Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
1. GAIA: KONTZEPTUEN AZTERKETA Lucia Garay : - Coggle Diagram
1. GAIA: KONTZEPTUEN AZTERKETA
Lucia Garay :
HEZKUNTZA ETA HERRITAR
Kontzeptu etiko-politikoak dira
Herritarrak
NBErentzat herritarren 7 erantzunkizunak
Guztien Ongia-ra dedikazioa
Beraien ekintzen eragina babes sozial eta besteen ongizatera bideratua
Berditasuna bermatu
Etorkizuneko belaunaldien interesak babestu. Hazkunde jasangarria eta ondasunak gorde.
Gizadiaren ondare kultural eta intelektuala gorde
Erabaki publiko eta politikoetan parte-hartzaile aktiboak izan.
Korrupzioa desagertzeko lan egin.
Herritartasuna pertsonifikatzen duena da herritarra.
Eskubideak eta betebeharrak dituen subjektuak dira
Gizarte jakin batetako kideak gara, eta bertan lan egiten dugu eta elkarrekin bizi gara. Komunitate politikoarekin lotzen gaituena herritartasuna da.
Herritartasuna
Pertsona bati Estatu bateko ohiturei edo legeei jarraituz onartutako estatusa da, pertsona horri (herritar deitua) herritartasunaren eskubide eta betebeharrak ezartzen dizkiona.
Multidimentsionala da, hau da, juridikoa, kulturala, ekonomikoa…
HEZKUNTZA
Definizioa
Petrsona mota horiek fabrikatzeko patroiak, talde dominanteek ezartzen dituzte.
Hezkuntza pertsona mota espeziifiko batzuk fabrikatzeko baliogarria da (adib., heterosexualitatea…)
Hezkuntza ulertzeko gizarteratzea ulertu behar da. Haien artean borroka bat dago, gizarteratzea eraikuntza soziala delako eta gauza batzuk lortu nahi dituelako non hezkuntzaren bidez ezin da lortu, patroi batzuk jarraitzen dituelako.
Jatorria
Herritarrak sortu
XIX.mendean, sekularizatu zen hezkuntza, eta estatuaren menpe geratu zen
Kristauak sortu
Orain dela gutxi arte Elizaren menpe zegoen
GIZA ESKUBIDEAK
Baloreak
Askatasuna
Besteenganako errespetua
Tolerantzia
Justizia
Diskriminazio eza
Erantzunkizuna
Ezaugarriak
Bestenezinak
Banaezina, elkarren menpekoa eta elkarren artean erlazionatuta daude
Unibertsalak
Definizioa
“Giza eskubideak estatuak gizabanakoekin, talde sozialekin eta komunitatearekin dituen ekintzak arautzeko ezarritako arau juridikoen multzoa dira. Estatuak, lege-arau hauen bidez, giza eskubideak errespetatu eta horien baliozkotasuna bermatzeko betebeharra du, baita horien urraketa zigortzeko ere.”
2.belaunaldia
Berdintasunean oinarrituta dauden eskubide ekonomiko, sozial eta kulturalak biltzen ditu.
Helburuak
Ongizate ekonomikoa bermatu
Lanerako sarbidea
Hezkuntzari eta kulturari, gizakien eta herrien garapena bermatzeko moduan
Eskubideak
Lanerako eskubidea.
Soldata duina jasotzeko eskubidea norbanakoaren eta familiaren beharrak asetzeko bitarteko gisa.
Lanean giza betetzeko eskubidea.
Laneko osasun baldintza egokiak eta bizi kalitatea izateko eskubidea.
Segurtasun sozial eta ekonomikorako eskubidea.
Hezkuntzarako eta lanbide heziketarako eskubidea.
Oporrak, ingurumena eta aisialdirako eskubidea.
3.belaunaldia
Eskubide hauei herrien eskubideak edo elkartasun eskubideak deitzen zaie, oraindik gaizki zehaztuta dauden arren.
Ezaugarriak
Herrien eskubideak estatu beraren aurrean eska ditzakete bertako taldeek, baina
haien titularra beste estatu bat ere izan daiteke.
Estatuaren eta nazioarteko komunitatearen onura positiboak eskatzen dituzte horiek
betetzeko.
Nazioko eta nazioarteko baldintzak sortzea beharrezkoa denez, eraginkortasunez
gauzatzeko
Eskubide horiek bakearen kontzeptuan sartzen dira bere zentzurik zabalenean.
Eskubideak
Autodeterminazio eskubidea.
Independentzia ekonomiko eta politikorako eskubidea.
Identitate nazional eta kulturalerako eskubidea.
Bakerako eskubidea.
Bizikidetza, ulermen eta konfiantza baketsurako eskubidea.
Nazioarteko eta eskualdeko lankidetzarako eskubidea.
...
1.belaunadlia
Eskubide zibil eta politikoak aipatzen dituzte. Askatasunean oinarritzen da, askatasun
indibidualak eta horien defentsa botere publikoen aurrean.
Ezaugarriak
Estatuei abstentzio betebeharra ezartzen diete. adibidez, adierazpen askatasuna errespetatzea, hau da, eragotzi gabe.
Eskubide horien titularra gizaki oro da oro har eta, eskubide politikoen kasuan.
Edozein unetan eta tokitan eska daitezke.
Eskubideak
Bizitzeko eskubidea
Pribatutasunaren eskubidea
Osotasun fisiko eta psikikoko eskubidea
Sinesmen, adierazpen, bilera eta elkartze askatasuna bezalako eskubideak
Pertsonaren dimentsio morala, haien sinesmen moralak eta haien agerpena izateko eskubidea
PARTAIDETZA ETA GIZARTEA
Partaidetzaren protagonista herritarrak dira, eta beharrezkoa da hezkuntzak partaidetzaren ideia sartzea.
Gaur egungo demokrazia masa demokrazia da, ez herri demokrazia, beraz partaidetzarako arazoak sortzen ditu.
Gaur egungo herritarrak “zombie” edo “basailu moralak” dira, pasibitate itzela dago , demokraziaren kontrakoa. Kode moral bakarrarekin hautsi behar da.
Herritarren alderdi etikoa kontuan hartu behar da, azken finean moralizazio eragileak dira. Hala ere herritartasun politikoa herritartasun moralarekin borrokan dago, nahiz eta teorian politikoagoak izan.
HERRITARTASUNAREN TENTSIOAK
Etnozentrismoa eta erlatibismo kulturala borrokan daude
Herritartasuna eta nazioa
Kohesioa dute haien artean, identitate nazionala mantetzeko baliogarriak baitira
Herritartasuna eta politika beste arloekin erlazionatuta baitaude: ekonomia guztiaren gainetik, komunikabideen boterea…
Komunikabideak eta tentsioak
Jendarte batetako kideen arteko komunikazio prozesua ahalbideratzen duten tresna teknologikoak dira.
Herritarrak animali sozialak dira eta komunikatzen dira sozializatzeko.
Komunikabideak komunitateko partaideentzako eta partaideek egina.
Herritar tipologia zehatza sortzen dute komunikabideak
Manipulazioa detektatzen
Hitzen esanahia aldatu. Konnotazioa.
Hitz “arriskutsu” batzuk saihestu edo norantza batean erabili..
Eginiko esaldiak erabili topikoei loluta. Horrela publikoak errazago barneratu eta onartu.
Enpresarioek ez egin iragarkaririk, bitartekariak erabili (aktoreak, ospetsuak...)..
Argumentatu hutsak edo dramatizatuak. X produktuareki, X pisu galdu...
Gertaerak estali. Informazio zati batzuk eman soilik.
Laudorioa erabili. Ez soilik iragarkietan, programa batzuetan ere.
Gehigarr iraingarriak. Publikoa posizionatu.
Egoeraren arabera iritzi desberdinak. Diskurtsoak hartzaileei egokitu.
Albistegietan
Kazetariek behaketak sartu.
Soilik komentatu ahal edo nahi dutena. Berriak AUKERATZEN dira.
Berri batzuk nahiko desorosoak dira eta oharkabean pasatzeko intentsitate gutxiko tarteetan jarri. Albistegiak hasi intentsitate handiko gertaerekin eta gero gutxitzen.
Gobernuak berria eman ondoren albisteetan ateratzea.
Inongo irudirik ez erabiltzea, ahoz eman informazioa soilik.
Irudiak jarri atzerriko gertakarietan ematea...
Telebistan
Errealitatearen ikuspuntua manipulatua erakutsi.
Modelo estandarizatuak. Beraientzat esan ongia eta gaizkia beraien moraletik.
Mundu mugatu eta txiroa eskaintzen dute, anokdotikoa protagonista. Beldurra sortzeko balio.
Albistegietan distrakzioa herena da: kirolak, kotileoak...
Ikusten duguna ez dugu mastikatzen, zuzenean barneratu eta kuriositatea itzali.
Imaginazioarekin ere bukatu. Pasibotasuna bermatu.
Jendeak modelo estetikoak kopiatzen ditu. Produktuak erosten dituzte, kontsumoa.
Katea kontrolatzen duen enpresa pribatuak, bere ideologia saldu. Egun komunikabideen liberalizazioa.
Informazioaren trataera
Informazio iturriak ezagutzeko, ulertzeko,
interpretatzeko eta baloratzeko gaitasunen ikasketa
Pentsamendu kritikoa izan
Errealitate sozialaren behaketa kritikoa da, gertakarien ikuspegi eta azalpen berritzailea emanez, eta ahal den neurrian aldaketak proposatuz
Pentsamendu kritikoaren ikasketa sustatzeko, zuen aurreiritzi, balorezko epaiketak eta errealitatea ebaluatzeko eta asmatzeko gaitasuna berreraikitzen laguntzen.
Informazioa lortzeko gaitasuna landu.
Ikaslea aktiboa izan informazioaren bilaketan iturri ezberdinen ezagutza eta ulermena sustatu
Informazioa laburbiltzeko eta helarazteko gaitasuna
landu
Hipotesiak garatzen ikasi (galderak eginez)
Informazioaren analisia garatzen ikasi
Azalpen kausala, intentzionala eta erlatiboa garatzen ikasi
Pentsamendu sortzailea izan
Pentsamenduaren gaitasunen aplikazioa, ditugun ezagutzak era ezberdinean harremanetan jarriz. Irtenbide ezagutu bat, testuinguru ezberdinean dagoen beste arazo bati aplikatzean, irtenbide sortzailea lortuko genuke, ditugun ezagutzak era ezberdinean harremanetan jartzen baititugu.