Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลผู้ใหญ่ที่มีความผิดปกติในระบบประสาท - Coggle Diagram

- - - - การทดสอบสัมผัส
        
        ใช้สำลีปั่นยาวๆ แตะเบาๆ บริเวณผิวหนังส่วนต่างๆ เช่น แขนและขา
      - การทดสอบความรู้สึกเจ็บปวด
        
        ใช้เข็มหมุดที่มีทั้งด้านแหลมและทู่แตะตามส่วนต่างๆ ของร่างกาย
      - การทดสอบความจําแนกลักษณะของวัตถุโดยการสัมผัส
        
        บอกให้ผู้รับ บริการหลับตานําวัตถุที่คุ้นเคย เช่น ปากกายางลบกุญแจวางในมือและใหบ้อกว่าคือวัตถุอะไร
      - การทดสอบความรูสึกสั่นสะเทือน
        
        เคาะส้อมเสียงที่มีความถี่ 128 รอบ/วินาทีนําไปวางบนกระดูกบริเวณข้อตางๆ
      - การทดสอบความรู้สึกร้อนเย็น
        
        ใชห้ลอดแก้วใส่น้ําร้อนอุณหภูมิ40-50องศาเซลเซียสและน้ําเย็นอุณหภูมิ5-10องศาเซลเซียส อยางละ 1 หลอด แตะบนผิวหนังบริเวณแขนขาจากส่วนปลายมายังสวนตัวและลําตัวของผู้รับบริการ
      - การทดสอบความรู้สึกเกี่ยวกับตําแหน่ง
        
        ใช้นิ้วมือข้างซ้ายจับข้อมือของผู้ป่วยให้แน่น มือขวาจับที่ปลายนิ้วใดนิ้วหนึ่งของผู้ป่วยให้อยู่ ในท่าเหยียด หรืองอและให้บอกว่านิ้วมืออยูในท่าใด
    - - ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ
      - การประสานงานของกล้ามเนื้อ
      - ขนาดและความตึงตัว
      - ท่าเดินและท่ายืน
    - - คลํา บริเวณกระโหลกศีรษะหาปุ่มหรือก้อนเนื้อ หาแผลเปิดหรือตําแหน่งกดเจ็บ
      - เคาะ เคาะเบาๆเหนือปุ่มกระดูกสันหลังว่าเจ็บหรือกดเจ็บ
      - ดู ขนาด รูปร่าง โครงร่างและสมดุลของศีรษะ
      - ฟัง เสียงฟู่หรือเสียงผิดปกติอื่นที่เส้นเลือดใหญ่หรือเส้นเลือดอื่นที่คอ ประเมินความเสี่ยงโรคหลอดเลือดตีบ แข็ง
    - - Primitive reflexes
        
        ม่พบในวัยผู้ใหญ่ หากพบบ่งชี้สมองใหญ่ถูกทําลายอย่างมาก
      - Superficial reflexes
      - Deep tendon reflex
        
        ตรวจการตอบสนองของกล้ามเนื้อ ถ้ามีการถูกกระตุ้นจากการเคาะ tendon ของ กล้ามเนื้อนั้น
    - - ระดับความรู้สึกตัว การรู้ตัว ความจํา อารมณ์และและการแสดงออก สติปัญญา
    - - 2 Brudzinski sign
        
        ให้ผู้ป่วยนอนหงาย ขาเหยียดตรง แล้วยกศีรษะ จะพบว่าขาทั้ง 2 ข้างงอ เข้า (ผลบวก)
      - 3 Kernig sign
        
        ให้ผู้ป่วยนอนหงาย งอต้นขา โดยให้โคนขาตั้งฉากรับแนวราบ และงอเข่าไว้
      - 1 Nuchal rigidity or neck stiffness
        
        ให้ผู้ป่วยนอนราบ แล้วก้มคอ
      - 4 Straight-leg raising
        
        ให้ผู้ป่วยนอนหงายจากนั้น งอสะโพกโดยที่เข่าตรง จะพบว่า มีข้อจํากัดในการงอ
      - 5 Reverse SLR
        
        ให้ผู้ป่วยนอนคว่ำ จะพบข้อจํากัดเมื่อยกขาด้านหลัง เนื่องจากการเกร็ง
  - - - 1.1 อาการสําคัญและประวัติเจ็บป่วยในปัจจุบัน
        
        ลักษณะอาการและความรุนแรง
        
        ตําแหน่งและการกระจาย
        
        ระยะเวลาในการเกิดอาการ
        
        เวลาที่เกี่ยวข้อง
        
        อาการอื่นๆที่เกี่ยวข้อง
        
        ปัจจัยหรือสิ่งที่ทําให้อาการเป็นมากขึ้น
        และ ลดลง
        
        การรักษาในอดีตและผล
        
        การดําเนินโรค ระยะที่ไม่มีอาการและระยะที่อาการเป็นมากขึ้น
      - อาการผิดปกติทางระบบประสาทที่พบบ่อย
        
        4 เวียนศีรษะ (Dizziness)
        
        5 คลื่นไส้ อาเจียน (Nausea and vomiting)
        
        3 อาการชัก (Seizure)
        
        6 ชา อ่อนแรงของแขนขา (numbness and weakness)
        
        2 การเปลี่ยนแปลงของการรู้สติ (Alteration of conscious)
        
        7 ปวดหลัง ปวดคอ (Back and neck pain)
        
        1 ปวดศีรษะ (Headache)
        
        8 ถ่ายอุจจาระปัสสาวะผิดปกติ (bowel bladder dysfunctions)
    - - การเป็นโรคติดเชื้อและวัคซีน
      - โรคที่เกี่ยวข้องกับระบบประสาท
        
        หัด หัดเยอรมัน การติดเชื้อ Cytomegalovirus, Herpe simplex ไข้หวัดใหญ่ ฯลฯ
      - ควรซักประวัติการเจ็บป่วยวัยเด็ก
    - - โรคทางพันธุกรรมเช่น โรคลมชัก โรคหลอดเลือดสมอง โรคทางจิตประสาท
    - - การทํางาน การเปลี่ยนแปลงทางบุคลิกภาพ การพักผ่อน ความเครียด การ สัมผัสสารระเหยหรือสารเคมี
- - - - พยาธิสภาพ
        
        กระโหลกศีรษะเป็นอวัยวะที่มีปริมาตรคงที่จำกัด มีเลือด 70-80มล. น้ำไขสันหลังCSF 100-150 มล.หากปริมาตรของส่วนประกอบใดเพิ่มขึ้นจะส่งผลให้ความดันในกะโหลกศีรษะ (Intracranial pressure) สูงขึ้น
      - อาการ
        
        สัญญาณชีพเปลี่ยนแปลง ในระยะท้ายมี Cushing triad
        
        กล้ามเนื้ออ่อนแรงด้านตรงข้ามกับรอยโรค การเคลื่อนไหวผิดปกติ
        
        การมองเห็นผิดปกติ ตามัว ภาพซ้อน จากแรงกดบน visual pathway
        
        ในระยะท้าย รีเฟลกซ์ก้านสมองเสีย
        
        ระดับความรู้สึกตัวเปลี่ยนไป ปวดศีรษะและอาเจียน
      - การประเมินสภาพ
        
        การตรวจร่างกาย
        
        การตรวจพิเศษ
        
        skull x-ray
        
        CT-scan
        
        ติดตามระดับ ICP
        
        EKG
        
        การซักประวัติเหตุการณ์ที่ทําให้เกิดการเจ็บป่วยปัจจุบัน
      - การดูแลผู้ป่วย
        
        การควบคุมระดับความดันของก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือด
        
        การให้ยากันชัก
        
        การทําให้ผู้ป่วยสงบ (sedation)
        
        รักษาสภาวะร่างกาย (Homeostasis)
        
        การควบคุมระดับความดันโลหิตและ CPP
        
        การรักษาด้วยยา
        
        การจัดท่าผู้ป่วย
        
        การรักษาด้วยการผ่าตัด
        
        การ Resuscitation
    - - ภาวะที่สมองขาดเลือดไปเลี้ยงเนื่องจากหลอดเลือดตีบ หลอดเลือดอุดตัน หรือหลอดเลือดแตก ส่งผลให้ เนื้อเยื่อในสมองถูกทําลาย การทํางานของสมองหยุดชะงัก
      - ปัจจัยเสี่ยง
        
        ป้องกันได้
        
        เพศ
        
        เชื้อชาติ
        
        อายุ
        
        พันธุกรรม
        
        ป้องกันไม่ได้
        
        ไขมันในเลือดสูง โรคหัวใจ
        
        การสูบบุหรี่ โรคอ้วน
        
        1.ความดันโลหิตสูง เบาหวาน
        
        การขาดการออกกําลังกาย การดื่มสุรา
        
        ยาคุมกําเนิด การติดเชื้อบางชนิด
      - การประเมินสภาพ
        
        การตรวจร่างกาย
        
        แบบประเมิน Glasgow Coma Scale (GCS)
        
        แบบประเมิน National Institute of Health Stroke Scale (NIHSS)
        
        การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        MRI brain
        
        การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ
        
        การตรวจเลือด
        
        การซักประวัติ
      - การรักษา
        
        การรักษาโรคหลอดเลือดสมองปริแตกหรือฉีกขาด
        
        การผ่าตัดได้แก่ Hematoma removal, wide craniotomy, ventriculostomy, shunting
        
        การรักษาภาวะแทรกซ้อนของโรคหลอดเลือดสมอง
        
        การรักษาโรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตัน
      - การพยาบาลผู้ป่วย Stroke
        
        ระยะแรก (Acute)
        
        ดูแลให้ได้รับสารน้ํา
        
        รักษาภาวะสมองบวม เช่น Mannitol
        
        ดูแลทางเดินหายใจ
        
        ป้องกันการเกิด secondary injury
        
        ระยะหลังเฉียบพลัน
        
        ส่งเสริมการฟื้นฟูสภาพ ช่วยให้มีคุณภาพชีวิตดีขึ้น
        
        ป้องกันการกลับเป็นซ้ำ
        
        ป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อน IICP, ปอดอักเสบ การติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ
        
        วางแผนการจําหน่าย
    - - กลไกการบาดเจ็บที่ศีรษะ
        
        1) การบาดเจ็บโดยตรง (Direct injury) ขณะที่ศีรษะอยู่นิ่ง
        
        2) การบาดเจ็บโดยอ้อม (indirect injury) เช่น บาดเจ็บส่วนอื่นร่างกายแต่ทําให้บาดเจ็บที่ศีรษะ
      - ประเภทของการบาดเจ็บที่ศีรษะ
        
        1.2 การแตกของกะโหลกศีรษะ (Skull fractures)
        
        1.3 การมีเลือดออกภายในกระโหลกศีรษะ (Intracranial hemorrhage)
        
        1.1 การบาดเจ็บต่อหนังศีรษะ ถลอก ช้ำ ฉีกขาดและโน
        
        1.4 การบาดเจ็บของสมอง (Traumatic Brain injury)
      - การประเมินสภาพ
        
        การซักประวัติ
        
        การเจ็บป่วย สาเหตุ
        
        การตรวจร่างกาย
        
        2.1 ตามหลัก (ATLS)
        
        2.2 การตรวจร่างกายอย่างละเอียด
        
        การตรวจพิเศษ
        
        skull x-ray
        
        CT-scan
        
        ภาพถ่าย Head, Spine X-ray, Transcranial Doppler studies
      - การรักษา
        
        การดูแลเพื่อป้องกัน secondary brain injury ในผู้ป่วย severe head injury
        
        การรักษาด้วยยา
        
        การดูแลเฉพาะ
        
        การรักษาด้วยการผ่าตัด
        
        สังเกตอาการ และพิจารณาส่ง CT brain ในผู้ป่วย mild และ moderate head injury
        
        การให้คําแนะนําก่อนกลับบ้าน
        
        การดูแลผู้ป่วยระยะยาว
    - - ภาวะ Arteriovenous malformation (AVM)
        
        ในสมอง ในชั้นดูราหรือในไขสันหลัง ซึ่งหาก เกิดในสมองจะทําให้เกิดอาการชัก ปวดศีรษะเฉียบพลันภายหลังการมีเลือดออกในสมองหรือใต้อแร ชนอยด์ หรือภาวะขาดเลือด
      - ภาวะหลอดเลือดในสมองโป่ง (Intracranial aneurysm)
        
        ผนังหลอดเลือดเปราะบาง (weakness) ทําให้เกิดการโป่งพองซึ่งอาจมีขนาดใหญ่มากขึ้นจนแตกตามมาได้ aneurysm อาจเกิดจาก การเจริญผิดปกติ การติดเชื้อหรือการบาดเจ็บของหลอดเลือด ผู้ป่วยอาจมีอาการเพียงเล็กน้อยเช่น ปวด ศีรษะ การมองเห็นผิดปกติ หากมีการรั่วจะปวดศีรษะรุนแรงทันทีทันใด
        
        หากมีการแตกจะมีคลื่นไส้อาเจียน คอแข็ง ชัก หมดสติหรือสับสนร่วมด้วย
  - - - การรักษา
        
        ลดอาการสมองบวม
        
        ลดการทํางานของสมอง ลดการใช้ออกซิเจนของสมองใช้พวกบาร์บิทูเรต
        
        เพิ่มการไหลเวียนของโลหิตในสมอง
        
        การผ่าตัดเอาลิ่มเลือดออกในบริเวณที่เอาออกได้ และทําในเวลาอันรวดเร็ว หลังจากตรวจพบ
        
        รักษาสาเหตุ เช่น ถ้ามีการตีบตันของเส้นเลือดก็เอาแผ่นอุดตัน (plaque) ออก โดยการทําผ่าตัด
        
        การรักษาตามอาการและป้องกันภาวะแทรกซ้อน เช่น ติดเชื้อ แผลกดทับ ข้อติดแข็ง ขาดน้ํา
    - - อาการชัก
        
        เซลล์สมองปล่อยคลื่นไฟฟ้าผิดปกติขึ้นมาพร้อมๆกัน ทําให้เกิด การเปลี่ยนแปลงการทํางานของเซลล์สมองอย่างเฉียบพลัน
      - การรักษา
        
        ให้ยากันชักตามแผนการรักษา
        
        ให้การดูแลตามหลักABC
        
        รักษาสาเหตุชัก
        
        การปรับยากันชัก
        
        ควรอธิบายแนวทางการรักษา เช่น วิธีการกินยา ขนาดของยา ผลข้างเคียงของยา
      - การตรวจร่างกาย
        
        เพื่อประเมินการติดเชื้อและสาเหตุอื่น