Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

วิวัฒนาการของนาฏศิลป์และการละครไทย ยุคแรก - Coggle Diagram

- - - - 🛑
        
        จากการค้นคว้าหาหลักฐานทางประวัติศาสตร์พบว่า สมัยอาณาจักรน่านเจ้า ไทยมีนิยายเรื่องหนึ่งคือ
        
        “มโนห์รา” ซึ่งปัจจุบันนี้ก็ยังมีอยู่ หนังสือทีเขียนบรรยายถึงเรื่องของชาวจีนตอนใต้ และเขียนถึงนิยายการเล่นต่างๆ ของจีนตอนใต้ มีอยู่เรื่องหนึ่งที่ชื่อเหมือนกับนิยายของไทย คือเรื่อง “นามาโนห์รา” และอธิบายไว้ด้วยว่าเป็นนิยายของพวกไต ซึ่งจีนถือว่าเป็นชน
        
        กลุ่มน้อยอยู่ทางใต้ของประเทศจีน ไตเป็นน่านเจ้าสมัยเดิม คำว่า “นามาโนห์รา” เพี้ยนมาจากคำว่า “นางมโนห์รา” ของไทยนั่นเอง
- - - - ละคร
      - ฟ้อนรำ
      - โขน
    - - 🛑
        
        กลางสนามปรากฏอยู่ในตำราพระราชพิธีอินทราภิเษก โดยใช้ตำรวจแสดงเป็นฝ่ายอสูร ๑๐๐ คน ทหารมหาดเล็กเป็นฝ่ายเทพยดา ๑๐๐ คน เป็นพาลี สุครีพ มหาชมพูและบริวารวานรอีก ๑๐๓ คน การแสดง
        
        ชักนาคดึกดำบรรพ์ ฝ่ายอสูรชักส่วนหัว ฝ่ายเทพยดาชักส่วนหาง และบริวารวานรอยู่ส่วนปลายหาง
        
        รวมผู้เล่นโขนประมาณ ๓๐๐ กว่าคน แต่ไม่มีการกล่าวถึงชื่อผู้แสดง
        
        บุคคลสำคัญในวงการนาฏศิลป์ไทยสมัยอยุธยา ได้แก่ ตำรวจ ทหารมหาดเล็ก ซึ่งแสดงโขน
    - - ละครมีระเบียบแบบแผนมากขึ้น กำหนดชื่อชนิดของการ
        แสดง เช่น ละครชาตรี ละครนอก ละครใน เป็นต้น
      - บทละครในมีเรื่องใหญ่ๆ อยู่ ๔ เรื่อง คือ เรื่องอิเหนา
        เรื่องรามเกียรติ์ เรื่องอุณรุท และเรื่องดาหลัง
- - - - 🛑
        
        สมัยสุโขทัยได้มีการติดต่อกับชนชาติที่รับอารยธรรมอินเดีย เช่น พม่า มอญ ขอม เป็นต้น ทำให้คนไทยได้รับวัฒนธรรมทางด้านการละครของอินเดียเข้ามา ส่งผลให้ศิลปะแห่งการละเล่นพื้นเมืองของไทย คือ รำและระบำได้วิวัฒนาการขึ้น โดยมีการกำหนดให้เป็นแบบแผนและบัญญัติคำที่เรียกศิลปะแห่งการแสดงดังกล่าวข้างต้นว่า โขน ละคร ฟ้อน รำ
        
        กล่าวโดยสรุป สมัยสุโขทัยมีการแสดงละครเป็นเรื่อง คือ เรื่องมโนราห์และเกิดละครแก้บน
        
        การละครไทยมีวิวัฒนาการมาจากการละเล่นพื้นเมืองของไทย และจากคติของพราหมณ์ที่มีการรำบวงสรวงตามเทวสถานในอินเดีย จึงเกิดละครแก้บนขึ้น
    - - โขน
      - ละคร
      - ฟ้อนรำ
    - - 🔴
        
        หลวงปู่มหาสวัสดิ์ (พระสวัสดิ์มหาประยูรศาสตร์) เป็นอาจารย์ที่สำคัญในการพัฒนานาฏศิลป์และการละครในสมัยสุโขทัย โดยเขาได้สร้างกลุ่มละครที่เน้นการสอนเรื่องศาสนาและคุณค่าทางศีลธรรม ทั้งนี้เพื่อให้คนในสังคมได้รับการสอนและเข้าใจเรื่องราวศาสนาได้ง่ายขึ้น
        
        หลวงปู่เขียว (พระนามะเมธี) เป็นนักศึกษาศาสตร์ที่สำคัญในสมัยสุโขทัย โดยเขาได้รวบรวมความรู้เกี่ยวกับพระมหากษัตริย์และพระราชสำนักสงฆ์จากหลายที่ทั่วประเทศ และเขาได้พัฒนานาฏศิลป์และกลุ่มละครเพื่อใช้ในการศึกษาและสอนคนอื่น ๆ
- - - - บุคคลสำคัญในวงการนาฏศิลป์ไทยสมัยธนบุรี ได้แก่ ครูอิ่ม อิเหนา ซึ่งภายหลังได้เป็น ครูละครหลวง และได้เป็นเจ้าจอมมารดาในรัชกาลที่ ๑ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ นับว่าเป็นผู้สืบทอดศิลปะ การฟ้อนรำการละครจากสมัยธนบุรีมาถึงสมัยรัตนโกสินทร์ สมัยรัตนโกสินทร์
    - - สมัยธนบุรี เจ้าฟ้าพินทวดี ได้สืบทอดท่ารำละครในจากสมัยอยุธยา และได้ละครผู้หญิงของเจ้านครศรีธรรมราชมาเป็นครูฝึกหัดละครใน สมัยนี้ยังถือเป็นราชประเพณีว่า ละครผู้หญิงจะมีได้แต่เฉพาะภายในพระราชฐาน และยังมีละครหลวงที่แสดงโดยผู้ชายเกิดขึ้นอีกด้วย
        
        นอกจากนี้ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ยังสนพระทัยในศิลปะการแสดงนาฏศิลป์และละคร ทรงกำกับและดูแลการฝึกซ้อมด้วยพระองค์เอง ทรงพระราชนิพนธ์บทละครใน เรื่องรามเกียรติ์ ตอนหนุมานเกี้ยวนางวาริน ตอนท้าวมาลีวราชว่าความ ตอนปล่อยม้าอุปการ ตอนพระลักษณ์ถูกหอกกบิลพัท ตอนทศกัณฐ์ตั้งพิธีทรายกรด (เผารูปเทวดา)
        
        ทรงมีพระราชประสงค์จะให้ละครหลวงนำออกแสดง โดยที่พระองค์ทรงแก้ไขให้บทละครเหมาะสมกลมกลืนกับการแสดง นอกจากเรื่องรามเกียรติ์แล้ว บทที่ละครหลวงใช้แสดงยังมีเรื่องอิเหนาที่เป็นบทละครครั้งกรุงศรีอยุธยาด้วย
        
        นอกจากละครไทยแล้ว ยังมีละครเขมรของหลวงพิพิธวาที อีกด้วยกล่าวโดยสรุป สมัยธนบุรีบทละครมาจากสมัยอยุธยา มีละครใน ละครนอก และละครของเอกชน
        
        ละครของเอกชนในสมัยธนบุรีมีหลายโรงด้วยกัน เช่น
        
        ละครหมื่นเสนาะภูบาล
        
        ละครหลวงวิชิณรงค์
        
        ละครหมื่นไวหารภิรมย์
    - - ระบำ
      - ละครรำ
      - โขน