชาวมาเลเซียโบราณ ตามประวัติเกิดขึ้นก่อนในดินแดนอาระเบีย และต่อมาได้มีคนนำมาเผยแพร่ในมาเลเซียในคริสต์ศตวรรษที่ 15 เป็นต้นมา ชาวบ้านทางภาคเหนือและตะวันตกของแหลมมลายูนิยมชมชอบการฟ้อนรำแบบนี้มาก
  - - - เป็นการแสดงละครร้องคล้ายกับการแสดงโอเปร่าของทางยุโรป เป็นการแสดงที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมากในประเทศสิงคโปร์
    - - การแต่งกายจะมีการแต่งกายด้วยเสื้อผ้าสวยงามสีสดใส
    - - การแสดงประกอบกับการร้องบทละครออกมาเป็นเพลงด้วยตัวของนักแสดงเอง พร้อมกับการการเต้นประกอบเสียงดนตรีในท่าทางและอารมณ์ต่าง ๆ ตามบทบาทที่ได้รับ สร้างความสนุกสนานให้กับผู้ชมเป็นอย่างมาก
- - - - ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี เป็นผู้เชี่ยวชาญด้านนาฏศิลป์ไทย ทั้งยังเป็นผู้คิดค้นท่ารำใหม่โดยยึดระเบียบแบบแผนตามประเพณีโบราณ และมีความสามารถในการประพันธ์บทโขนละคร เคยเป็นหม่อมในสมเด็จพระอนุชาธิราช เจ้าฟ้าอัษฎางค์เดชาวุธ กรมหลวงนครราชสีมา ถือเป็นหญิงสามัญชนที่ไม่ใช่ลูกหลานขุนนางคนแรกที่ได้เป็นสะใภ้หลวง ท่านผู้หญิงแผ้วถูกประกาศเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (นาฏศิลป์) เมื่อ พ.ศ. 2528 และได้รับรางวัลบุคคลดีเด่นของชาติ สาขาศิลปะ ด้านนาฏศิลป์ ประจำปี พ.ศ. 2529
    - - สมเด็จราชบุตรี พระเรียม นโรดม บุปผาเทวี เป็นพระราชธิดาใน พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ กับนักนางพาต กาญล ซึ่งเป็นนางรำหลวง เมื่อมีพระชันษา 15 ปี พระองค์ถูกส่งไปอยู่ในพระอุปถัมภ์ของสมเด็จพระมหากษัตริยานีสีสุวัตถิ์มุนีวงศ์ กุสุมะนารีรัตน์สิรีวัฒนา พระอัยยิกาที่ทรงอุปถัมภ์ ระบำเทพอัปสร และคัดเลือกให้พระองค์เป็นนางละครหลวง และได้เป็นตัวชูโรงของคณะ Prima ballerina เมื่อพระชนมายุ 18 พรรษา หลังจากนั้นพระองค์ก็นำคณะละครออกแสดงไปทั่วโลกจนเป็นที่จดจำ และทรงรำหน้าพระที่นั่งในพระราชพิธีสำคัญต่าง ๆ รวมทั้งแสดงภาพยนตร์เรื่อง "อัปสรา" ของพระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ
    - - ฟรานซิสกา เรเยส อากีโน ได้รับการยอมรับว่าเป็นผู้บุกเบิกการเต้นรำพื้นบ้านของฟิลิปปินส์ เธอได้เดินทางไปที่เกาะลูซอนทางตอนกลาง เเละตอนเหนือ เพื่อศึกษาข้อมูลมาทำงานวิจัย ทำให้เกิดวิทยานิพนธ์ในปี พ.ศ. 2469 หัวข้อ "การเต้นรำและการละเล่นพื้นเมืองของฟิลิปปินส์" นอกจากนี้เธอยังได้รับเกียรติให้เป็นศิลปินแห่งชาติสาขานาฏศิลป์ของฟิลิปปินส์ เเละได้รับรางวัลรามอน เเมกไซไซ
    - - มิเชล โหย่ว ชูเค็ง มีชื่อจริงว่า โหย่ว ชูเค็ง เป็นนักแสดงหญิงชาวมาเลเซีย เข้าสู่วงการบันเทิงจากการเป็นผู้ชนะเลิศการประกวดมิสมาเลเซียเวิลด์ และเป็นตัวแทนของประเทศมาเลเซียในการเข้าประกวดมิสเวิลด์ ที่กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ ในปี ค.ศ. 1983 จากนั้นเธอได้มีโอกาสแสดงภาพยนตร์ฮ่องกงจนมีชื่อเสียงในระดับนานาชาติโดยเฉพาะจากการแสดงบทโลดโผนและภาพยนตร์กำลังภายในที่ประสบความสำเร็จหลายเรื่องในยุคคริสต์ทศวรรษ 1990 และประสบความสำเร็จอย่างมากกับบทบาทการแสดงในภาพยนตร์เรื่อง ซือเจ๊ทะลุมัลติเวิร์ส (2022) ที่ทำให้เธอได้รับรางวัลออสการ์ สาขานักแสดงนำหญิงยอดเยี่ยม ในงานประกาศผลรางวัลออสการ์ ครั้งที่ 95 โดยเธอได้รับการบันทึกว่าเป็นนักแสดงชาวเอเชียตะวันออกเฉียงใต้คนแรกที่ได้รับรางวัลออสการ์ในสาขานี้และเป็นชาวมาเลเซียคนแรกที่ได้รับรางวัลออสการ์
    - - สมัยพระเจ้ามังระ เมื่อไทยเสียกรุงศรีอยุธยาให้กับพม่า นาฏศิลป์ไทยได้ถูกกวาดต้อนไปด้วย พระเจ้ามังระโปรดให้สอนโขนและละครไทยในพม่า เล่นเรื่องรามเกียรติ์และอิเหนา พม่าเรียกว่า อินทรวงศ์ เป็นละครในราชสำนัก นอกจากนี้ยังมีการเล่นละครนอกเรื่องสังข์ทองและสังข์ศิลป์ชัย พระเจ้ามังระโปรดมากทรงให้รวมพวกละครและปี่พาทย์ไว้ในราชสำนักและพระราชทานบ้านเรือนให้เรียกว่า “ตำบลโยธาราช” และพวกละครไทยที่แสดงเรียกว่า “โยธยาสัตคยี”