Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลผู้ใหญ่ที่มีความผิดปกติในระบบประสาท - Coggle Diagram

- - - - อาการผดิปกติทางระบบประสาทที่พบบ่อย
        
        การเปลี่ยนแปลงความรู้สึกตัว/ การรู้สติ (Alteration of conscious, AOC)
    - - สัญญาณชีพ
      - การตรวจศีรษะ คอและหลัง
    - - ระดับความรู้สึกตัว หรือความรู้สติ
      - การรับความรู้สึก (Sensory function)
      - การทดสอบสัมผัส (Touch sensation)
      - การทดสอบความรู้สึกเจ็บปวด (Pain sensation)
      - ปฏิกิริยาตอบสนองหรือรีเฟล็กซ์ (Reflexes)
        
        การตรวจการทำงานของ reflex หรือการตรวจปฏิกิริยาเอ็นกล้ามเนื้อ (Deep tendon Reflex, DTR)
      - Superficial reflexes
        
        รีเฟลกซ์ฝ่าเท้า (Plantar reflex, Babinski’s sign)* บ่งการทำงานของ nerve
    - - การถ่ายภาพด้วยคลื่นแม่เหล็ก (MRI brain , MRA )
        
        ส่งใบแจ้งการ CT และประสานงาน
        
        ซักประวัติการมีโลหะในร่างกาย เครื่องประดับpacemaker ประวัติการผ่า ตดั โลหะตรึงกระดูก ลิ้นหัวใจเทียม clip หนีบเส้นเลือด ตั้งครรภ์ 3 เดือนแรก
    - - -พร่องความรู้เกี่ยวกับการตรวจพิเศษ
        
        ดูแลให้ได้รับยาคลายกังวล/ยาระงับประสาทก่อนตรวจ
        
        ให้คำแนะนำแก่ผู้ป่วยและญาติให้ทราบขั้นตอนการตรวจผลของสารทึบรังสีและการปฏิบัติตัวขณะตรวจ
      - เสี่ยง/ มีการเปลี่ยนแปลงการทำงานของระบบประสาทส่วนกลางหลังจากการตรวจพิเศษ
        
        สังเกตบริเวณที่ตรวจเช่น เจาะหลังจัดท่านอนราบ อย่างน้อย 3 ชั่วโมงหลังเจาะหลังหรอืการตรวจ myelogram
- - - - อาการก่อนเกิดอาการชัก (preictal symptoms)
        
        อาการนํา (prodromes)
        
        ความรู้สึกไม่ค่อยสบาย กระสับกระสาย ปวดศรีษะ
        
        อาการเตือน (aura)
        
        ปวดศีรษะ ซึม หลับ สับสน
      - อาการชัก (seizure symptoms)
        
        ลักษณะการชักเป็นเฉพาะที่ (partial seizure) หรอืชักทั้งตัว (generalized seizure)
      - อาการหลังชัก (postictal symptoms)
        
        หูแวว เห็นภาพหลอน
      - ปัจจัยกระตุ้นอาการชัก (precipitating or trigger factors)
        
        แสงกระพริบ เสียงดัง ความเครียดทางร่างกายหรือจิตใจที่รุนแรง การมีประจำเดือน
      - ประวัติการเจ็บป่วยในอดีต
    - - การดูแลตามหลัก ABC (airway, breathing, circulation)
    - - -มีโอกาสเกิดการอุดกั้นทางเดินหายใจเนื่องจากระดบัความรู้สึกตัวลดลง
        
        ดูแลทางเดินหายใจให้โล่ง จัดทำนอนตะแคงข้างป้องกันสำลัก โดย(ให้ระวังในผู้ที่บาดเจ็บบริเวณคอ) ไม่ใส่สิ่ง ใดๆเข้าปากเพื่อป้องกันผู้ป่วยกัดลิ้นเพราะจะทำให้อันตรายมากขึ้น
  - - - กระโหลกศีรษะเป็นอวัยวะที่มีปริมาตรคงที่ภายในกระโหลกประกอบด้วยเนื้อสมองร้อยละ 80(1,400 ม.ล) เลือดร้อยละ 8 (30-80 ม.ล) น้ำไขสันหลัง (CSF) ร้อยละ 12 (100-150 ม.ล)หากปริมาตรของส่วนประกอบใดเพิ่มขึ้นจะส่งผลให้ความดันในกะโหลกศีรษะสูงขึ้นร่างกายจะรักษาค่าความดันในกระโหลกศรีษะให้ปกติ ทฤษฎี Monroe-Kelly อธิบายว่า ช่องภายในกะโหลกศีรษะมปีริมาตรคงท่ีการเปลี่ยนแปลงองค์ประกอบอย่างใดอย่างหนึ่งของ สมอง เลือด CSF หรือการมีสิ่งครอบครองพื้นที่ภายในกะโหลกศีรษะ (Mass lesion) ก่อให้เกิดการเพิ่มของความดันในกะโหลกศีรษะ
    - - ระยะชดเชยโดยการปรับควบคุมอัตโนมัต
      - ระยะปรับตัวชดเชยแบบ Cushing’ response หรือ Cushing’s reflex
      - ระยะเสียกลไกการปรับชดเชยโดยสิ้นเชิง
      - อาการและอาการแสดงของภาวะ IICP
        
        ระดับความรู้สึกตัวเปลี่ยนไป ปวดศีรษะและอาเจียน
        
        การมองเห็นผิดปกติ ตามัว ภาพซ้อน จากแรงกดบน visual pathway
        
        สัญญาณชีพเปลี่ยนแปลง ในระยะท้ายมี Cushing triad
        
        การประเมินภาวะสุขภาพผู้ป่วยที่ภาวะแรงดันในกะโหลกศีรษะสูง
        
        การดูแลผู้ป่วยที่ภาวะแรงดันในกะโหลกศีรษะสูงในระยะแรก
        
        การ Resuscitation
        
        การจัดทำผู้ป่วย
        
        การควบคุมระดับความดันโลหิตและแรงดัน CPP
        
        การควบคุมระดับความดันของก๊าซคารบอนไดออกไซด์ในเลือด
        
        การให้ยากันชัก
        
        รักษาสภาวะร่างกาย (Homeostasis)
        
        ให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ: ลดไข้ รักษาปริมาณสารน้ำในร่างกายให้ปกติ ระดับน้ำตาลในเลือดให้ปกติ (Euglycemia) เพื่อป้องกันไม่ให้สมองถูกทำลาย
        
        การรักษาด้วยยา
        
        Mannitol เป็น osmotic diuretics ที่นิยมใช้ มีฤทธิ์ทำให้เกิดความแตกต่างของความเข้มข้น
        
        การรักษาด้วยการผ่าตัด
        
        ผ่าตัดเจาะกระโหลกศีรษะ (Burr holes)
        
        ผ่าตัดเอาก้อนในกะโหลกศีรษะออก (Craniotomy remove mass lesion)
        
        ผ่าตัดเปิดกะโหลก ลดความดันในกะโหลก (Decompressive Craniectomy)
        
        ภาวะแทรกซ้อนของการใส่สาย ventriculostomy และการพยาบาล
        
        การติดเชื้อระบบประสาทส่วนกลาง
        
        การระบาย CSF มากเกินไป (over-drainage)
        
        การดูแลผู้ป่วย IICP ในระยะยาว มีดังนี้
        
        การจัดการภาวะสมองบวม (Cerebral Edema Management)
        
        การดูแลเพื่อคงการกำซาบของสมอง (Cerebral Perfusion Promotion)
        
        การดูแลในทางเดินหายใจ (Airway Management)
        
        การป้องกันแผลกดทับ (Pressure Ulcer Prevention)
        
        การดูแลด้านโภชนาการ (Nutrition Therapy)
        
        การออกกำลังกายและกายภาพบำบัด (Exercise Therapy)
        
        ข้อวินิจฉัยการพยาบาล
        
        การกำซาบของเนื้อเยื่อสมองลดลงเนื่องจากความดันในกะโหลกศีรษะสูง หรือจากการบาดเจ็บของสมอง(เป้าหมาย: CPP > 60 mmHg,ICP < 15 mmHg,MAP 80-100 mmHg)
        
        ประเมิน V/S, N/S, ICP เช่น ปวดศรีษะ คลื่นไส้อาเจียนรุนแรงตาพร่ามัว ทุก 1-2 ชั่วโมง รายงานแพทย์ถ้าผิดปกติ
        
        จัดนอนศีรษะสูง 15-30 องศา ส่งเสริมการไหลเวียนของเลือดดำกลับเข้าสู่หัวใจ ไม่เกิดการคั่งของเลือดในสมอง ลด IICP การนอนศรีษะสูงทำให้เลือดไปเลี้ยงไม่ดีเกิดการเลื่อนของสมองกดศูนย์หายใจได้
        
        -แบบแผนการหายใจผิดปกติ/การขับเสมหะไม่มีประสิทธิภาพ
        
        ประเมินระดับความรู้สึกตัว GCS, pupil hemodynamic ,SpO2
  - - - 1 การบาดเจ็บต่อหนังศีรษะ ถลอก ช้ำ ฉีกขาดและโน (subgaleal hematoma)
      - 2 การแตกของกะโหลกศีรษะ (Skull fractures)
      - 3 การมีเลือดออกภายในกระโหลกศีรษะ (Intracranial hemorrhage)
        
        เลือดออกเหนือชั้นดูรา (Epidural hematoma, EDH)
        
        เลือดออกใต้ชั้นดูรา (Subdural hematoma, SDH)
        
        เลือดออกในเนื้อสมอง (Intracerebral hematoma, ICH)
        
        เลือดออกใต้ชั้นอแรคนอยด์ (Subarachnoid hematoma)
        
        เลือดออกในโพรงสมอง (Intraventricular hemorrhage, IVH)
    - - รุนแรงน้อย (Minor traumatic head injury) GCS 13-15
      - รุนแรงปานกลาง (Moderate traumatic injury) GCS 9-12
      - รุนแรงมาก (Severe traumatic head injury) GCS 3-8
      - การการแบ่งความเสี่ยง ผู้ป่วย Minor traumatic head injury
        
        1 Minor traumatic head injury = GCS 15
        
        Moderate traumatic injury = GCS 13 -14 หรือ GCS 15
        
        Severe traumatic head injury
    - - สังเกตอาการ และพิจารณาส่ง CT brain ในผู้ป่วย mild และ moderate head injury
      - การดูแลเพื่อป้องกัน secondary brain injury ในผู้ป่วย severe head injury
      - การรกัษาด้วยยา
      - การรกัษาด้วยการผ่าตัด
    - - การกำซาบของเนื้อเยื่อสมองไม่มีประสิทธิภาพ เนื่องจากการไหลเวียนของเลือดในสมองลดลง มีเลือดออกในเนื้อสมอง
      - ปวดศีรษะเฉียบพลัน เนื่องจากการบาดเจ็บของสมอง
      - เสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อน: ความดันในกระโหลกสูง เนื่องจากสมองบวมและเลือดออกในสมอง
      - มีความบกพร่องในการเคลื่อนไหว เนื่องระดับความรู้สึกตัวลดลงและการจำกัดกิจกรรม
  - - - อายุ เมื่ออายุมากขึ้น หลอดเลือดก็จะเสื่อมตามไปด้วย
      - เพศ พบว่าเพศชายมีความเสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดสมองสูงกว่าเพศหญิง
      - เชื้อชาติ พบว่า คน African American
    - - ความดันโลหิตสูง
      - เบาหวาน
      - ไขมันในเลือดสูง
      - โรคหัวใจ เช่น โรคลิ้นหัวใจ ภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ
    - - Transient ischemic stroke (TIA)
      - Progressive stroke
      - Complete stroke
    - - โรคหลอดเลือดสมองจากการขาดเลือด (ischemic stroke)
      - โรคหลอดเลือดสมองจากการมีเลือดออก (hemorrhagic stroke)
    - - การใหคะแนนจากการประเมินด้วย NIHSS จำแนกออกเป็น 4 ระดับดังนี้
        คะแนน ≤ 4 = Mild Impairment คะแนน 5–14 = Mild to Moderately
        คะแนน 15–24 = Severe Impairment คะแนน 25 = Very Severe Impairment
        การแปลผลของคะแนน NIHSS: คะแนนมากแสดงว่า มีความรุนแรงของโรคมาก
        ต่างจาก GCS ถ้าคะแนนมากแสดงว่าผู้ป่วยมีความรุนแรงของโรคน้อย
    - - ระยะหลังเฉียบพลัน (Post acute stage)
      - ระยะเฉียบพลัน (Acute stage)
    - - การให้ยาละลายลิ่มเลือด (Thrombolytic Agent)
      - การรักษาโรคหลอดเลือดสมองปริแตกหรือฉีกขาด
      - การรักษาภาวะแทรกซ้อนของโรคหลอดเลือดสมอง
    - - กลืนลำบาก (dysphagia)
      - ความบกพร่องทางสติปัญญาและการเรียนรู้ (Cognitive impairment)
      - การเพิกเฉยต่อข้างที่มีอาการอ่อนแรง (unilateral neglect)
      - ความบกพร่องของการทำงานของระบบการมองเห็นชั้นสูง (Visuospatial impairments)
    - - ดูแลทางเดินหายใจ ให้ได้รับออกซิเจนหรือเครื่องช่วยหายใจ
      - ดูแลให้ได้รับสารน้ำ
      - ดูแลให้ได้รับยารักษาภาวะสมองบวม เช่น Mannitol
      - ป้องกันการเกิด secondary injury
    - - ป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อน IICP, ปอดอักเสบ การติดเชื้อในทางเดนิ ปัสสาวะ
      - ส่องเสริมการฟื้นฟูสภาพ ช่วยให้มีคุณภาพชีวิตดีขึ้น
      - ป้องกันการกลับเป็นซ้ำ
      - วางแผนการจำหน่าย
    - - มีการเปลี่ยนแปลงการรับรู้ เนื่องจากสมองขาดเลือดไปเลี้ยง
        
        การกำซาบของเนื้อเยื่อสมองลดลง เนื่องจากภาวะความดันในกะโหลกศรีษะสูงจากเลือดออกในสมอง/ สมองบวม
        
        เสี่ยงต่อการสำลัก เนื่องจากระดับความรู้สึกตัวลดลง การกลืนผิดปกติภาวะอ่อนแรงครึ่งซีก
    - - ควบคมุ ปัจจัยเสี่ยง เช่น ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ โรคเบาหวาน ไขมันในเลือดสูง การสูบบุหรี่
      - ตรวจเช็กสุขภาพประจำปี เพื่อค้นหาปัจจัยเสี่ยง ถ้าพบต้องรบีรักษาและพบแพทย์อย่างสม่ำเสมอ
      - รับประทานยาอย่างสม่ำเสมอตามแผนการรักษา ห้ามหยุดยาเอง รีบพบแพทย์ทันทีถ้าผิดปกติ
    - - เสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัด: สมองบวม
        
        บันทึกสัญญาณชีพทุก 15 นาทีเป็นเวลา 1 ชั่วโมง ทุก 30 นาที1 ชั่วโมง จนอาการทั่วไปคงที่ วัดความดนัโลหิตถ้า SBP > 185- 220 mmHg หรือ DBP > 120-140 mmHg วัด 2 ครั้ง ติดต่อกันใน 5 นาที ให้รายงานแพทย์ทันที
        
        บันทึกค่า ICP ถ้า > 15 mmHg รายงานแพทย์ หากมี hydrocephalus เตรียม ventriculostomy/ tapping
        
        สังเกตสีผิวหนังและเยื่อบุต่างๆ บันทึกฯ SpO2 ทุก 15 นาที
      - มีโอกาสเกิด IICPจากการอุดกั้นของventriculostomy
        
        ดูแลให้ระดับของท่อระบายจะอยู่เหนือหู10 ซม
        
        ป้องกันการอุดตันของท่อระบายน้ำไขสันหลัง ระวังสายพับงอ ระวังการหลุดของท่อ, clamp ทุกครั้งที่เคลื่อนย้ายผู้ป่วย
  - - - อายุที่เพิ่มมากขึ้น การสูบบุหรี่ ประวัติในครอบครวั เป็นโรคมะเรง
    - - เนื้องอกกดเบียดเนื้อสมองอาจทำให้เกิดภาวะสมองบวม ความดันในกะโหลกศีรษะสูง น้ำคั่งในโพรงสมอง การเคลื่อนของสมอง (brain herniation) เนื้องอกอาจกดทับเส้นประสาทสมอง หลอดเลือดสมองจนเกิดภาวะสมองขาดเลือด ทำให้มีอาการผิดปกติทางระบบประสาท เสียชีวิตหากไม่ได้รับการรักษา
    - - ปวดศีรษะ ในตอนเช้าหลังตื่นนอน หรือปวดศีรษะเวลากลางคืน
      - คลื่นไส้ อาเจียนแบบพุง (projectile vomiting)
      - ชัก เนื่องจากสมองถูกกระตุ้น ทำให้มีการปล่อยกระแสไฟฟ้าออกมาผิดปกติ
    - - รักษาตามอาการ เช่น ยาสเตียรอยด์ เช่น Dexamethasone
      - เคมีบำบัด
      - การผ่าตัด
      - ภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าตัด Transphenoidal hypophysectomy
        
        สูญเสียการมองเห็นจากการที่ optic chiasm ถูกทำลายระหว่างผ่าตัด
        
        มีการรั่วของ Cerebrospinal fluid (CSF) จากเยื่อชั้นดูรา
        
        ภาวะเบาจืด (DI) อาจพบได้ภายใน 3 วันหลังผ่าตัด
    - - ผู้ป่วยอาจพบสมองถูกทำลายจากเซลล์มะเร็ง ส่งผลต่อความสามารถในการทำกิจกรรมเช่นการพูด การเดิน หรือการทำงาน
    - - การเลือกรับประทานอาหาร การรับประทานอาหารเสริม
    - - ภาพลักษณ์เปลี่ยนแปลงจากการเปลี่ยนแปลงการทำหนาที่ของระบบประสาท
        
        ประเมินภาพลักษณ์ผลกระทบจากการเจ็บป่วย การรักษา
        
        ประเมินอาการและอาการแสดงของระบบประสาท พร้อมแจ้งให้ญาติหรือครอบครัวทราบเหตุผลที่ต้องทำการประเมิน
      - มีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนหลังผาตัด Transphenoidal approach
        
        ดูแลความสะอาดในช่องปาก เนื่องจากต้องหายใจทางปาก คอแห้ง
        
        เฝ้าสังเกตอาการรั่วของน้ำไขสันหลัง
- - - - เยื่อหุ้มสมองอักเสบจากเชื้อแบคทีเรียอาจผ่าน ทางระบบเลือดและทางการสัมผัสโดยตรงระหว่างเยื่อหุ้มสมองกับโพรงจมูก ผิวหนัง ส่วนใหญ่มีการติดเชื้อไวรัสนำมาก่อน ซึ่งทำให้มีการสูญเสียการทำงานป้องกันของเยื่อบุปกติ เมื่อเชื้อแบคทีเรียเข้าถึงกระแสเลือดจะสามารถเขาถึงช่องว่างใต้เยื่ออะแร็กนอยด์ได้ การติดเชื้ออาจเกิดจากการใส่อุปกรณ์คาไว้ช่องไขสันหลัง การแตกของกะโหลก การติดเชื้อของโพรงไซนัสซึ่งทำให้เกิดทางเชื่อมกับช่องว่างใต้เยื่ออะแร็กนอยด์
    - - ระยะแรกมีอาการคล้ายไขหวัดใหญ่ เมื่อผ่านไปหลายชั่วโมงหรือ 2-3 วันต่อมาจะปวดศีรษะ
      - 1.อาการคอแข็งเกร็ง 2 ไข้สูงเฉียบพลัน 3 การเปลี่ยนแปลงของสภาพจิต
    - - การรักษาการติดเชื้อ ยาปฏิชีวนะ Ampicillin, Penicillin
      - การรักษาตามอาการ เช่น ยาคอร์ติสเตียรอยด์
    - - เชื้อสามารถแพร่กระจายได้ทางการไอ จาม และการใช้ของใช่ส่วนตัว
    - - วัคซีน IPD (Pneumococcal Vaccine)
      - วัคซีนป้องกันโรคหัด โรคคางทูม และโรคหัดเยอรมัน (MMR)
      - วัคซีนป้องกันโรคไข้กาฬหลังแอน (Meningitis ACWY Vaccine)
  - - - ไข้สูงปานกลาง ปวดศีรษะมาก เวียนศีรษะ คลื่นไส้อาเจียนบ่อย
    - - เพื่อลดอาการบวมของสมอง ดูแลระบบทางเดินหายใจ
    - - การจัดการสิ่งแวดล้อม ไม่ให้ถูกยุงกัด
      - การฉีดวัคซีนป้องกันโรคทั้งในเด็ก และในผู้ใหญ่
    - - ดูแลให้ได้รับอาหารโปรตีนและพลังงานสูง
      - การทำกายภาพบำบัด
      - พักผ่อนและนอนหลับอย่างเพียงพอ
  - - - แบ่งออกได้เป็น 4 ระยะ
        
        Early cerebritis (วันที่ 1-3)
        
        Late cerebritis (วันที่ 4-9)
        
        Early capsule formation (วันที่ 10-13)
        
        Late capsule formation (หลังวันที่ 14)
    - - ปวดศีรษะ ไข้ ระดับความรู้สึกลดลง อาจมีอาการระบบประสาทเฉพาะที่ตามตำแหน่งที่มีฝี
    - - การทำ MRI และ CT scan สมองเพื่อดูขนาดและตำแหน่งของฝี ภาพเป็นวงแหวนรอบๆฝี
      - • การส่งเพาะเชื้อหนองจากสมอง หรือผลเลือดส่งตรวจเพาะเชื้อ
      - • การตรวจอื่นเช่น Chest X-ray
    - - การรักษาด้วยยาต้านจุลชีพตามผลการตรวจเพาะเชื้อ
      - ติดตามผลเพาะเชื้อภายหลัง
      - การรักษาทางศัลยกรรม ดูดหนองออก เพื่อควบคุมความดันในกระโหลกศีรษะ
    - - การกำซาบของเนื้อเยื่อสมองลดลงเนื่องจากการติดเชื้อของเยื่อหุ้มสมองและความดันในกระโหลกศีรษะเพิ่มขึ้น
        
        -จัดทำเพื่อป้องกันการสำลัก
        
        -ดูดเสมหะเพื่อให้ทางเดินหายใจโล่ง
        
        -ประเมินอาการชักและดูแลให้ได้รับยากันชัก
        
        -เฝ้าระวังอุบัติเหตุในขณะชัก
  - - - 1) เส้นประสาทตาอักเสบ (Optic neuritis)
      - 2) ไขสันหลังอักเสบ ทำให้แขน ขา หรือลำตัว
    - - การรักษาเฉพาะ ในระยะกำเริบ
      - การรักษาอาการต่างๆของโรค
      - ยาควบคุมอาการปวด ยาคลายกล้ามเนื้อ
  - - - การติดเชื้อโดยเฉพาะเชื้อแบคทีเรยีที่ทำให้เกิด enteritis ได้แก่ Campylobacter Jejuni กลุ่มอาการ GBS แบ่งเป็นหลายชนิด ที่พบบ่อยคือ Acute Inflammatory Demyelinating Polyradiculoneuropathy: AIDP
    - - 1) การเคล่อืนไหวผิดปกติ (Motor) กล้ามเนื้ออ่อนแรงส่วนต้นของแขนขา ทั้ง 2 ข้าง มักเกิดขึ้นกับอวัยวะส่วนล่าง แล้วลุกลามขึ้นไปยังส่วนบนของร่างกาย อาการอาจเกิดขึ้นเฉียบพลันในเวลา 2-3 ชั่วโมง
    - - 1) การเปลี่ยนถ่ายพลาสม่า (Plasmapheresis)
      - 2) การรักษาด้วยอิมมโูนโกลบูลิน (Immunoglobulin Therapy, IVIG)
      - 3) การรักษาอื่น ๆได้แก่ กายภาพบำบัดในช่วงก่อนและระหว่างที่รอฟื้นตัว
  - - - 1) กล้ามเนื้ออ่อนแรง เริ่มจากด้านบน (ตา ใบหน้า) ลำตัว ต่อไปยัง แขนขา โดยจะมีอาการลำหลังออกแรงระยะหนึ่งและดีขึ้นถ้าพัก เป็นๆหายๆระหว่างวัน
    - - การรักษาด้วยยากลุ่ม Anticholinesterase inhibitors: pyridostigmine (Mestinon)
      - การผ่าตัดต่อมธัยมัส (Thymectomy) เนื่องจากต่อมนี้ผลิตและทำให้ T cell เติบโต
    - - แบบแผนการหายใจไม่มีประสิทธิภาพเนื่องจากการอ่อนแรงของกล้ามเนื้อหายใจ
        
        ประเมินการหายใจ ลำไส้ไม่เคลื่อนไหว มีการคั่งของปัสสาวะ ไม่มีDeep tendon reflex
      - -ไม่สุขสบายเนื่องจากปวดกล้ามเนื้อ
        
        ดูแลให้ได้รับยาปวดตามแผนการรักษา
  - - - สีหน้าเมินเฉย ไม่แสดงอารมณ์ พูดเบาไม่ชัด เขียนหนังสือลำบาก สั่นขณะช่วงการพัก
    - - การรักษาด้วยยาทำให้มีปริมาณโดพามีนเพียงพอ
      - การรักษาโดยการผ่าตัดกระตุ้นสมองส่วนลึก (deep brain stimulation)
      - การทำกายภาพบำบัดเพื่อให้มีคุณภาพชีวิตใกล้เคยีงคนทั่วไป
    - - พร่องความรู้เกี่ยวกับโรค
        
        ให้ความรู้เกี่ยวกับเรื่องโรค สาเหตุ อาการ และแนวทางการรักษาแก่ผู้ป่วย ผู้ดูแลและครอบครัว
      - การเคลื่อนไหวร่างกายบกพร่อง
        
        แนะนำจัดสงิ่ แวดล้อมสะอาด สว่าง ไม่มีสิ่งกีดขวาง มีอุปกรณ์ช่วยเดินเก้าอี้และราวในห้องน้ำ
- - - - การที่เส้นเลือดที่อยู่ใกล้เคยีงกับเส้นประสาทใบหน้าคู่ที่ 5 (trigeminal nerve)
        
        อาการ
        
        ปวดแปลบคล้ายไฟช็อตที่บริเวณใบหน้า อาจมีอาการคล้ายปวดฟัน ปวดบริเวณเหงอืก
  - - - อาจเกิดจากที่ร่างกายสร้างสารภูมิต้านทานจากการติดเชื้อไวรัสต่างๆและภูมิต้านทานนี้ส่งผลให้เกิดการอักเสบของประสาทใบหน้า
    - - การสื่อสารผิดปกติเนื่องกล้ามเนื้อใบหน้าอ่อนแรง
        
        ให้กำลังใจไม่เร่งรบีเมื่อต้องพูดคยุ กับผู้ป่วย
        
        -อธิบายว่ามีโอกาสหายได้ถ้าโรคไม่รุนแรง
      - -เยื่อบุช่องปากผิดปกติเนื่องจากการรับความรู้สึกลดลง/ กล้ามเนื้อในการเคี้ยวผิดปกติ
        
        ให้จิบนำ้บ่อยๆ รับประทานอาหารครั้งละน้อย เคี้ยวด้านตรงข้ามกับด้านที่ผิดปกติเคียวให้ละเอียดเลี่ยงอาหารร้อน
        
        ประเมินเยื่อบุช่องปาก
  - - - การบาดเจ็บ จากอุบัติเหตทางถนน
      - สาเหตุอื่น ได้แก่ หมอนรองกระดูกสันหลังเสื่อม การอักเสบของมัยอีลิน
    - - Hyperflexion
      - Hyperextension
      - Excessive rotation
      - Vertical compression
      - Penetrating injury
    - - การบาดเจ็บหรือแรงกระแทกที่กระดูกสันหลัง ทำให้ไขสันหลงัถูกทำลาย ระบบประสาทอัตโนมัติ ทำงานผิดปกติ พยาธิสภาพของการบาดเจบ็ จะเกิดขึ้นใน 5 นาที มีการเปลี่ยนแปลงในพื้นที่ส่วนสีเทา
      - (gray mater) มีการหล่งั catecholamine ออกมาจากเซลล์ประสาท ทำให้มีภาวะเลือดออกในไขสันหลัง
      - เพิ่มขึ้นภายใน 2 ช่วัโมง ส่วนพื้นที่สีขาว (white matter) จะบวม ขาดเลือดและออกซิเจน ภายใน 4
      - ช่วัโมง เซลล์รอบบริเวณบาดเจ็บจะมีเลือดไปเลี้ยงลดลง มีการหลั่งสารสื่อประสาทจากเซลล์ ทำให้เซลล์ ไขสันหลังบาดเจ็บมากข้นึและอาจถูกทำลาย 70 % ภายใน 24 ชั่วโมง จนพิการถาวรได้ อาการบวมของ
      - ไขสันหลัง ทำให้การรับความรู้สึกและการทำหน้าที่เสยีชั่วคราว อาจบวมใน 2-3 วันและหายไปใน 7 วัน
    - - บาดเจบ็ ชนิดสมบูรณ์(Complete spinal cord injury
      - บาดเจ็บชนดิไม่สมบูรณ์ (Incomplete spinal cord injury)
        
        1) Anterior cord syndrome
        
        2) Brown-Sequard syndrome (Hemicord lesion)
        
        3) Central cord syndrome
        
        4) Posterior cord syndrome
        
        5) Conus medullaris syndrome (Sacral cord injury)
        
        6) Cauda equina syndrome
    - - ภาวะช็อกของไขสันหลัง (Spinal Shock หรือ Areflexia)
      - ภาวะรีเฟล็กซ์ประสาทอัตโนมัติผิดปกติ (Autonomic dysreflexia หรือ Hyperreflexia)
      - ภาวะความดันโลหิตตกขณะเปลี่ยนทำ (postural hypotension)
    - - ระดับความรุนแรงของการบาดเจ็บที่ไขสันหลัง
        
        ASIA A: อัมพาตอย่างสมบูรณ์ไม่มกีารเคลื่อนไหว ไม่มีความรู้สึก
        
        ASIA B: มีความรู้สึกในระดับ S4-5 แต่เคลื่อนไหวไม่ได่เลย
        
        ASIA C: ความแข็งแรงของกล้ามเนื้ออยู่ต่ำกว่าระดับ 3
        
        ASIA D: ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อระดับ 3 ขึ้นไป
        
        ASIA E: การเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อและการรับความรู้สึกปกติ
    - - การดูแลผู้ป่วยในระยะ Spinal shock จะช่วยป้องกันไม่ให้พิการเพิ่มขึ้น
      - การดูแลผู้ป่วยหลังระยะ spinal shock
        
        2.1 การดูแลกระดูกสันหลังที่หัก
        
        2.2 การดูแลระบบหายใจ
    - - -แบบแผนการหายใจไม่ประสิทธิภาพ/ทางเดินหายใจไม่โล่ง/การแลกเปลี่ยนกาซบกพร่อง
        
        ติดตามค่าออกซิเจนในเลือด
        
        -ทำกายภาพบำบัด เช่น ฝึกหายใจด้วยกระบังลม เคาะปอดเพื่อช่วยขับเสมหะ จัดทำเพื่อระบายเสมหะ
  - - - การยกของหนักด้วยท่าทางที่ไม่ถูกต้องบ่อยๆ
      - น้ำหนักตัวที่มากเกินไป
    - - ปวดขา ชาขา ตามแนวที่เส้นประสาทวิ่งไป อาจปวดตั้งแต่เอว ต้นขา น่อง
    - - รับประทานยาแก้อักเสบหรือยาคลายกล้ามเนื้อ การฉีดยาสเตียรอยด์เข้าโพรงประสาท
      - กายภาพบำบัด
      - การผ่าตัดหมอนรองกระดูกผ่านกล้องเอ็นโดสโคป
    - - พร่องความรู้เกี่ยวกับการดูแลตนเองหลังผ่าตัด
        
        กลัว และวิตกกังวล เกี่ยวกับผ่าตัด