Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Ánh trăng download (13), Tác giả đặt con người vào một tình huống bất ngờ:…
Ánh trăng 
Tác giả
-
Phong cách sáng tác: Thơ ông có chất triết lý, thiên về chiều sâu nội tâm với những trăn trở, day dứt, suy tư
Các tác phẩm chính: Cát trắng (1973), ánh trăng (1978), Mẹ và em (1987)...
Tác phẩm
Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ ra đời năm 1978, ba năm sau ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước
-
PTBĐ: biểu cảm, tự sự kết hợp trữ tình
Mạch cảm xúc: Mạch cảm xúc bài thơ được kể theo trình tự thời gian từ quá khứ đến hiện tại với các mốc sự kiện trong cuộc đời mỗi người. Đó là dòng cảm xúc nhớ lại kỉ niệm từ quá khứ, những điều trong hiện tại và lắng kết trong cái "giật mình" cuối bài thơ
Ý nghĩa nhan đề: Hình ảnh "ánh trăng" là hình ảnh trung tâm bài thơ vừa mang nghĩa tả thực về hình ảnh của thiên nhiên tươi mát, dịu hiền; vừa mang nghĩa biểu tượng cho quá khứ đẹp đẽ thủy chung bất diệt giàu tình nghĩa để nhắc nhở con người về quá khứ huy hoàng của thiên nhiên, đất trời giúp họ thức tỉnh và hướng đến lẽ sống "Uống nước nhớ nguồn", ân nghĩa thủy chung, biết trân trọng quá khứ
-
- Vầng trăng trong quá khứ (2 khổ đầu)
Trong 2 khổ đầu bài thơ, tác giả gợi lại những kỉ niệm đẹp, tình cảm gắn bó giữa con người và vầng trăng trong quá khứ:
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
Trần trụi với thiên nhiên
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
hồn nhiên như cây cỏ
- Cách gieo vần lưng "đồng", "sông" và điệp ngữ "với" lặp lại ba lần đã nhấn mạnh sự gắn bó giữa con người với thiên nhiên, diễn tả niềm hạnh phúc của tuổi thơ khi được gắn liền với cảnh đẹp thiên nhiên của tác giả
-> Vầng trăng đã trở thành tri kỉ, thành người bạn tâm tình, gần gũi, gắn bó với tuổi thơ tươi đẹp.
- Nghệ thuật nhân hóa "vầng trăng thành tri kỉ" cho thấy trăng luôn gắn bó, trở thành người bạn thân thiết, luôn đồng cam cộng khổ với người lính
- Vần lưng một lần nữa lại xuất hiện: "hồn nhiên", "thiên nhiên như cây cỏ" làm cho âm điệu câu thơ thêm liền mạch, dường như nguồn cảm xúc của tác giả vẫn đang tràn đầy
- Từ láy "trần trụi" đi cùng hình ảnh so sánh và phép ẩn dụ "hồn nhiên như cây cỏ" gợi vẻ đẹp bình dị, đơn sơ, trong sáng của vầng trăng. Đó cũng là cốt cách, vẻ đẹp vô tư, hồn nhiên trong tâm hồn người lính những năm tháng ở rừng
- Nghệ thuật nhân hóa "vầng trăng tình nghĩa" mang vẻ đẹp của thiên nhiên khiến cho nhân vật trữ tình không bao giờ có thể quên cái vầng trăng tri kỉ, tình nghĩa ấy
- Từ "ngỡ" như báo hiệu những chuyển biến trong câu chuyện cũng như trong tình cảm của con người
==> Trong quá khứ, dẫu hoàn cảnh đầy gian khó, trăng luôn đồng hành cùng con người trên mỗi bước đường. Tình bạn trở thành tri kỉ để chia sẻ niềm vui nỗi buồn. Trăng là biểu tượng của quá khứ nghĩa tình, thủy chung
- Vầng trăng trong hiện tại (2 khổ tiếp) Qua thời gian, sự biến đổi của hoàn cảnh đã làm mọi thứ trở nên thay đổi:
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
- Nghệ thuật đối sử dụng giữa 2 đoạn thơ đã cho thấy sự đối lập về hoàn cảnh sống giữa hiện tại và quá khứ
- Cách nói hoán dụ "quen ánh điện, cửa gương" để tô đậm cuộc sống đầy đỉ trong căn nhà hiện đại, xa rời thiên nhiên
- Hình ảnh so sánh, nhân hóa "vầng trăng...qua đường" diễn tả sự thay đổi trong tình cảm của con người: vầng trăng vẫn như xưa, vẫn dõi theo cuộc sống của con người dù bị thờ ơ
==> Câu thơ cho thấy ý nghĩa: khi hoàn cảnh sống thay đổi thì con người có thể dễ sàng quên đi quá khứ, quên đi những gian khổ nhọc nhằn của một thời đã qua. Son, cái sự "quên" ấy cũng là lẽ thường bởi có quá nhiều lo toan thường nhật từ cuộc sống
- Cảm xúc và suy ngẫm của nhà thơ trước vầng trăng (2 khổ cuối)
Từ tình huống bất ngờ, đã mở ra những dòng cảm xúc mãnh liệt của tác giả:
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
- Điệp ngữ "mặt" xuất hiện hai lần trong câu thơ nhấn mạnh vào sự giao cảm giữa trăng và người trong một tư thế đối diện
- Từ "mặt" thứ nhất gợi cảm xúc về những kỉ niệm ấu thơ, những gì gần gũi, thân thiết, trong sáng mà bấy lâu bị lu mờ, phai nhạt
- Từ "mặt" thứ hai là từ nhiều nghĩa: vừa là khuôn mặt tri kỉ mà nhân vật trữ tình lãng quên, vừa là sự vô tình đối diện với sự thủy chung từ hiện tại với quá khứ
- Từ láy "rưng rưng" là cảm xúc nghẹn ngào, bồi hồi, xúc động như trực trào nước mắt của nhà thơ
- Điệp cấu trúc song hành "như là...là" kết hợp với biện pháp so sánh và điệp ngữ "như là", "là" cùng phép liệt kê "đồng", "bể", "sông", "rừng" đã diễn tả dòng kí ức của một thời gắn bó, chan hòa với thiên nhiên bỗng như ùa về trong tâm trí của con người
Ý nghĩa hình ảnh vầng trăng:
- Hình ảnh tả thực: Trăng là một sự vật của tự nhiên.
- Hình ảnh biểu tượng: Trăng là người bạn tri kỷ gắn bó với con người trong năm tháng chiến tranh gian khổ; Trăng là phần trong sáng, tốt đẹp trong con người, chiếu rọi vào những góc khuất tăm tối nhất.
-
==> Khổ thơ gợi lên sự xúc động, mãnh liệt và chân thành
-
==> Khổ thơ dồn nén bao tâm sự, suy ngẫm, triết lí sâu sắc. Qua đó nhà thơ muốn gửi gắm đến mọi người về lẽ sống, về đạo lí, truyền thống tốt đẹp của dân tộc "Uống nước nhớ nguồn"
=> Vầng trăng là hình ảnh xuất hiện xuyên suốt trong bài thơ, được tác giả khắc họa nhằm gửi gắm tư tưởng và tình cảm, nỗi niềm của chính mình