จิตเภสัชบําบัด (Psychopharmaco therapy)

หลักการในการให้ยาที่ถูกต้อง

1) ถูกชนิดยา (right drug)

2) ถูกขนาดยา (right dose)

3) ถูกทางที่ให้ยา(right route)

5) ถูกผู้ป่วย (right patient)

4) ถูกเวลาที่ให้ (right time)

ยาที่ใช้ในผู้ที่มีความผิดปกติทางจิตใจ

  1. ยารักษาโรคจิต (Antipsychotic drugs)
  1. ยาคลายกังวล (Anxiolytic drugs)
  1. ยารักษาอาการเศร้า (Antidepressant drugs)
  1. ยาควบคุมอารมณ์ (Mood-stabilizer drugs)
  1. ยาลดอาการขา้งเคียงของยารักษาโรคจิต (Anticholinergic drugs)

ยาต้านเศร้า ใช้รักษาโรคอารมณ์แปปรวนในระยะซึมเศร้า (Bipolar disorder depressive episode)

ยาควบคุมอารมณ์ ใช้รักษาโรคอารมณ์สองขั้ว (Bipolar disorder) โดย เฉพาะช่วงอาการ mania ยาที่นิยมใช้มี 2 ชนิดคือ lithium และยากันชัก (anticonvulsant

ยาที่ใช้บ่อย คือ benstropine (cogentin), trihexylphenidyl hydrochloride (artane, benzhexol, ACA)

ใช้เป็นยานอนหลับเช่น nitrazepam

ชนิดของยารักษาโรคจิต

ผลข้างเคียงที่มีอันตรายต่อโรค

1) ยากลุ่ม เก่า(traditional or typical antipsychotic) หรือยา ต้านโรคจิตยุคที่1(first-generationantipsychotics)

2)ยากลุ่มใหม่(atypicalantipsychotic)หรือยาต้านโรคจิต ยุคที่2 (second - generation antipsychotics)

Neuroleptic malignant Syndrome

ภาวะแทรกซ้อนของการได้รับยา Antipsychotic

มีอาการเกร็ง ของกล้ามเนื้อ (muscular rigidity)

มีอุณหภูมิร่างกายสูงขึ้น

การออกฤทธิ์

การพิจารณาหยุดยา

เพ่มประสิทธิผลของสารส่อประสาท GABA (Gamma-aminobutyric acid)ในสมองยับย้งการทํางานของเซลลป์ระสาทในระบบประสาทสว่นกลาง

อารมณด์ ีข้น ทุเลาจากอาการวิตกกังวลและนอนไมห่ ลับแลว้ แพทยจ์ ะพิจารณาลด ยาลง คร้งละ 10-25% ทุกคร้งของ การ Follow up จนหมด

การพิจารณาหยุดยา

อารมณ์ดีขึ้น

ทุเลาจากอาการวิตกกังวลและนอนไม่หลับ

ผลข้างเคียงต่อระบบประสาท

มีอาการมือสั่น

อาการกล้ามเนื้อกระตุกพูดไม่ชัด

เดินเซ

เกิดอาการตาพร่าปากแห้งคอแห้ง

ปัสสาวะถูกกักคั่ง

ท้องผูกเหงื่อออกน้อยท้องอืดและหัวใจเต้นเร็ว

การรักษาพิษของยา

  1. หยุด lithium ทันที

การออกฤทธิ์

ผลข้างเคียง

ยับยั้งการหลั่ง acetylcholine ที่ receptor ในสมอง ซึ่งเมื่อ acetylcholineลดลงส่งผลให้ dopamineลดลงถ้าทั้ง acetylcholine และ dopamine ลดลงจะส่ง ผลให้อาการ pakinson ลดลง

ตาพร่ามัว ปากแห้ง วิงเวียนศีรษะ ง่วงซึม สับสนชีพจรเต้นเร็ว ท้องผูก ปัสสาวะคั่ง ความดันโลหิตเปลี่ยนแปลง

  1. ให้ aminophyline หรือ mannitol และ sodium lactate เพื่อช่วยเร่งการขับถ่ายลิเทียม

  1. แก้ไขระบบการไหลเวียนล้มเหลวและหัวใจหยุดเต้น

2.ตรวจvitalsigns ให้น้ำและอีเล็กโตไลท์ให้อยู่ในภาวะสมดุล

lithium

ยากันชัก (anticonvulsant)

เป็นยาที่นำมาเป็นยาที่นำมาใช้รักษาโรคอารมณ์สองขั้วเมื่อผู้ป่วยไม่ตอบสนองต่อ lithium

รักษา mania และป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำของโรค Bipolar disorder ทั้งระยะ mania และระยะซึมเศร้า