Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Chronic Kidney Disease - Coggle Diagram

- - - - ขับถ่ายของเสีย
        
        ไตทำหน้าที่ขับถ่ายของเสียที่เกิดจากการเผาผลาญอาหารประเภทโปรตีนออกจากร่างกาย ของเสียประเภทนี้ ได้แก่ ยูเรีย ครีอะตินีน กรดยูริก และสารประกอบไนโตรเจนอื่นๆ
      - ยูเรีย
        
        ยูเรียเป็นโปรตีนที่ถูกตัดหมู่ amino ออก (-NH2) แล้ว เปลี่ยนเป็นยูเรีย ส่งไปกรองที่ไต กระบวนการเปลี่ยนให้เป็นยูเรียเกิดขึ้นที่ตับ ยูเรียมีความสำคัญอย่างยิ่งในการทำงานของหน่วยไต เรียกว่า countercurrent system ช่วยในการดูดซึมกลับของสารน้ำและเกลือแร่ที่อยู่ในหน่วยไต โปรตีน urea transporter 2 เป็นตัวขนถ่ายยูเรียเข้าสู่ท่อไตเพื่อขับออกทางปัสสาวะ
      - ครีอะตินีน
        
        การทำหน้าที่กรองของไตเสียไปโดยไม่สามารถทำหน้าที่ได้ตามปกติ จะสามารถตรวจพบระดับของครีอะตินีนในเลือดเพิ่มสูงขึ้น
      - สมดุลของน้ำและเกลือแร่
        
        ไตทำหน้าที่ควบคุมปริมาณสารน้ำและเกลือแร่ในร่างกายน้ำและแร่ส่วนที่เกินควรจำเป็นจะถูกขับออกมาทางปัสสาวะ เกลือแร่ดังกล่าว เช่น โซเดียม โปตัสเซียม แมกนีเซียม แคลเซียม และฟอสฟอรัส
      - ความดันโลหิต
        
        ไตทำหน้าที่สร้างสารเรนิน (renin) ช่วยควบคุมความดันโลหิตให้อยู่ระดับคงที่ ทำให้เลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆเพียงพอ ใน ภ
      - การสร้างเม็ดเลือดแดง
        
        ไตทำหน้าที่สร้างฮอร์โมนกระตุ้นการสร้างเม็ดเลือดแดง มีชื่อเรียกว่า อีริโทโพอิติน (erythropoietin) หรือเรียกว่า อีโป (EPO) สารนี้ช่วยกระตุ้นไขกระดูกให้สร้างเม็ดเลือดแดง ทำให้ร่างกายมีปริมาณเลือดเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกายอย่างเพียงพอ
- - - - การตรวจร่างกาย BP= 168/93 (08/05/66) ผิวแห้ง มีผื่น และมีแผลถลอกจากการเกาทั้งตัว มีอาการคันมา 3-4 เดือน มีอาการบวมทั้งตัว กดไม่บุ๋ม Bowel sound 5/min
    - - การตรวจค่าไต (Renal Function Test)
        
        Creatinine 8.75 , BUN 43 สูง เกิดจากการทำงานของไตลดลง ทำให้เกืดภาวะไตวาย/ไตล้มเหลว
        
        Albumin 3.63 ต่ำ อาจเกิดโรคไต ทำให้ปล่อยทิ้งโปรตีนไปกับปัสสาวะ ไม่สามารถกรองโปรตีนกลับคืนมาสู่ระบบของร่างกาย อาจทำให้เกิดภาวะบวมน้ำได้
        
        Total protein 6.13 ต่ำ ทำให้กรวยไตไม่กรองโปรตีนกลับคืนตามที่ควรและปะปนกับน้ำปัสสวะ
        
        eGRF 5.4 ผู้ป่วยมีภาวะไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย
      - Electrolyte
        
        k 6.15 สูง เนื่องจากอัตราการกรองและความสามารถใรการขับโพแทสเซียมของไตลดลง รวมทั้งภาวะ metabolic acidosis ทำให้โพแทสเซียมในเลือดสูง ในผู้ป่วยไตวายเรื้อรัง ที่มีปัสสาวะน้อย สามารถเกิด Hyperkalemia เนื่องจากไตเสียหน้าที่
        
        Na 132 ต่ำ เนื่องจากมีภาวะน้ำเกิน มีผลให้ระดับโซเดียมในเลือดต่ำลงจากการถูกเจือจาง
        
        Co2 21.1 ต่ำ อาจเกิดจากสภาวะของโรคไตวาย จึงควบคุมไบคาร์บอเนตไม่ได้
- - - - การรักษาโดยวิธีบำบัดทดแทนการทำงานของไต ซึ่งมีด้วยกัน 3 วิธี ได้แก่ การปลูกถ่ายไต (kidney transplantation) การฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม (hemodialysis;HD) และการล้างไตผ่านทางหน้าท้อง (peritoneal dialysis: PD) เป็นการรักษาเพื่อยืดชีวิตและเพิ่มคุณภาพชีวิตผู้ป่วยให้สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้ใกล้เคียงคนปกติ
  - - - หากโรคไตเรื้อรังอยู่ในระยะสุดท้าย แพทย์อาจแนะนำ: การปลูกถ่ายไต หรือ การล้างไต
  - - - เป็นการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมเพื่อกำจัดของเสียและปรับสมดุลเลือดให้กับผู้ป่วยไตวาย โดยผู้ป่วยจะได้รับการใส่สายฟอกเลือดชั่วคราวด้วยเข็มฟอกเลือดขนาดโตที่เจาะเข้าหลอดเลือดดำ เพื่อให้หลอดเลือดดำมีขนาดโตและเลือดไหลเวียนได้มากขึ้น ซึ่งผู้ป่วยไตวายที่บำบัดด้วยการฟอก เลือดล้างไตจะต้องล้างวันละ 4 – 5 ชั่วโมง สัปดาห์ละ 2 – 3 ครั้ง ตลอดชีวิตหรือจนกว่าจะได้รับการปลูกถ่ายไต
        
        ผลข้างเคียงอาจมีภาวะแทรกซ้อนในระยะยาว ได้แก่ ปวดมือขณะฟอกไต แขนบวม เส้นฟอกไตโป่ง พอง ติดเชื้อ หรืออาจแตกจนเสียเลือดปริมาณมาก
- - - - ระยะที่ 3a :มีการลดลงของอัตราการกรองของไตปานกลาง EGFR 45-59 albuminuria น้อยกว่า 30 mg/g เริ่มเข้าสู่ระดับผิดปกติ หาก albuminuria มากกว่า 30 ถือว่าผิดปกติ
        ระยะที่ 3b : มีการลดลงของอัตราการกรองของไตปานกลาง EGFR 30-44 albuminuria น้อยกว่า 30 mg/g ถือว่าผิดปกติ หาก albuminuria มากกว่า 30 ผิดปกติ มีความผิดปกติของไต ค่าอัตราการกรองของไตลดลงปานกลาง มักยังไม่แสดงอาการผิดปกติ
        โดยส่วนใหญ่พบภาวะความดันโลหิตสูง และอาจตรวจพบภาวะซีด แคลเซียมในเลือดต่ า และฟอสเฟต
        ในเลือดสูงได้ในระยะนี้ซึ่งต้องมีการเฝ้าระวังและให้การรักษาภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น ควรรับประทานโปรตีนในปริมาณ 0.6 กรัมต่อกิโลกรัมของน้ำหนักตัว และควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มีฟอสฟอรัสสูง เช่น ถั่ว นมสด กาแฟ และควรรับประทานอาการที่มีโพแทสเซียมต่ำ เช่น องุ่น ชมพู่ พีช
        
        ระยะที่ 4 มีการลดลงของอัตราการกรองของไตรุนแรง
        EGFR 15-29 albuminuria น้อยกว่า 30 mg/gและ หาก albuminuria มากกว่า 30 ถือว่าผิดปกติ การมีความผิดปกติของไต และค่าอัตราการกรองของไตลดลงอย่างมาก ผู้ป่วยมักมีอาการ
        อ่อนเพลีย ไม่มีแรง เบื่ออาหาร บวม ความจำแย่ลงผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการต่างๆผิดปกติ พบภาวะ
        กรดจากการเผาผลาญ (metabolic acidosis) และไขมันในเลือดผิดปกติ(dislipidemia) ควรมีการ
        เตรียมพร้อมเพื่อให้การบ าบัดรักษาทดแทนไตต่อไป
        ควรระวังภาวะ K+ สูง เลือดเป็นกรด ภาวะฟอตเฟตสูง แคลเซียมในเลือดต่ำ และรับประทานโซดามิ้นท์ เพื่อควบคุมภาวะเลือดเป็นกรด ในระยะนี้ควรได้รับโปรตีน 1.0-1.2 กรัมต่อน้ำหนักตัว โดยร้อยละ 50 ควรเป็นโปรตีนสูง ได้แก่ เนื้อปลา เนื้อสัตว์ไม่ติดมัน
        
        ระยะที่ 5 มีภาวะไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย (End Stage Renal
        Disease : ESRD) EGFR <15 albuminuria น้อยกว่า 30 mg/gและ หาก albuminuria มากกว่า 30 ถือว่าผิดปกติ มีความผิดปกติเกือบทุกระบบของร่างกาย ร่างกายเสียสมดุล น้ า และ
        อิเล็กโตรไลต์ผู้ป่วยมีอาการยูรีเมีย เช่น อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร ผิวแห้ง คัน คลื่นไส้อาเจียน สะอึก
        เป็นตะคริว นอนไม่หลับ อาจเกิดภาวะหัวใจวายเนื่องจากน้ำเกิน
        การรักษาก็สามารถทำได้โดยและภาวะความดันโลหิตสูงได้ ผู้ป่วย
        จำเป็นต้องได้รับการบำบัดทดแทนไต โดยเฉพาะในรายที่มีอาการยูรีเมีย
        การใช้เครื่องไตเทียมหรือการลา้งไตทางช่องท้อง ในผู้ป่วยระยะนี้ จะไดรับยา แคลเซียมคาร์บอเนต พร้อมอาหารคำแรก เพื่อควบคุมให้ระดับฟอสฟอรัสไม่สูงเกิน 5.5 mg/dl ผักผลไม้ที่แนะนำ ได้แก่ แตงกวา มะระ ผักบุ้ง แอปเปิ้ล องุ่น ชมพู่
        
        กรณีศึกษา
        ผู้ป่วยอยู่ในระยะที่ 5 มีภาวะไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย EGFR 5.4