Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลผู้ใหญ่ที่มีความผิดปกติในระบบประสาท - Coggle Diagram

- - - - สาเหตุไม่ชัดเจน
        
        สาเหตุไม่ชัดเจน ปัจจัยเสี่ยงได้แก่
        
        อายุที่เพิ่มมากขึ้น การสูบบุหรี่ ประวัติในครอบครัว เป็นโรคมะเร็ง
    - - เนื้องอกกดเบียดเนื้อสมองอาจทําให้เกิดภาวะสมองบวม ความดันในกะโหลกศีรษะสูง น้ําคั่งใน โพรงสมอง การเคลื่อนของสมอง (brain herniation) เนื้องอกอาจกดทับเส้นประสาทสมอง หลอดเลือด สมองจนเกิดภาวะสมองขาดเลือด ทําให้มีอาการผิดปกติทางระบบประสาท
    - - 3.ตามัวมองเห็นภาพซ้อน
      - ระดับความรู้สีกตัวเปลี่ยนแปลง ซึม หมดสติ
      - คลื่นไส้ อาเจียนแบบพุ่ง
      - ชัก เนื่องจากสมองถูกกระตุ้น
      - ปวดศีรษะ
      - การทรงตัวผิดปกติ
      - อาการจากการสูญเสียหน้าที่ของสมองส่วนที่ถูกกดหรือถูกทําลาย
      - อาจพบอาการและอาการแสดงจากไขสันหลังถูกกด
    - - การตรวจร่างกาย ตรวจหาผลกระทบของเนื้องอกที่มีต่อสมอง
      - การตรวจพิเศษ
        
        การตรวจทางรังสี
        
        การตรวจ Myelography
        
        การเจาะน้ําไขสันหลัง
        
        การตัดชิ้นเนื้อตรวจ
        
        การตรวจ CBC, LFT
        
        การตรวจTumormarker
      - การซักประวัติ
    - - . การรักษาเฉพาะ
        
        2 เคมีบําบัด
        
        1 รังสีรักษา
        
        3 การผ่าตัด
        
        สูญเสียการมองเห็นจากการที่ optic chiasm ถูกทําลายระหว่างผ่าตัด
        
        ภาวะเบาจืด (DI) อาจพบได้ภายใน 3 วันหลังผ่าตัด
        
        เลือดออก, ติดเชื้อ มีก้อนเลือด ผลจากการได้รับยาสลบ
        
        มีการรั่วของ Cerebrospinal fluid (CSF) จากเยื่อชั้นดูรา
        
        เลือดกําเดาไหล จมูกผิดรูป
        
        โรคหลอดเลือดสมอง
        
        เยื่อหุ้มสมองอักเสบ จากการรั่วของ CSF
      - รักษาตามอาการ
      - การฟื้นฟูสมรรถภาพหรือการทํากายภาพบําบัด
      - การรักษาแบบทางเลือก
  - - - โรคที่เกิดจากเซลล์สมองบริเวณก้านสมอง (Substantia nigra ใน Basal ganglia) มีจํานวนลดลง โดยไม่ทราบสาเหตุ ทําให้สารสื่อประสาทโดปามีน (Dopamine) มีปริมาณลดลง มักพบในผู้สูงอายุ 60 ปี
    - - เขียนหนังสือลําบาก สั่นขณะช่วงการพัก (Resting tremor) อาการสั่นลดลงเมื่อทํากิจกรรม
      - ยืนไม่ตรง (postural instability) แขนขาและลําตัวแข็งเกร็ง เคลื่อนไหวร่างกายช้า (Bradykinesia) เดินตัวงอ น้ําลายไหลยืด (Sialorrhea)
      - สีหน้าเมินเฉย ไม่แสดงอารมณ์ พูดเบาไม่ชัด
    - - 2) การรักษาโดยการผ่าตัดกระตุ้นสมองส่วนลึก
      - 3) การทํากายภาพบําบัดเพื่อให้มีคุณภาพชีวิตใกล้เคียงคนทั่วไป
      - 1) การรักษาด้วยยาทําให้มีปริมาณโดพามีนเพียงพอ
      - 4) การให้คําแนะนํา เน้นย้ำการรับประทานยาตามแผนการรักษา
- - - - เมื่อเชื้อโรคสามารถผ่าน BBB เข้าสู่เนื้อสมองได้ ร่างกายจะตอบสนองต่อเชื้อโรคนั้นเกิดเป็น กระบวนการอักเสบของสมอง (cerebritis) และลุกลามเป็นฝีในสมอง
    - - การตรวจร่างกาย
      - การตรวจพิเศษ
        
        การส่งเพาะเชื้อหนองจากสมอง
        
        การตรวจอื่นเช่น Chest X-ray หากสงสัย การติดเชื้อจากปอด
        
        การทําMRIและCTscan
      - การซักประวัติ
    - - ติดตามผลเพาะเชื้อภายหลัง
      - การรักษาด้วยยาต้านจุลชีพตามผลการตรวจเพาะเชื้อ
      - การรักษาทางศัลยกรรม ดูดหนองออก เพื่อควบคุมความดันในกระโหลกศีรษะ
      - การรักษาตามอาการได้แก่ ยา Corticosteroid เพื่อช่วยลดการอักเสบที่สมอง ยาป้องกันอาการ ชัก เช่น Phenytoin, Phenobarbital เป็นต้น
    - - มี ปัญหาการมองเห็น ชัก อาจพบอาการของความดันในกะโหลกศีรษะสูง
      - ปวดศีรษะ ไข้ ระดับความรู้สึกลดลง อาจมีอาการระบบประสาทเฉพาะที่ตามตําแหน่งที่มีฝี
  - - - 1) เส้นประสาทตาอักเสบ (Optic neuritis) ทําให้ตามัวเฉียบพลันหรือค่อยๆมัวในเวลาหลาย สัปดาห์ โดยอาจมัวเล็กน้อยจนถึงตาบอดสนิท
      - 2) ไขสันหลังอักเสบ ทําให้แขน ขา หรือลําตัว ชาหรืออ่อนแรง ขาสองข้าง อ่อนแรง ปวดหลังและ แขนเหมือนโดนไฟช๊อตเมื่อก้มคอ เดินไม่ตรง หรือ กรอกตาผิดปกติ
    - - การตรวจร่างกาย
      - การตรวจพิเศษหรือการตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        MRI
        
        การตรวจจอประสาทตา , การตรวจเลือด
        
        CT
      - การซักประวัติ
    - - การรักษาเฉพาะ ในระยะกําเริบ ให้ยาสเตียรอยด์ฉีดทางหลอดเลือดจากนั้นเปลี่ยนเป็นชนิด
        รับประทาน ส่วนการรักษาในระยะยาว เพื่อป้องกันการกลับเป็นซ้ํา มีทั้งชนิดยาฉีดและยากิน
      - การรักษาอาการต่างๆของโรค
  - - - ดูแลระบบทางเดินหายใจ
      - ให้ยาระงับ อาการชัก ควบคุมความดันของสมองและความดันโลหิต
      - การรักษาตามอาการ
    - - การจัดการสิ่งแวดล้อม ไมใ่ห้ถูกยุงกัด
      - การฉีดวัคซีนป้องกันโรคทั้งในเด็ก และในผู้ใหญ่ การฉีดในผู้ที่อายุ 18 ปีขึ้นไป
    - - คลื่นไส้อาเจียนบ่อย ต่อมาจะมีอาการไข้สูงตลอดเวลา ซึมลง จนกระทั่งไม่รู้สึกตัว
      - อาจมีอาการตัวเกร็งแข็ง หรือชักกระตุก หรือแขนขาเป็นอัมพาตร่วมด้วย
      - ไข้สูงปานกลาง ปวดศีรษะมาก เวียนศีรษะ
    - - ดูแลให้ได้รับอาหารโปรตีนและพลังงานสูง
      - การทํากายภาพบําบัด
      - พักผ่อนและนอนหลับอย่างเพียงพอ
      - ประเมินอาการและอาการแสดงที่ยังหลงเหลืออยู่เช่น ชัก อ่อนแรง การได้ยินผิดปกติ
      - ประเมินความวิตกกังวลของผู้ดูแล/ครอบครัว
  - - - 2) deep tendon reflex ปกติ
      - 3) หนังตาตก (Ptosis) มองเห็นภาพซ้อน(Diplopia)
      - 1) กล้ามเนื้ออ่อนแรง เริ่มจากด้านบน
    - - การซักประวัติการตรวจร่างกาย
      - การตรวจพิเศษ
        
        การตรวจ Acytylcholine receptor antibody titer มีค่าเพิ่มข้ึน
        
        การตรวจทางรังสี พบการโตของต่อมไธมัส
        
        การฉีดยากลุ่ม Anticholinesterase
    - - 2) การผ่าตัดต่อมธัยมัส (Thymectomy)
      - 3) การให้ยากดภูมิคุ้มกันเช่น prednisolone
      - 1) การรักษาด้วยยากลุ่ม Anticholinesterase inhibitors
      - 4) การกรองพลาสมา (Plasma exchange, Plasmapheresis)
  - - - ระยะแรกคล้ายอาการของไข้หวัดใหญ่เมื่อผ่านไปหลายชั่วโมงหรือเป็นเวลา 2-3 วันจะมีอาการ คอแข็ง สับสน ไข้ขึ้นสูงเฉียบพลัน ปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน ชัก แพ้แสงหรือไวต่อแสง เบื่ออาหาร
    - - 1) อาการคอแข็งเกร็ง
      - 2) ไข้สูงเฉียบพลัน
      - 3) การเปลี่ยนแปลงของสภาพจิต
    - - การซักประวัติ
      - การตรวจร่างกาย
        
        การติดเชื้อ
        
        ระบบประสาท
        
        ผิวหนัง
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการและการตรวจพิเศษ
        
        การถ่ายรังสี X-ray skull,
        
        การเจาะน้ําไขสันหลัง
        
        การเก็บตัวอย่างเลือด
    - - วัคซีน IPD
      - วัคซีนป้องกันโรคหัด โรคคางทูม และโรคหัดเยอรมัน (MMR)
      - 3.วัคซีนป้องกันโรคไข้กาฬหลังแอ่น(MeningitisACWYVaccine)
  - - - กล้ามเนื้ออ่อนแรงส่วนต้นของแขนขา ทั้ง 2 ข้าง มักเกิดขึ้นกับอวัยวะส่วนล่าง แล้วลุกลามขึ้น ไปยังส่วนบนของร่างกาย รีเฟลกซ์ลดลงหรือไม่พบ
    - - การตรวจร่างกาย
      - การตรวจพิเศษ
        
        EMG
        
        LmbarPuncture
        
        NerveConductionTests
      - การซักประวัติ
    - - ประคับประคองอาการ
        
        1) การกรองพลาสม่า (Plasmapheresis)
        
        3) การรักษาอื่น ๆได้แก่ กายภาพบําบัดในช่วงก่อนและระหว่างที่รอฟื้นตัว
        
        2) การรักษาด้วยอิมมูโนโกลบูลิน (Immunoglobulin Therapy)
- - - - การบาดเจ็บ จากอุบัติเหตทางถนน การพลัดตกหกล้ม ฯลฯ
      - สาเหตุอื่น ได้แก่ หมอนรองกระดูกสันหลังเสื่อม การอักเสบของมัยอีลิน เนื้องอก กระดูกพรุน และโรคหลอดเลือดสมอง
    - - Excessive rotation
        
        จากการบิดหรือหมุนของศีรษะและคออย่างรุนแรง ทําให้ posterior longitudinal ligament ฉีกขาด
      - Vertical compression
        
        จากการได้รับบาดเจ็บในแนวดิ่ง เช่น ขณะดําน้ํา ตกจากที่สูงโดยเท้า หรือก้นกระแทกพื้นทําให้กระดูกยุบลง
      - Hyperextension
        
        เกิดจากอุบัตุเหตุเช่นหกล้มคางกระแทกหรือขับรถชนด้านหลังทําให้ศีรษะ เคลื่อนไปชนกระจกจนเกิดแรงเหวี่ยงกลับ
      - Penetrating injury
        
        จากการถูกแทง ถูกยิง ทําให้บาดเจ็บทั้งทางตรงและทางอ้อม ทําให้ เนื้อเยื่อไขสันหลังบวม ขาดเลือดและตาย
      - Hyperflexion
        
        เกิดจากการใช้ความเร็วสูงแล้วหยุดกระทันหันทําให้ศีรษะเคลื่อนไปข้างหน้าแล้วชนกระจกแล้วหยุดอยู่กับที่
    - - การตรวจร่างกาย
        
        ASIA
      - การตรวจเพื่อการวินิจฉัย
        
        X-ray
        
        CT scan, MRI
      - การซักประวัติ
    - - การดูแลผู้ป่วยหลังระยะ spinal shock
        
        2.1 การดูแลกระดูกสันหลังที่หัก
        
        1) การรักษาแบบ conservative
        
        2) การรักษาโดยการผ่าตัด
        
        2.2 การดูแลระบบหายใจ
        
        การจัดท่า
        
        การฝึกหายใจ
        
        การช่วยไอ
      - การฟื้นฟูสภาพ (Rehabilitation)
        
        ดูแลการหายใจ ควบคุมอาการปวด ดูแลการขับถ่ายปัสสาวะ อุจจาระ ช่วยเหลือในการเคลื่อนไหว ป้องกันแผลกดทับ ลดการหดเกร็งของกล้ามเนื้อ การดูแลจิตใจ
      - การดูแลผู้ป่วยในระยะ Spinal shock
        
        ตรวจดูการบาดเจ็บร่วม เช่นที่ ศีรษะ ท้อง แขนขา
        
        ดูแลทางเดินหายใจให้โล่ง
        
        เคลื่อนย้ายผู้ป่วยอย่างถูกต้อง
        
        Gardner-Well Tongs
  - - - ปวดหลังบริเวณเอวส่วนล่าง อาจปวดเพียงข้างเดียวหรือทั้งสองข้าง มักมีอาการในท่านั่ง
    - - กายภาพบําบัด
      - การฉีดยาสเตียรอยด์เข้าโพรงประสาท
      - รับประทานยาแก้อักเสบหรือยาคลายกล้ามเนื้อเพื่อบรรเทาอาการปวด
      - การผ่าตัดหมอนรองกระดูกผ่านกล้องเอ็นโดสโคป กล้องจุลทรรศน์ หรือ คอมพิวเตอร์นําวิถี
    - - การยกของหนักด้วยท่าทางที่ไม่ถูกต้องบ่อยๆ นั่งทํางานด้วยอิริยาบถที่ไม่ถูกต้องนานๆ
      - น้ําหนักตัวที่มากเกินไปหรือ อุบัติเหตุและการบาดเจ็บต่อกระดูกสันหลัง
  - - - ร่างกายมีภูมิคุ้มกันต้านทานต่ำ
      - ไม่ทราบแน่ชัด เชื่อว่าเกี่ยวข้องกับการติดเชื้อ
    - - 2) การดูแลดวงตา โดยใส่ที่ปิดตาหรือแว่นตากันลม
      - 1) การรักษาด้วยยา
        
        ยาต้านไวรัสในกรณีติดเชื้อ
        
        ยาแก้ปวด
        
        ยาสเตียรอยด์
  - - - ปวดหลังเรื้อรัง มักเกิดอาการในขณะที่มีการขยับหลังมาก เช่น การก้ม เงย หรือ
      - ปวดชา หนักที่บริเวณสะโพกหรือต้นขา 2 ข้าง อาการจะเป็นมากขณะเดิน และอาการจะบรรเทาเมื่อมีการก้มโค้งหลังหรือได้นั่งพัก
    - - กระดูกสันหลังส่วน pars interarticularis หัก
      - อุบัติเหตุและการบาดเจ็บต่อกระดูกสันหลัง
      - ข้อต่อกระดูกสันหลังเสื่อมมาก หรือผิดปกติแต่กําเนิด
    - - การผ่าตัดเชื่อมข้อกระดูกสันหลัง
      - การผ่าตัดใส่โลหะยึดตรึงกระดูกสันหลังด้วยวิธีดั้งเดิม หรือวิธีเปิดแผลเล็ก
  - - - อาจมีอาการคล้ายปวดฟัน ปวดบริเวณเหงือก
      - ปวดแปลบคล้ายไฟช็อตที่บริเวณใบหน้า
    - - การซักประวัติและการตรวจร่างกาย
      - MRI
    - - เส้นประสาทใบหน้าคู่ที่ 5 (trigeminal nerve) เคลื่อนเข้ามาใกล้จนกดทับเส้นประสาท ทําให้ การทํางานของเส้นประสาทผิดปกติ ไวต่อการกระตุ้น อาจเกิดจากการอักเสบเส้นประสาทจากโรค MS
    - - การใช้ยา กลุ่มยากันชัก เพื่อช่วยบรรเทาอาการปวด
      - การผ่าตัดเพื่อแยกเส้นเลือดที่กดทับเส้นประสาทออก
      - การฉายรังสี เพื่อทําลายเส้นประสาท
  - - - 1) อาการที่หลัง: ปวดหลังเรื้อรัง อาการปวดมักอยู่ที่ส่วนกลางของเอวและมักเป็นมากขึ้นในท่ายืน เดิน หรือเมื่อมีการแอ่นหลังไปด้านหลัง มากๆ
      - 2) อาการที่ขา: มีได้ 3 แบบ คือ ปวด ชา หรือกล้ามเนื้ออ่อนแรง
    - - กายภาพบําบัด
      - การฉีดยาสเตียรอยด์เข้าโพรงประสาท
      - รับประทานยาแก้อักเสบหรือยาคลายกล้ามเนื้อ
      - การผ่าตัดเช่น ผ่าตัดผ่านกล้องเอ็นโดสโคป กล้องจุลทรรศน์
    - - เกิดจากความเสื่อมของอวัยวะในกระดูกสันหลัง ทั้งหมอนรองกระดูก เส้นเอ็น และข้อต่อ