ERRENAZIMENDUA ETA ERREFORMA (10.GAIA)

HUMANISMOA

Humanismoaren Ezaugarriak

Autopozentrismoa

Antzinaro klasikoarekiko mirespena

Jakin-min zientifikoa

Humanismoa Italian

Florentzia

Errroma

Napoles

Humanismoaren Hedapena

Herbehereak

Ingalaterra

Espainia

ERRENAZIMENDUA

Errenazimentuko Gizartea

Planteamendu Artistiko Berriak

Errenazimentuko Etapak

Quattrocentoa

XV mendean hartu zuen

Florentzia izan zen gune artistiko nagusiena

Esperimentazio-garaia izan zen

Cinquecentoa

XVI mendean hartu zuen

Heldutasun-garaia izan zen

Florentzia izan zen gune artistiko nagusiena

Baina ere beste hedapen gune batzuk sortu ziren

Erroma

Venezia

Sevillan

Antonio De Nebrija

bera izan zen lehenengo pertsona idatzi zuena gaztelaniako lehen gramatika

Henrike XIII.aren gortean

Tomas moro nabarmendu zen

Humanismoaren informazioa

Kultura-mugimendu bat izan zen

XVI mendean sortu zen

Italian sortu zen

QUATTROCENTOA

Errenazimentuaren sorreran, Florentziak funtsezko eragina eduki zuen

Arkitektura

Eskultura

Pintura

Filipo Brunelleschi izan zen garaiko arkitekto garrantzitsuena

eraikuntza sinple eta proportzionalak egin zituzten arkitektoek

perfekzio geometrikoko obrak egin zituen

garrantzitsuenak:

Leon battista Alberti

Michelozo

Forma greko-latindarrak hartu zituzten oinarri

Donatello eta Lorenzo Ghiberti nabarmendu ziren

Ghibetik esploratu zuen perspektiba Florentziako bataiotegiko ateen erliebeetan

Donatelloren obrak errenazimentuko oinarriak izan ziren

Perspektibaren eta harmoniaren bilaketan islatzen da da esperimentazioa

gai askotarikoak jorratu ziren

mitologikoak

erretratuak

biluziak

hauek izan ziren garai hartako margolari garrantzitsuenak:

Fra angelico

Massacio

Piero della Francesca

baina Sandro Botticelli izan zen margolari nabarmena

Burgesiako familiek kontrolatzen zuten garaiko gobernua

garrantzitsuena izan zen Medici familia

CINQUECENTOA

X.V mendean beste gune artistiko batzuk sortu ziren Italian, bereziki:

Erroma

Venezia

Klasizismoa

Arkitektura

eraikin monumentalagoak egin ziren harmonia galdu gabe

Pintura

click to edit

Eskultura

Antzinako erromako

Manierismoa

estilo hau forma klasikoak jarraitu zuen, baina beste estilo batean

click to edit

Medici familiak agintzen zela, arteak eta kultura bultzatu zituen

Aita Santuaren gorteak humanismoa zabaltzen lagundu zen

Alfontso V.a Aragoikoaren gorteak hainbat jakintsu eta humanistari eman zien aterpe

haien artean: Lorenzo Valla nabarmendu zen

eta bere garaiko gizartea kritikatu egin zion

Erasmo Rotterdamgoax

Valentzian

Luis Vives

Filosofoa eta pedagogoa

Humanistek gizakia aztertzeko jakin-mina eta kezka agertu zuten

unibertsoaren erdigunetzat hartu zuten humanistek gizakia

Humanistek grezieraz eta latinez idatzitako testuak aztertu zituzten

filosofo klasiko hartu zituzten oinarri, gogoetan eta arrazoian oinarrituta jakintza bilatzeko

interes handia agertu zuten zientziarekiko eta aurrerapen teknikoekiko

erlijio eragina galtzen hari zen eguneroko bizimoduan

hizkuntza modernoak erabilten hasi ziren, eta humanismoa hedatzeko eragina izan zuen

akademiak ere fuentzesko eginkizuna bete zuten, ikasketa zentroak egin ziren

funtzeskoa izan zen inprenta, Johannes Gutenbergek

inprentari esker,liburu asko argitaratu ahal zituzten

zenbait unibertsitatek bereganatu egin zituzten pentsamendu-korronte berriak

click to edit